Arie Koornneef, directeur ASN Bank: “Duurzaamheid en financieel rendement gaan heel goed samen”

ASN Bank ontstond ooit uit een vakbeweging, die het geld van hun leden op een sociaalmaatschappelijke manier wilde wegzetten. De missie van ASN: 'Werken aan een duurzame en rechtvaardige samenleving'. “Wij bestaan dit jaar zestig jaar, en die missie zit echt in het DNA van dit bedrijf. De bank is er altijd trouw aan gebleven”, zegt algemeen directeur Arie Koornneef. “In iedere propositie en activiteit moet die missie verweven zitten.”  

Duurzaamheid als onderscheidende factor 

Het duurzame profiel was jarenlang een onderscheidende factor voor ASN Bank, maar inmiddels meten andere banken zich in toenemende mate ook een groen imago aan. “Het duurzame gedachtengoed wordt inderdaad breder gedragen. Duurzaamheid maakt een groei door. Dat is prima, want als het om onze missie gaat, is er geen sprake van concurrentie. Het is een cliché, maar een duurzame samenleving kunnen wij niet alleen realiseren. Daarom werken we samen met andere financiële instellingen, maatschappelijke organisaties en de overheid.” 

“Welke impact kunnen we met onze financieringen en beleggingen realiseren"

Door de groeiende aandacht voor duurzaamheid, ziet ASN Bank zijn klantenbestand ook flink toenemen. “De grootste procentuele groei vindt vooral in de jongere doelgroep plaats”, aldus Koornneef. ASN Bank heeft drie pijlers onder zijn strategie: klimaat, biodiversiteit en mensenrechten. “Welke impact kunnen we met onze financieringen en beleggingen realiseren op die pijlers?”, is de vraag die Koornneef zichzelf stelt als hij over de strategie praat.  

Partnership for Carbon Accounting Financials 

Anderen meenemen en verder helpen staat centraal in het uitvoeren van die strategie. Zo stond ASN Bank in 2015 aan de basis van het Partnership for Carbon Accounting Financials (PCAF). Inmiddels hebben meer dan tachtig financiële internationale instellingen zich aangesloten bij dit samenwerkingsverband. Dat betekent dat al die banken en verzekeraars zich gecommitteerd hebben om de klimaatimpact van hun beleggingsportefeuille en financieringen te berekenen en te rapporteren. Dat gaat niet om klein bier. De betrokken instellingen beheren voor hun klanten een vermogen van 12.000 miljard euro. “Als we zichtbaar maken wat de klimaatimpact is van beleggingen, kunnen we sturen op een betere besteding van dat geld. We zijn in 2015 met PCAF begonnen. Als je me toen had verteld dat we daar inmiddels wereldwijd voet mee aan de grond hadden gekregen, dan had ik je niet geloofd.” 

Biodiversiteit  

Hetzelfde doet ASN Bank met biodiversiteit. Als initiatiefnemer van het PBAF (Platform Biodiversiteit Accounting Financials) werkt de bank samen met vijf andere Nederlandse financiële instellingen om de impact op biodiversiteit te meten en de meetmethode met elkaar aan te scherpen. Gezamenlijk hebben de partijen 255 miljard euro onder hun beheer. Koornneef: “We hebben samen met andere financiële instellingen binnen PBAF een meetmethode ontwikkeld om impact inzichtelijk te maken. Dat delen we graag met anderen, want dan creëer je nog veel meer impact. Er is veel interesse vanuit de financiële wereld. Iedereen wil goede dingen doen met het geld van klanten. Wij kunnen helpen de negatieve impact van bedrijven op natuur terug te dringen en we onderzoeken hoe we ook positief kunnen bijdragen aan natuurherstel.”  

"Wij kunnen helpen de negatieve impact van bedrijven op natuur terug te dringen"

Breder nog dan PBAF is de ‘Biodiversity Pledge’. 26 Instellingen wereldwijd ondertekenden deze belofte om zich in te zetten voor biodiversiteit. ASN Bank is mede-initiatiefnemer van die pledge. Via kredietverleningen en beleggingen gaan de ondertekenaars eisen stellen aan bedrijven en projecten op het gebied van biodiversiteit. Ook roepen ze regeringsleiders op het proces van natuurverlies aan te pakken.

Ben jij benieuwd of 2021 het kanteljaar voor biodiversiteit wordt? Lees dan dit artikel.

Mensenrechten 

Als het gaat om mensenrechten dan focust ASN Bank met het lange termijndoel op dit moment op leefbare lonen in de kledingindustrie. “In die sector zijn stevige mensenrechtenissues. En nu nog erger, doordat de verkoop van kleding onder druk staat vanwege de coronacrisis. Dat betekent dat mensen, die in die sector werken, nog meer onder druk komen, terwijl ze het al zo moeilijk hadden. Dat vertaalt zich weer in minder werkgelegenheid. Maar laten we niet met het vingertje wijzen. Ik ga liever in overleg met de sector. Kledingbedrijven zetten echt stappen. Er zijn bedrijven die gewoon bij ons op het podium komen zitten en in gesprek gaan. Adidas is bijvoorbeeld een speler die voorop loopt.” 

Het doel van ASN Bank is te komen tot een ‘leefbaar loon’ voor iedereen die werkt in de kledingindustrie. “Kunnen we in de hele keten zorgen voor een leefbaar loon? Een loon dat past bij de lokale omstandigheden. Dat wil zeggen dat er ook geld is voor onderwijs en gezondheidszorg, en wat spaargeld voor tegenvallers zoals wij dat ook hebben.”  

Investeringen in duurzaamheid en leefbaar loon verhogen de kosten van kleding. “Dat zijn inderdaad kostprijsverhogingen. Maar feitelijk gaat het maar om een paar cent per kledingstuk of een paar schoenen. Als je kijkt naar de productiekosten ten opzichte van de marketingbudgetten, dan ga ik de discussie graag aan”, zegt Koornneef. Door telkens allianties te smeden neemt de invloed van ASN Bank en Koornneef toe. “Als je met Adidas aan de telefoon zit, dan bel je niet alleen namens jezelf. Je bundelt de belangen van meerdere financiële partijen.”

Wat werkt beter voor verduurzaming: bedrijven buiten sluiten of ermee in gesprek gaan?

Duurzaamheid en financieel rendement  

Voor sceptici is duurzaamheid vooral die eerste vier letters: duur. “Duurzaamheid en financieel rendement gaan heel goed samen”, stelt Koornneef. “Ons oudste duurzame aandelenfonds doet het gemiddeld net zo goed als een niet duurzaam fonds. Ik denk dat niet-duurzame fondsen uiteindelijk in de problemen gaan komen. Beleggingsfondsen die bijvoorbeeld veel investeren in olie- en gasmaatschappijen. Dat is een sector waar geen toekomst in zit. Er wordt gesproken over het risico op ‘stranded assets’. Analisten verwachten dat talloze miljardeninvesteringen in olie en gas afgeschreven zullen moeten worden nu de olieprijs laag is en duurzame energie blijft groeien. Zo’n industrie moet zich gaan herbezinnen. Als de chemie ook groener wordt, wat doe je dan met je olie? ASN Bank heeft nooit in olieaandelen belegd en zal dat ook nooit doen.”

De coronacrisis is volgens Koornneef een kans om fundamentele keuzes te maken voor een betere toekomst. “ExxonMobil heeft laatst zijn toekomstplannen bekendgemaakt. Wat bleek? De CO2-uitstoot gaat toenemen de komende jaren. Dat kan niet waar zijn. Dat moeten we echt naar beneden reguleren, bijvoorbeeld via CO2-beprijzing. Als bedrijven en overheden er voor kiezen om geen stappen te zetten, dan vind ik dat dat in de kostprijs moet doorklinken. De natuur is niet gratis.”

Lees ook het interview met Arie Koornneef en Aniek Moonen (De Jonge Klimaatbeweging) over verjonging in de bestuurskamer, activisme en leiderschap.

Hoop 

Hoewel de fossiele industrie nog te weinig aanstalten maakt om te verduurzamen, is Koornneef optimistisch. “Waar ik heel blij van word, is bijvoorbeeld De Jonge Klimaatbeweging. En via ons duurzaamheidsplatform www.voordewereldvanmorgen.nl spreek ik regelmatig startende ondernemers met een duurzaam idee. Mensen die hun baan hebben opgegeven omdat ze geloven in de potentie van hun duurzame businessplan. Geweldig! De problemen zijn heel groot, maar ik word geïnspireerd en ik ben geraakt door mensen die laten zien dat het ze interesseert. Dat geeft mij hoop.”

Dit interview verscheen oorspronkelijk in december 2020.