Dat stelt het instituut in een vandaag verschenen whitepaper. Het maatschappelijk draagvlak voor gebruik van plastic neemt steeds verder af, nu we zien hoe het de oceaan vervuilt. Maar alternatieven hebben vaak een grotere negatieve milieu-impact. Als we plastic zouden verbieden leidt dat tot een verdubbeling van energieverbruik en broeikasgasemissies, stelt TNO. We kunnen dus het best gebruik blijven maken van plastic, maar op een circulaire manier. Het onderzoeksinstituut zegt dat we in vier stappen kunnen komen tot een circulaire plasticketen, en dat Nederland met deze aanpak een gidsland kan worden.
Lees ook: Hoe verwerk je gevaarlijk afval tot hoogwaardige producten?
Circulaire waardeketens
Het plastic-ecosysteem moet veranderen van een lineaire naar een circulaire keten. Het hele team moet met elkaar samenwerken: van het ontwerp tot de cirkelsluiter. "In plaats van bedenken wat we kunnen maken van plasticafval, moeten we bedenken hoe we terugredeneren van de producten die we willen zien," zegt onderzoeker Marinke Wijngaard van TNO. Volgens Wijngaard moet de industrie daarin het voortouw nemen.
Ten tweede moeten innovaties in recycling snel worden toegepast om te komen tot hoogwaardiger recyclaat. Het gaat om mechanische, fysische en chemische recycling. Op dit moment doen we vooral aan mechanische recycling, waarbij de scheikundige verbindingen niet worden afgebroken. Dan wordt er van afvalplastic bankjes of bermpaaltjes gemaakt. Electronicaplastics zijn lastig te recyclen vanwege de vervuilende stoffen die erin zitten zoals brandvertragers, om ervoor te zorgen dat het apparaat niet in brand vliegt.
Maar via fysische recycling kunnen elektronciaplastcis worden opgeknipt en kan het polymeer zonder schadelijkheden weer worden hergebruikt. Chemische recycling kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat matrassen kunnen worden gerecycled. Polymeren worden opgeknipt om de plastic-bouwstenen weer te krijgen, zogenoemde pyrolyse.
Lees ook: Met één gezamenlijke vuilniswagen bedrijfsafval ophalen in de binnenstad
Bereken de kosten door
TNO beveelt daarnaast 'true pricing' aan, zodat de verborgen kosten voor gezondheid en biodiversiteit ook in de kostprijs van plastic worden opgenomen. Nu worden die nog betaald via afvalstoffenbelastingen, zorgverzekeringspremies en verminderde gezondheid. Als deze kosten worden doorberekend, stimuleert dat het gebruik van duurzame plastics, verbetering van de levenskwaliteit en verlaging van verborgen kosten. "Het huidige systeem kost de consument en de samenleving ook geld, maar dat rekenen we niet door," zegt Wijngaard. Daarmee voorkom je dat het door de lage olieprijs goedkoper is om nieuw plastic te maken dan te recyclen, zoals we zagen tijdens de eerste coronagolf.
Ten vierde vindt TNO dat het verantwoordelijkheidsbesef van de producent moet worden gestimuleerd. Ook moet de bereidheid bij de consument worden gestimuleerd door wetgeving en stimuleringsmaatregelen zoals belastingverlaging voor duurzame initiatieven. In de paper wordt bijvoorbeeld aanbevolen de grondstoffentransitie op hetzelfde niveau te plaatsen als de energietransitie.
Het onderzoeksinstituut stelt dat als de industrie het voortouw neemt en redeneert vanuit de marktvraag, we de transitie naar circulair plastic aanzienlijk versnellen en in 2050 bijna alle plastic kunnen hergebruiken.
Lees ook: Europese regels moeten worden aangescherpt om van niet-recyclebaar plastic af te komen
Bron: TNO | Beeld: Unsplash
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
