Afvalinzameling gaat tijdens de coronacrisis door, maar recycling staat onder druk

Zes weken geleden dacht Droogh – net zoals bijna iedereen in Nederland - dat het virus wel zou overwaaien. “Maar anderhalve week later zat plotseling iedereen thuis in een soort van halve lockdown.” Desondanks paste Suez zich razendsnel aan de nieuwe situatie aan. Het grootste gedeelte van het kantoorpersoneel werkt thuis en dat gaat verassend goed. Koffiemomentjes via Skype, efficiënte vergaderingen met Teams; alleen brainstormen is wat lastiger zonder fysiek contact. Droogh is trots om te zien hoe positief en creatief iedereen met de situatie omgaat.

'We moeten continu op zoek naar alternatieve vormen van inzameling'

Dat geldt natuurlijk ook voor de medewerkers die dagelijks al het afval inzamelen en verwerken. Onder deze groep heerste in eerste instantie angst voor besmetting. Maatregelen zorgen er echter voor dat er veilig doorgewerkt kan worden. “Bij de installaties houden we mensen bijvoorbeeld zoveel mogelijk uit elkaar. Dat klinkt eenvoudig maar het betekent ook dat bij ploegwisselingen de installatie wordt stilgezet. En de mensen die in het riool werken hebben speciale maskers gekregen."

"Verder moeten werknemers die zich ziek voelen of die in hun omgeving mensen met verschijnselen hebben thuisblijven.” Tot nu toe is het ziekteverzuim bij Suez met 10 procent twee keer zo hoog als voor de crisis. Er ligt een crisisplan klaar, maar tot nu is het nog elke dag mogelijk om al het afval van particulieren, bedrijven, ziekenhuizen en zorginstellingen op te halen en te verwerken.

Meer ziekenhuisafval, minder bedrijfsafval

Door de crisis ontstaan er verschuivingen in de ingezamelde afvalstromen. Zo is er meer afval uit huishoudens doordat mensen thuiswerken en een toename aan afval uit ziekenhuizen en zorginstellingen. “Dat laatste is een uitdaging omdat de inzamelvaatjes die we daarvoor gebruiken bijna op zijn. We moeten dus continu op zoek naar alternatieve vormen van inzameling die voor zowel de ziekenhuismedewerkers als de mensen die het ophalen en verwerken veilig zijn. Vooralsnog lukt dat, maar het blijft een focusgebied”, vertelt Droogh.

Er wordt 25 tot 30 procent minder restafval ingezameld

De stroom restafval is echter behoorlijk gekrompen omdat veel bedrijven noodgedwongen gesloten zijn. Denk aan Schiphol of KLM die nu nauwelijks afval hebben en aan alle restaurants en cafés die getroffen zijn. De abonnementen voor de zakelijke rolcontainers zijn indien nodig stopgezet. “We hebben heel veel klanten die een abonnementsvorm hebben. Deze bedrijven gaan we nu niet aan hun abonnement houden. Deze crisis heeft een dusdanige omvang dat we daar allemaal ons steentje aan bij moeten dragen”, stelt Droogh.  

De wagens moeten echter wel blijven rijden. Door de routes elke dag te optimaliseren (chauffeurs geven middels een ‘corona-knop’ aan als er bij een bedrijf geen activiteit of afval wordt waargenomen) worden de kosten wat gereduceerd. “Maar uiteindelijk kost dit ons natuurlijk geld.” Toch vindt Droogh het vooral belangrijk om met elkaar naar oplossingen zoeken. In de hele keten en sector ziet hij eenzelfde saamhorigheid en solidariteit. “Bijna niemand zit bij elkaar met de contracten in de hand. Als dat het geval zou zijn dan wordt het allemaal alleen maar erger. Nu wordt er juist gekeken hoe we hier samen uit komen.”

Grote gevolgen

Grote zorgen zijn er natuurlijk wel. Droogh is duidelijk: “Deze crisis raakt ons en iedereen op alle fronten.” Dat betekent ook dat er rode cijfers geschreven gaan worden. “De opvatting bestaat dat er altijd afval is. Maar de activiteiten van onze grote klanten liggen stil. Dat heeft enorme impact.” Op dit moment wordt er 25 tot 30 procent minder restafval van bedrijven ingezameld. Daardoor komt ook de continuïteit van energielevering door afvalenergiecentrales onder druk te staan. Deze centrales draaien namelijk op het restafval.

“Het lagere volume aan restafval is een probleem voor onze eigen verbrander, maar ook voor onze gecontracteerde verbranders”, stelt Droogh. “In het verleden konden tekorten gecompenseerd worden met de import van buitenlands restafval, uit bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk. Maar de importbelasting op buitenlands afval, die aan het begin van dit jaar werd ingevoerd, heeft een rem op deze stroom gezet.”  

Heeft het zin om plastic te sorteren als het niet gerecycled wordt?

Daarnaast keldert de vraag naar gerecycled plastic. “De economie ligt stil, er wordt minder geproduceerd, dus er is veel minder vraag naar recyclaat. Voor gerecycled plastic was het voor de crisis overigens al lastig om te concurreren met virgin materialen, die van lage olieprijzen profiteren.” Het groeiende overschot aan de aanbodzijde van gerecyclede grondstoffen roept cruciale maar ook moeilijke vragen op. Heeft het zin om plastic te sorteren als het niet gerecycled kan worden? Komt er een moment waarop het logischer is om dit afval als tussenoplossing in deze coronatijd te verbranden? Vooropgesteld, deze ‘ouderwetse’ maatregel is het laatste dat Droogh wil. Suez zet zich al jaren in voor de vormgeving van een circulaire economie door van afval grondstoffen te maken. “Maar recycling staat wel enorm onder druk en daar moeten we over praten.”

Samen sterker

Droogh vindt het essentieel dat de dialoog met alle partijen uit de waardeketen én de overheid de komende periode doorgaat. Alleen zo lukt het om uit de crisis te komen. “Om de crisis het hoofd te bieden moeten we blijven bespreken waar we steun nodig hebben en waar we steun kunnen geven.” De directeur benadrukt dat het nog altijd een crisis in ontwikkeling is. “Het gaat met een ongekende snelheid de wereld over. Dat betekent dat bepaalde stromen die we inzamelen straks ook niet meer internationaal verwerkt en gerecycled kunnen worden.”

Het kan zo maar  leiden tot maatregelen die liever niet genomen worden, zoals de eerder genoemde verbranding. Tot het zover is doet Suez er alles aan om het afval op de meest duurzame manier te verwerken door waar nodig naar alternatieven te zoeken. Ondanks de crisis kijkt Droogh nog steeds met vertrouwen naar de toekomst. “Als we elkaar in deze tijden kunnen vinden en elkaar na de crisis blijven vinden dan maakt dat samenwerkingen – een vereiste voor een circulaire economie – alleen maar sterker.”

Deze artikelen verschenen eerder in de serie 'Duurzaam ondernemen in cisistijd':

• Verkoop nieuwe handzeep van Seepje vertienvoudigd
• Deelscooters tijdens crisis ook beschikbaar voor ondernemers
• Bouwbedrijf BAM probeert flexibel te zijn
• Lidl koopt overschot Kipster-eieren voor eerlijke prijs
• Nederlandse plantenyoghurt vanaf vandaag in de supermarkten
• Duurzame energie loopt vertraging op
• Hoe een brouwer oud bier omzet in handalcohol