Amerika was heel lang het beloofde land, daar wilde je heen, daar zat de opwinding. Toen ik in mijn laatste studiejaar mijn eerste stukjes voor Het Parool ging schrijven, was niets zo spannend als naar New York vliegen om daar een stukje over het succes van ochtend-talkshows voor de mediapagina te maken. En dan bij terugkomst nagenieten van zinnetjes die ik destijds heel stoer vond, als: 'De Yellow Cab vervoert me criss-cross The City.'
De liefde voor New York is gebleven, maar mijn kijk op Amerika is veranderd. Als je er bent voel je aan alles dat dit de nieuwe wereld niet meer is. Een koele analyse van de cijfers bevestigt die sombere gedachte. De ongelijkheid neemt alleen maar toe, armoede is er niet meer weg te denken. En het opbeurende vooruitzicht dat de Amerikanen in één kernachtige term weten uit te drukken, 'Hope', lijkt verder weg dan ooit.
Build back better
Frisse nieuwe visionaire leiders staan niet op. Na zeventiger Trump presenteerde de nog oudere Biden zijn Build Back Better programma. Maar dat klinkt toch beter uit de mond van een energieke veertiger. Dat kranten Biden tijdens zijn eerste honderd dagen als 'een verrassend radicale hemelbestormer' beschreven, kon je alleen maar begrijpen als je het in het juiste perspectief plaatste: hij viel mee voor een man waarvan we dachten dat hij bij het eerste zuchtje wind zou omvallen. En nu sneuvelt zijn pakket maatregelen ook nog door toedoen van een dwarse partijgenoot in West Virginia met een dubbele agenda.
Als Amerika het niet meer kan en China een leider heeft die steeds meer autoritaire trekjes vertoont, ligt er een unieke kans voor Europa. Europa geloofde er heel lang niet in. Liet zich in slaap sussen door negatieve zelfreflecties over een oud continent in verval, maar werd wakker gekust door de blik van buiten. De Indiase schrijver en denker Amitav Ghosh, een voorloper op de terreinen klimaat en leiderschap, verkondigt al 10 jaar lang dat Europa goud in handen heeft: de hoogstopgeleide bevolking ter wereld, met klimaat als grootste wereldwijde uitdaging.
Boekentip van Paul Polman
Onlangs interviewde ik Paul Polman, die me een boek aanraadde: 'The Brussels Effect: How the European Union Rules the World.' Geschreven door Anu Bradford, een Fins-Amerikaanse rechtsgeleerde en professor aan Columbia Law School in New York. Ik wachtte niet tot de Kerst, bestelde het boek meteen en ben er alvast in gaan lezen. Weer een blik van buiten die Europa op de troon van de nieuwe tijd zet. Bradford roemt de EU als 'een onopvallende wereldmacht.' 'De EU is een 'subtiele reus’ die 'op de loer ligt.' Ze stelt dat Brussel met het aanmoedigen van toekomstbestendige investeringen 'de nieuwe wereldwijde standaard voor duurzame financiering' kan zetten.
Daar heb je visionair leiderschap voor nodig, betoogde hoogleraar Internationale Betrekkingen Rob de Wijk al eerder: 'Oude politieke leiders moeten plaats maken voor een nieuwe generatie die inzet op meer internationale samenwerking. Met een lange termijn visie op hoe een land zich moet ontwikkelen. Dat heb je nodig in tijden van grote veranderingen.' En ook hij ziet Europa als het deel van de wereld dat het voortouw moet nemen: 'In The Next Generation Deal staat precies beschreven waar het geld aan besteed wordt om Europa groener, digitaler en innovatiever te maken. De EU kan met dit plan en met dit geld sturing geven. Dat is revolutionair.'
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
