De Nederlandse zorgsector zorgt voor behoorlijk wat vervuiling. De sector is verantwoordelijk voor bijna 7 procent van de nationale CO2-uitstoot. Een groot deel wordt veroorzaakt door ziekenhuiskleding. Zo wordt er elk jaar zo’n 15 miljoen plastic wegwerpjassen gebruikt en weggegooid.
80 keer opnieuw gebruiken
Een consortium van Amsterdamse zorginstellingen wil daar verandering in brengen. De plastic wegwerpjassen worden vervangen door herbruikbare katoenen jassen. Het OLVG, de verpleeghuizen van Cordaan en het revalidatiecentrum Reade hebben nu 2.500 katoenen jassen in gebruik. Die worden niet na eenmalig gebruik weggegooid, maar kunnen zo’n 80 keer hergebruikt worden.
Wat levert het de maatschappij op?
Het doel van de zorginstellingen is om jaarlijks 50.000 van dit soort jassen te gebruiken. Dat zou ieder jaar een besparing van 5 miljoen plastic jassen en 1,65 ton CO2-uitstoot opleveren. Dat is net zoveel als zeven vluchten van Amsterdam naar Parijs.
“Kijken we naar het maatschappelijke kosten-batenplaatje, dan is het duidelijk. De keuze voor herbruikbare en dus duurzamere zorgjassen is zowel positief van invloed op ecologisch vlak, maar komt ook ten goede van de brede welvaart in Nederland”, zegt Anita de Wit, oprichter van de sociale onderneming ReBlend en de penvoerder van het consortium.
Het financiële plaatje ziet er nu nog anders uit, ziet De Wit. “De kostprijs van de katoenen jassen is hoger dan de wegwerpjassen bij de huidige marktprijzen. Maar dat zal snel veranderen. Er komen meer regels en marktprikkels om te verduurzamen, waaronder heffingen op wegwerp en CO2-uitstoot, waardoor een eerlijker speelveld zal ontstaan.”
Eerlijke prijs
Uit een maatschappelijke businesscase van Social Finance NL blijkt dat de prijs van een plastic wegwerpjas ongeveer gelijk staat aan die van een croissant, maar dat de jas 40 cent aan maatschappelijke kosten door CO2-uitstoot en energieverbruik met zich meebrengt. De prijs van een herbruikbare jas ligt hoger, maar levert volgens de berekening 17 cent maatschappelijke baten op. Dat komt vooral door het ontstaan van lokale banen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
“Zorginstellingen willen deze duurzamere principiële keuzes wel maken, maar worden geconfronteerd met kosten, die in de huidige situatie ten koste gaan van handen aan het bed”, zegt De Wit. Maar na de opschaling van 50.000 herbruikbare jassen per jaar zou de prijs van de katoenen jas slechts 2 cent duurder zijn dan de wegwerpjas.
Vanaf 2025 rapporteren
Vanaf 2025 moeten financiers in de zorgsector zich houden aan het Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van de EU. Hieronder valt het rapporteren over directe, eigen emissies, maar ook over de emissies die ergens anders in de keten plaatsvinden. De zogenoemde indirecte emissies. Voor zorgfinanciers geldt dat zij minder indirecte emissies hoeven te rapporten als ziekenhuizen werken met circulaire zorgjassen. Die jassen dragen namelijk bij aan CO₂-vermindering van het ziekenhuis.
‘Herbruikbaar moet het nieuwe normaal worden’
Het OLVG-ziekenhuis gebruikt de herbruikbare jassen sinds februari. “Zonder af te doen aan kwaliteit en veiligheid zijn de isolatiejassen veel comfortabeler. Herbruikbaar en dus duurzaam zou het nieuwe normaal moeten zijn en ‘wegwerp’ de uitzondering. Alleen zo komen we tot een circulaire economie”, zegt Talitha Hoppe, operatieassistent en Green Team-coördinator bij OLVG Amsterdam.
Changemaker Impact Award
Talitha Hoppe won de Changemaker Impact Award 2022. Met de overwinning hoopt ze duurzaamheid hoger op de agenda te zetten bij andere ziekenhuizen. “Wacht niet af tot de leidinggevende met een plan komt. Begin vandaag nog met verduurzamen.”
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
