De slimme consument doet zonnepanelen zonder subsidie (Column)

Door Roebyem Anders

[Lees ook de laatste stand van zaken (2014) rondom subsidies voor zonnepanelen.]

Oké, iemand moet het doen. Dus bij dezen: dank je wel, Liesbeth van Tongeren. Wie was zij ook alweer? Als Tweede Kamerlid voor GroenLinks was ze de geestelijk moeder van wat waarschijnlijk te boek zal komen te staan als de laatste subsidie voor zonnepanelen die ooit in Nederland is vergeven.

Als onderdeel van het Lenteakkoord wist GroenLinks in ruil voor haar steun aan de regering een subsidie op zonnepanelen te bemachtigen. Elke consument kon – zolang de pot strekt - een bijdrage ter grootte van 15 procent van de aanschafprijs van een systeem tegemoet zien.

Liesbeth meldde dit wapenfeit kort daarna trots op een conferentie voor de zonnesector. Maar een storm van kritiek was haar deel. De teneur (ook gedeeld door mij): de subsidie doet meer kwaad dan goed. Prijzen van systemen dalen al als een speer en rendementen vliegen omhoog. Het enige dat de regeling doet is het sentiment voeden dat er teveel belastingcenten aan duurzame energie worden verspild.

Liesbeth’s pot

Maar ondanks bovenstaande klaaglawine, blijkt ruim een jaar later dat de regeling wel degelijk veel goeds gedaan heeft. Het heeft een ware rooftop revolutie in Nederland veroorzaakt: meer dan 90.000 huishoudens zijn dankzij Liesbeth’s subsidie over de streep getrokken. Hoe graag we ook op subsidies afgeven als het er is, pak je hem wel even mee, zo blijkt.

De verdienste van de regeling is dus dat het de geest uit de fles heeft gelaten en zo de markt voor zonnepanelen definitief heeft opengebroken.

Nu Liesbeth’s pot leeg is, hoor je precies de tegenovergestelde geluiden. ‘Zonder stort het bouwwerk weer in elkaar.’ Ik ben daar persoonlijk helemaal niet bang voor. Investeren in zonnepanelen was ook zonder subsidie al financieel heel aantrekkelijk. Wat we als sector hebben onderschat, is dat Liesbeth’s subsidieregeling precies het duwtje was dat consumenten nodig hadden om dit ook te zien.

De verdienste van de regeling is dus dat het de geest uit de fles heeft gelaten en zo de markt voor zonnepanelen definitief heeft opengebroken. En een geest die ontsnapt is, krijg je niet meer terug, ongeacht of de subsidiepot leeg is. Het staat een breed publiek nu namelijk helder op het netvlies dat zonnestroom – naast zorg voor het milieu – ook grote financiële voordelen biedt.

Beter dan een spaarrekening

Nog even wat cijfers voor wie niet overtuigd is. Stel je koopt een systeem van €5.500. Hieronder een rekenvoorbeeld hoe het rendement op deze investering uitpakt met subsidie van Liesbeth en met een btw-tarief van 6 procent of zonder subsidie en met een btw-tarief van 21 procent.

Conclusie: al krijg je niets aan subsidie of btw-voordeel, dan nog is een investering in zonnepanelen veel aantrekkelijker dan je geld op een spaarrekening bij de bank laten verpieteren. Zowel jaarlijks rendement als de terugverdientijd houden namelijk goed stand.

Duurzaamheidsleningen

De overheersende focus op het einde van de subsidie van Liesbeth werkt nog een ander belangrijk misverstand in de hand. Namelijk dat het nu gedaan zou zijn met de financiële voordeeltjes om investeerders in zonne-energie over de streep te trekken. Niets is minder waar. Zo geldt het gunstige btw-tarief van 6 procent voor zonnepanelen nog tot eind dit jaar. Daarnaast liggen er nog talloze andere regelingen voor het oprapen die bij het grote publiek onbekend zijn, terwijl ze financiering vaak bijna gratis maken.

Neem duurzaamheidsleningen: 150 gemeenten bieden zo’n lening met een flinke korting op de rente. Die rente kan ook nog eens worden afgetrokken van de belasting, een principe dat huizenbezitters bij hun hypotheekbetaling al op grote schaal inzetten. Des te opvallender dat de duurzaamheidsregeling zo onder de radar blijft, terwijl bijna een kwart van de Nederlandse bevolking er gebruik van zou kunnen maken.

Een kwart van de Nederlandse bevolking kan gebruik maken van fiscaal aftrekbare duurzaamheidsleningen van hun gemeente.

Wat levert het op? Rekent u even mee. Stel een gemeente biedt bij een duurzaamheidslening 3 procent korting op de geldende rente. Momenteel betekent dit dat je geld leent tegen een percentage van 2 procent.  Een modaal inkomen betaalt in de hoogste schijf 42 procent inkomstenbelasting. De rente van de duurzaamheidslening kan worden afgetrokken van deze belasting. De effectieve rente is dus net iets meer dan 1 procent.

Rekening houdend met de (fiscaal aftrekbare) afsluitprovisie en jaarlijkse rente (en nog steeds uitgaand van een systeem van €5.500) is de terugverdientijd van de zonnepanelen onder deze condities 10 jaar. De totale besparing op de energierekening over 25 jaar komt uit op bijna €18.000. Dat is wat lager dan in de vorige rekenvoorbeelden, maar daar staat tegenover dat de koper geen cent eigen geld hoeft te investeren. En dat is precies de drempel waar veel mensen tegenaan hikken.

Het financiële voordeel bij een duurzame lening van de gemeente is ook nog eens groter. De waarde van de rentekorting en fiscale aftrekbaarheid bedraagt zo’n €1.200: het dubbele van de huidige aanschafsubsidie van Liesbeth waar zoveel over te doen is.

GreenLoans

Woon je niet in een gemeente die een duurzaamheidslening aanbiedt? Nog steeds geen man overboord: ga naar ABN Amro voor een GreenLoans. ABN Amro biedt weliswaar geen rentekorting, maar de rente van 5,5 procent is wel maximaal 15 jaar fiscaal aftrekbaar en er is geen afsluitprovisie. Hierdoor bespaart de koper al meteen in het eerste jaar €60 euro, oplopend tot €400 in jaar tien. De totale opbrengst over 25 jaar bedraagt bijna €17.000 terwijl de koper €1.000 fiscaal voordeel incasseert.

Dus Liesbeth, nogmaals hartelijk bedankt, maar het subsidietijdperk voor zonne-energie is bij deze definitief gesloten.

---

Roebyem Anders is medeoprichter en directeur van online zonnepanelenaanbieder Zonline. Zij werkt al 25 jaar in de duurzame energiesector. Je kan haar volgen via Twitter: @roebyem

Foto: EnvironmentBlog via Flickr.com