Michael Jordan ging als 21-jarige een partnerschap aan met het bijna failliete Nike. Het werd voor zowel de jonge megaster als het op de rand van de afgrond zwevende bedrijf een klinkend succes. Jordan maakte zijn vooruitgesnelde faam als speler bij de Chicago Bulls meer dan waar. Later, als eigenaar van de Charlotte Hornets, deed hij zijn meerderheidsaandelen van de hand voor een duizelingwekkend bedrag. Een loopbaan ‘Larger than life’, waar de goeroes van de managementindustrie graag op congressen over oreren.
De echte leiderschapslessen zijn wat minder makkelijk onder één noemer te vatten. ‘His Royal Airness’ weet dat als geen ander, het zijn de praatjesmakers om hem heen die de boodschap graag eendimensionaal willen houden. Jammer, want juist dat genuanceerde verhaal is leerzaam en laat de ware lessen zien. Jordan betaalde in 2010 ongeveer 275 miljoen dollar om hoofdaandeelhouder te worden van Charlotte Hornets en verkocht de club voor 3 miljard dollar. Heel knap, omdat de waarde volgens het Amerikaanse zakenblad Forbes op 1,7 miljard werd geschat. Quote zette juichend in een kop: ‘Slam Dunk!’
Toch is het maar één kant van de medaille. Jordan was zakelijk trefzeker, maar sportief kon hij geen potten breken. Nooit wonnen de Hornets een play-off serie, nooit eindigde het team hoger dan plaats zes in de Eastern Conference, ze scoorden het op vijf na slechtste winstpercentage in Amerika. Het aantrekken van nieuwe spelers ging hem ook minder goed af. De Volkskrant schrijft: ‘Als speler barstte Jordan van het talent, maar als leidinggevende had hij moeite het bij anderen te herkennen.’
Een paar maanden geleden zag ik in een halfvolle zaal in Tuschinski in Amsterdam de film ‘Air’, over hoe het toen zwakke Nike de strijd om de schoen van Jordan wist te winnen van de veel grotere concurrenten Adidas en Converse. Nike-bedrijfsleider Sonny Vaccaro (een heel sterke rol van Matt Damon) liet zich van zijn beste kant zien. En wie dacht dat Michael Jordan geen kijk op ander talent had, vergist zich. Jordan wilde per se dat Viola Davis in de film de rol van zijn moeder Deloris speelde. Goed gezien, want ze steelt de show, schrijft ook Harper’s Bazaar. Haar sterkste statement nuanceerde de macht van de NBA: ‘De NBA gaat mijn zoon niet grootmaken. Ik verzeker je dat het andersom zal zijn.’
Het echte succes bij de Chicago Bulls kwam pas toen coach Phil Jackson de Bulls als een team liet spelen, niet meer gecentreerd rond Jordan. Jackson schreef er later het boek ‘Eleven Rings, the Soul of Succes’ over, dat ook volgens de New York Times-recensent ver uitstijgt boven het niveau van het gemiddelde managementboek. De belangrijkste les benadrukt de nuance. Het is cruciaal voor een coach om te begrijpen wanneer je er bovenop moet zitten, of juist los moet laten: ‘Leadership is an act of controlled improvisation.’ Hoe moeilijk dat is, weet iedereen die na lezing van dit statement de leiders in zijn of haar leven door het hoofd laat gaan.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
