De afgelopen anderhalf jaar maakte de Stichting Voedselbosbouw afspraken voor 75 hectare voedselbos op Nederlandse landbouwgrond. Eind dit jaar kan dat verdubbelen naar 150 hectare, denkt de stichting. Een voedselbos is beter voor de biodiversiteit dan akkerbouw, en de bomen leggen CO2 vast terwijl ze groeien.
Een voedselbos is een bos waarin verschillende planten en bomen groeien. Veel van deze gewassen produceren eten: denk aan noten en kastanjes, fruit van bomen en struiken en andere gewassen zoals komkommer en hop. Zo’n voedselbos is een belangrijk onderdeel van de Bossenstrategie van de Nederlandse regering, omdat het een combinatie is van landbouw en bosbouw. Bossen zijn onmisbaar voor een duurzame toekomst, omdat ze tijdens het groeien CO2 uit de lucht halen.
Lees ook: Bomen planten om miljoenen tonnen CO2 uit de lucht te halen
Oogsten na een paar jaar
De Sitchting Bosbouw zoekt sinds 2019 naar gebruikers van landbouwgrond. Dat kunnen boeren zijn, maar ook drinkwaterbedrijven die rond hun installaties landbouwgrond hebben en particulieren die lappen grond pachten. Voor boeren is het voedselbos een andere manier van werken. Op een deel van hun grond groeien geen eenjarige gewassen meer, maar planten die er jaren over doen voor ze vruchten dragen. Voor de overbruggingstijd zijn subsidies beschikbaar, net als voor de aanleg.
Stichting Bosbouw helpt de boeren bij het aanleggen en traint ze hoe je om moet gaan met een bos. “Het is heel anders dan een akker; het vereist praktisch geen werk”, vertelt Marc Buiter, coördinator Programma Duurzame Doorbraak Voedselbosbouw. “Terwijl we in Nederland gewend zijn dat voedsel verbouwen hard werken is. Maar los van het oogsten vraagt het bos nauwelijks onderhoud.” Dat laatste maakt het ook een aantrekkelijke optie voor boeren: ze hebben geen arbeidskosten voor het bos.
Voorlopen op de planning
Volgens de Bossenstrategie moet er in 2030 1.000 hectare voedselbos zijn. Op dit moment is er 75 hectare vastgelegd in Nederland. “Maar het kan nog wel vier jaar duren voor het bos er dan daadwerkelijk is, en daarna duurt het vijf tot zes jaar voor je kan oogsten”, zegt Buiter. “En een bos is pas na decennia volwassen.” Het is dus een langetermijnproject. Toch denkt Buiter dat het tussentijdse doel voor 2023, 150 hectare, dit jaar al gehaald kan worden. “Er is genoeg interesse in voedselbossen.”
Dat is een verrassend lichtpuntje in de duurzaamheidsplannen van de regering. Waar duurzame stroom en andere initiatieven achterlopen, loopt het bosplan juist voor. Toch denkt Buiter niet dat het doel voor 2030 nu hoger moet worden. “Het is in de praktijk vaak nog best ingewikkeld om het bos aan te leggen. Dat komt bijvoorbeeld door de regels in bestemmingsplannen. Die beschermen ‘open cultuurlandschap’ (weilanden en akkers, red), waardoor er geen bos mag komen. We overleggen daarover, en vaak weten we een oplossing te vinden, maar het maakt het proces wel ingewikkelder. We hopen dan ook dat er nieuwe wetgeving komt om de aanleg van bossen makkelijker te maken.”
Lees ook: Zorgen bomen op een akker voor duurzame landbouw?
3 minuten lezen
