De aanleg van zon- en windparken roept doorgaans veel weerstand op bij omwonenden. Om meer betrokkenheid te creëren, is in het Klimaatakkoord afgesproken dat er voor 50 procent gestreefd moet worden naar lokaal eigenaarschap. Maar bij negen onderzochte grote zon- en windparken in de noordelijke provincies Groningen, Drenthe en Friesland is hier geen sprake van. Die conclusie trekt de Noordelijke Rekenkamer, meldt het Het Financieele Dagblad.
Minimaal belang
In vijf van de negen onderzochte energieparken was het überhaupt niet mogelijk voor burgers om een financieel belang te krijgen. Bij drie parken was dit wel het geval, maar kwamen de financiële deelnames niet verder dan 4 tot 11 procent. Onderzoeker Klaas Kwakkel concludeert in zijn onderzoek: 'duurzame energieprojecten worden meestal door commerciële bedrijven gerealiseerd. Die willen liever geen deel van hun rendement afstaan aan omwonenden.'
Slechts één park voldeed wel aan het streven van het Klimaatakkoord. Zonnepark De Griene Greide bij het Friese Garyp is voor 100 procent in handen van omwonenden. Dit komt waarschijnlijk omdat de aanjager van dit initiatief tevens directeur is van een lokale bank, waardoor hij met zijn kennis en netwerk genoeg draagvlak kon vinden.
Gereedschap provincies te beperkt
Volgens de onderzoekers van de Noordelijke Rekenkamer ligt het probleem bij de wettelijke instrumenten, die provincies tot hun beschikking hebben. Eerder dit jaar verklaarde Linze Schaap, directeur-secretaris van de Rekenkamer, tegenover RTV-Noord het volgende: “Voor veel planologische projecten als wind- en zonneparken, maar ook snelwegen, fabrieken enzovoorts, hebben provincies de mogelijkheid om afspraken met initiatiefnemers te maken nog vóórdat de vergunningen worden verleend. Maar het punt is dat deze afspraken wel puur ruimtelijk van aard moeten zijn.”
Deze afspraken zijn dus niet bedoeld om financiële compensatie voor omwonenden af te dwingen. “Als de provincie dat wel doet, dan loopt het juridisch op glad ijs. De provincie gebruikt dan haar bevoegdheid op een manier waarvoor die niet bedoeld is.”
Voorschrift in subsidie
De Noordelijke Rekenkamer heeft al eerder aanbevelingen gedaan om financiële compensatie voor omwonenden vast te leggen in landelijke wetgeving, bijvoorbeeld door een verplichting op te nemen in de subsidievoorwaarden. Echter blijft de vraag of financiële deelname ook daadwerkelijk bijdraagt aan een groter draagvlak voor energieparken. Schaap: “We zijn heel weinig onderzoeken tegengekomen die bevestigen dat lokaal eigenaarschap en compensatie op enige manier bijdragen aan het vergroten van draagvlak.”
Bron: FD, RTV-Noord | Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
