Het mannentheater in China heeft ook voordelen

‘Een Chinees gezegde luidt dat een vrouw aan de macht is als “een kip die de dageraad aankondigt”, een voorteken voor de omverwerping van de natuurlijke orde en de desintegratie van de staat.’ De Financial Times (FT) tekende dit citaat op uit de mond van Valarie Tan, analist Chinese politiek aan het Mercator Institute for Chinese Studies in Berlijn. Het toneelstuk onder aanvoering Xi Jinping vorige week in de Grote Hal van het Volk in Beijing, bevestigde haar ‘niet zo optimistische kijk op de toekomst van vrouwelijke leiders in de CCP.’

Minglu Chen, docent en onderzoeker aan het China Studies Centre van de Universiteit van Sydney, stelde het in de FT nóg scherper. Volgens haar is een groot obstakel voor vrouwelijke politici dat ze het risico lopen als immoreel te worden beoordeeld zodra ze zich mengen met mannen. Het Vaticaan is er niks bij.

Chen: ‘Traditionele gendersystemen weerhouden vrouwen ervan om sociale netwerken op te bouwen waar ze op kunnen vertrouwen om vooruit te komen. Vrouwen vrezen het doelwit van laster te worden.’ Chen wees op Wu Yi, voormalig lid van het Politbureau, bijgenaamd de IJzeren Dame van China. Ze werd geconfronteerd met vragen die nooit aan mannen worden gesteld, zoals waarom ze vrijgezel was. En zitvlees kweken, de mannelijke tactiek om op latere leeftijd naar de hoogste rangen door te stoten, is er voor vrouwen niet bij. In China moeten vrouwen op hun 55^ste met pensioen.

Xi waarschuwde daarnaast volgens NRC voor ’gevaarlijke stormen’ en keerde zich verder af van het Westen en het bedrijfsleven. Maar de sombere toon had geen invloed op het zelfvertrouwen. ‘China heeft voor het juiste ontwikkelingsmodel gekozen, terwijl het Westen onomkeerbaar in verval is. In 2049 gaat China wereldwijd aan kop.’ Door het groeiende belang van ideologie wordt de rol van het onderwijs nog bepalender. ‘Bij de opleiding van jonge Chinezen verschuift de nadruk van vakkundigheid verder naar een nadruk op morele zuiverheid’, schrijft NRC, ‘het meest fundamentele doel van onderwijs is om deugdzaamheid te kweken. Het marxisme, aangepast aan de huidige Chinese samenleving, vormt daarvoor de basis.’

Deze teksten maken eens temeer duidelijk wat de ambitie van China is. In een stevige analyse haalt de FT een citaat aan uit de ‘new National Security Strategy’ van de regering Biden. ‘The People’s Republic of China presents America’s most consequential geopolitical challenge.’ De nieuwe Koude Oorlog wordt dus niet met Rusland, maar met China uitgevochten. Begin vorig jaar, na de digitale openingsspeech van Xi op het World Economic Forum in Davos, werd er nog anders over gedacht. Daar sprak Xi een door slimme speechwriter’s op het gehoor in Davos afgestemde tekst uit. Over global governance, inclusieve groei, vreedzaam samenleven en duurzaamheid.

Gastheer van het Forum Klaus Schwab liet zich volledig inpakken. Hij zag Xi als voorbeeld van modern leiderschap en prees diens ‘multilateralisme.’ Schwab zei ook: ‘Na vier jaar van confrontatie hebben we nu de kans op een reset van het tempo waarin we in de wereld met elkaar samenwerken en Xi heeft laten zien hoe de landen dat horen te doen, op een manier die gebaseerd is op wederzijds respect.’ Het grote voordeel van het patriarchale Partijcongres is dat zelfs de ogen van Schwab nu geopend zullen zijn.