Elke eerste dinsdag van september staat in het teken van duurzaamheid. Jaarlijks ontvangen duurzame doeners een lintje voor hun inzet, krijgen ambitieuze bedrijven een prijs én wordt er sinds een aantal jaar een duurzame troonrede voorgelezen. Dit alles om duurzaamheid onder de aandacht te brengen van politiek Den Haag. In zijn troonrede spreekt hoogleraar Jan Jonker de overheid dit jaar direct aan: “We moeten kunnen rekenen op leiderschap vanuit de overheid, stabiel en consequent. Onverdroten toewerken naar een stip op de horizon door opeenvolgende regeringen, ongeacht politieke kleur.”
Zeven breekijzers voor duurzame economie
Jonker doet in zijn troonrede een voorzet voor een integraal sociaaleconomisch beleid op basis van zeven mechanismen. Deze zijn volgens hem concreet en radicaal genoeg om een echte transformatie te bewerkstelligen op het gebied van technologie en economie en in het sociaal-maatschappelijke domein. Mits zij in combinatie worden toegepast. “Het is ontoereikend om in te zetten op één mechanisme.”
Download hier het boek 'Collectief waarden organiseren'
Van belasting van arbeid tot betalen van de échte prijs
Ten eerste pleit hij voor een verschuiving van de belasting van arbeid naar de belasting van grondstoffengebruik en uitstoot. In combinatie met een afbouw van de fiscale voordelen van de fossiele industrie.
Ten tweede stelt hij een herziening van het fiscale systeem voor met oog op waarde-behoud waarbij ook de sociale en ecologische waarde van producten meeweegt.
Ten derde betoogt hij dat we moeten werken met ‘echte’ prijzen. Prijzen waarin zaken als CO2-uitstoot en leefbaar loon zijn opgenomen.
Ten vierde wil hij meer (juridische) ruimte voor burgers en bedrijven om gezamenlijk initiatief te nemen op het gebied van voedsel, energie en mobiliteit. Dit vraagt om aanpassingen van regelgeving, verleggen van verantwoordelijkheden en om nieuwe financieringsvormen.
Ten vijfde pleit hij ervoor om producenten verantwoordelijk te maken voor de gehele functionele levenscyclus van producten.
Ten zesde wil hij dat vermogen meer belast wordt dan arbeid. Hij is voorstander van een hogere vermogensaanwasbelasting en ziet kansen voor het instellen van een basisinkomen. Economische ongelijkheid is een onderbelicht thema in Nederland, vindt de hoogleraar.
Ten zevende pleit Jonker ervoor om bedrijven die niet bijdragen aan maatschappelijke en ecologische waarden te stimuleren om te stoppen. Dat kan onder andere door deze te beprijzen.
Lees de complete troonrede 2020 hier
Morgenochtend nog niet geregeld
“Dit is dus niet morgenochtend geregeld”, benadrukt Jonker. De verbouwing die hij voorstelt gaat tien jaar duren. “Maar laten we het wel gaan doen.” Hij verwacht niet dat politiek Den Haag vanaf vandaag inzet op zijn duurzame koers. “Ik ben te oud, te grijs en te kaal om die illusie nog te koesteren”, zegt Jonker grappend. Wel hoopt hij dat er veel aandacht komt voor zijn boodschap. “Mijn stille wens is dat ik dit 's avonds in Nieuwsuur nog een keer mag toelichten, omdat ik denk dat er heel veel mensen zijn die zeggen dat we nu fundamenteel aan de bak moeten.”
Lees ook dit interview met Jan Jonker over duurzame troonrede: “We moeten naar ander beleid toe; deze troonrede geeft een aanzet”
Afbeelding: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
