Wie gaat dit jaar heilige koeien slachten?

5. Larry Fink

Natuurlijk staat Larry Fink in dit lijstje. De topman van vermogensbeheerder BlackRock. Zijn voorspelling voor komende jaren is dat de volgende duizend Unicorns hun geld verdienen met klimaattechnologie. CNBC tekende uit zijn mond op: ‘Organisaties als het IMF en de Wereldbank moeten een cruciale rol spelen om ervoor te zorgen dat kapitaal wordt geïnvesteerd in groene klimaattechnologie in ontwikkelingslanden.’ Deze maand pakt Fink weer uit in zijn jaarlijkse ‘Letter to CEO’s.’ Benieuwd of hij woord houdt en dat zijn gedreven teksten geen cynisme verhuld als optimisme zijn. Voorlopig krijgt hij het voordeel van de twijfel.

4. Jan Rotmans

Jan Rotmans mag geen jaar ontbreken. De hoogleraar transitiekunde bleef stug tegen de stroom in zijn visie verkondigen, maar heeft nu echt het tij mee. Zijn nieuwste boek ‘Omarm de Chaos’ is verplichte kost voor moderne leiders die net als Rotmans weten dat we ons op ‘een kantelpunt in de geschiedenis’ bevinden. Hij zag al snel de cruciale rol van grondstoffen in de transitie en gaf daar in een interview in De Telegraaf meteen een beleggerstip bij: ‘Nederland en Europa zijn ontstellend naïef geweest: er moeten snel grote voorraden grondstoffen komen om de overgang betaalbaar te maken. (…) Ik verwacht voor zulke metalen een vertienvoudiging van de prijzen.’

3. Herbert Dies

Topman met lef Herbert Diess van het Volkswagen-concern werd in een portret in NRC door vrienden omschreven als ‘hyperintelligent en extreem snel van begrip’ en als iemand met ‘een afkeer van hiërarchie en bureaucratie.’ Zijn ambitie was altijd van Volkswagen in hoog tempo een techbedrijf te maken. Met zijn groene visie wilde hij de energietransitie versnellen, ook om het dieselschandaal naar de achtergrond te laten verdwijnen. Uiteindelijk moest Diess na talloze gevechten het veld ruimen, maar zijn visie staat als een huis.

2. Klaus Gehring

De Oostenrijker Diess bleek een te grote provocateur. Om duidelijk te maken dat hij vergroening en geld verdienen samen wilde laten gaan om impact te maken, nam hij snelle besluiten buiten een dwarsliggende ondernemingsraad om. Ze hielden vast ‘aan oude verworvenheden en zetten daarmee de toekomst van het hele concern op het spel.’ In zijn ogen moest je juist ‘heilige koeien slachten.’ CEO van supermarkt Lidl Klaus Gehring pakte het anders aan. Zijn agenda van modernisering en digitalisering drukte hij als 73-jarige niet zijn eentje door. Hij liet zich adviseren door jong vrouwelijk talent (tussen de 27 en 36 jaar oud) en durfde het aan ze ook op topposities te plaatsen. Gehrig werd volgens Der Spiegel door een conservatieve tegenstrever van 81 na een machtsstrijd ‘beurlaubt’, maar twee van de drie vrouwen behielden hun positie en brengen de nieuwe visie alsnog ten uitvoer.

1. Laszlo Varro

Hoofdeconoom van het Internationaal Energie Agentschap (IEA), de Hongaar Laszlo Varro, maakte deel uit van het kernteam van het IEA dat de energiesector maande zo snel mogelijk te stoppen met het zoeken naar nieuwe gas- en olievelden, om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Kort na het rapport werd Shell door de rechter op de vingers getikt, de uitstoot moest in hoog tempo omlaag. Uitgerekend deze man werd niet veel later door Shell benoemd tot hoofd van het internationale scenarioteam. Geen laf gevalletje ‘pissing-in is beter dan pissing-out’, maar een weldoordachte stap in tijden waarin olie en gas tot de ‘stranded assets’ behoren. Varro’s boodschap: de versnelling van de energietransitie kan uit de sector zelf komen, vanwege haar innovatieve en technische vernuft. Pensioenfonds ABP gaf te kennen dat het met de CO2-uitstoot niet snel genoeg ging. Maar de druk wordt werd pas echt opgevoerd nu blijkt dat de volhardende aandeelhoudersgroep Follow This van Mark van Baal steun krijgt van een aantal institutionele beleggers met een geïnvesteerd vermogen van 1.300 miljard euro. Gezamenlijk gaan ze klimaatresoluties indienen tijdens aandeelhoudersvergaderingen van Shell, BP, ExxonMobil en Chevron, met de oproep de CO2-uitstoot in lijn te brengen met het klimaatakkoord van Parijs. Als Van Baal en Varro in 2023 een kopje koffie gaan drinken kunnen er daadwerkelijk heilige koeien worden geslacht.