Dingen beter doen. Of anders. Die dingen staan bij de meeste sessies op Springtij centraal. De toon is vaak hoopvol. “Ondanks dat het onderwerpen zijn die best wel tot pessimisme zouden kunnen leiden”, merkt een provincieambtenaar op. “Ik denk ook dat we er alleen met een positieve boodschap uitkomen.” DuurzaamBedrijfsleven zet een aantal inzichten en lessen op een rij.
Een duurzame economie ontstaat niet vanzelf
“Duurzame economie is een pleonasme”, wordt op één van de podia gezegd. Als de economie niet duurzaam wordt, dan komt hij vanzelf tot een eind. Tegelijkertijd ‘vergroent’ de economie niet vanzelf. Daarom vallen ook op Springtij de woorden die al vaker in de media verschenen zijn: gebruik de coronacrisis als kans voor groen herstel. Maar hoe? Ook op Springtij blijkt die vraag lastig te beantwoorden, maar er worden een aantal suggesties gegeven. Zo is het mogelijk om bepaalde plannen uit het Klimaatakkoord versneld in te zetten zoals de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Bijvoorbeeld door het isoleren van woningen nog meer (financieel) te stimuleren en wellicht een isoleringsverplichting in te stellen als mensen verhuizen. Ook het verlichten van de verhuurdersheffing voor woningcorporaties wordt genoemd om te zorgen dat zij meer (duurzaam) gaan bouwen.
Kapitalisme inzetten als middel in plaats van einddoel
De laatste tijd neemt de kritiek op het kapitalisme toe. De coronacrisis heeft die geluiden nog versterkt. Ook op Springtij gaat men in op dat oude systeem dat aan een revisie toe is. Lange tijd werd kapitalisme gezien als het einddoel, terwijl het gezien moet worden als een middel voor het bereiken van een ander doel: ‘the common good’. Geld moet bijdragen aan een gezondere en gelukkigere maatschappij. Dit betekent dus niet dat kapitalisme moet worden afgeschaft, maar functioneel moet worden ingezet. Eén van de voorbeelden van hoe een economie voor ‘the common good’ zou moeten worden ingericht: bedrijven die een positieve impact leveren betalen lagere belastingen en kunnen goedkoper lenen bij investeerders. Voor vervuilers zijn de regels andersom.
De échte prijs betalen moet en is mogelijk
Het thema betalen voor de daadwerkelijke waarde komt in meerdere sessies terug. Meerdere sprekers noemen CO2-beprijzing breder inzetten of zwaarder inzetten als een belangrijke stap voor de versnelling van de duurzame economie. Het einddoel is om ‘de echte prijs’ te betalen voor de producten die we kopen of gebruiken. Die prijs inclusief natuurlijke en sociale kosten berekenen kan al. In een winkel in Amsterdam wordt die prijs al betaald.
Benut de sociale structuren
De burger meenemen in de energietransitie is vaak een opgave. Tijdens een sessie over lokale energiecoöperaties is de conclusie dat het handig is om te beginnen bij datgene wat al speelt in de wijk. De organisatie van een nieuwe speeltuin kan leiden tot de aanschaf van een aantal deelauto ‘s en tot slot tot een heel warmtesysteem. De les: begin met de samenwerkingsverbanden die er al zijn.
Overheid, pak de regie
Voor het oplossen van de grote vraagstukken waar we nu voor staan is samenwerking cruciaal. Samenwerking tussen bedrijven, maar ook tussen bedrijfsleven en overheid. Ook wetenschappers kunnen én willen een rol spelen. Als het nu gaat om het oplossen van het plastic probleem of de vergroening van de industrie: één partij kan het niet alleen. Gezamenlijke ambities uitspreken blijkt makkelijker dan het doen. De bal bij de ander leggen is makkelijker dan zelf verantwoordelijkheid nemen. De meeste ballen komen nu bij de overheid terecht. Na jaren waarin zo min mogelijk overheidsbemoeienis het credo was, wordt nu regie gevraagd. Van wet- en regelgeving opstellen tot het doorhakken van knopen. Pakt de overheid de bal(len) op? En wie durft er verder zijn verantwoordelijkheid te nemen?
Lees ook: Springtij 2020: inspirerende ontmoetingen op een herfstig Terschelling
Fotografie: Bas Uterwijk voor Springtij
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
