De klimaatspiraal is bedacht door de Engelse klimaatwetenschapper Ed Hawkins. De spiraal heeft de vorm van een dartbord. Daarop draait ieder jaar een rondje. Hoe warmer de gemiddelde temperatuur in dat jaar, hoe groter het rondje.
Hoe dikker, hoe warmer
Het KNMI begint de Nederlandse klimaatspiraal in het jaar 1901. Tussen januari en december was het dat jaar gemiddeld 8,7 graden Celsius. Daarna wordt elke volgende maand de gemiddelde temperatuur over de afgelopen twaalf maanden berekend. De eerste keer dat de gemiddelde jaartemperatuur boven de 10 graden uitkwam was in april 1912. In februari 1990 kwam de temperatuur voor het eerst boven de 11 graden uit en in juni 2007 voor het eerst boven de 12 graden. Het jaar 2023 was het warmste en natste sinds 1901, meldde het KMNI eind vorig jaar. De gemiddelde temperatuur kwam uit op 11,8 graden. Sinds 1997 dook de gemiddelde jaartemperatuur niet meer onder 9 graden. Doordat de spiraal steeds dikker wordt is de opwarming duidelijk zichtbaar.
Bekijk hier de klimaatspiraal voor Nederland van het KNMI:
Pieken en dalen
Kun je dan zeggen dat Nederland tussen 1901 en 2023 is opgewarmd van 8,7 naar 11,8 graden, dus 3,1 graden? “Nee, dat is te stellig. De spiraal geeft de pieken en de dalen in de gemiddelde jaartemperatuur weer. De gemiddelde temperatuurstijging berekenen we steeds over een periode van dertig jaar”, legt woordvoerster Josine Camps van het KNMI uit. “Uit de klimaatstreepjescode en de klimaatspiraal kun je afleiden dat Nederland gemiddeld gezien steeds warmer wordt, maar dus niet hoeveel.”
2,3 graden warmer
Hoeveel Nederland daadwerkelijk opwarmt meldt het KNMI in zijn jaarlijks staat van het klimaat. Die van 2022 liet zien dat Nederland sinds het begin van de vorige eeuw 2,3 graden is opgewarmd. Dat is bijna twee keer zoveel als de wereldwijde opwarming van 1,2 graden. In het Klimaatakkoord van Parijs is vastgelegd de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden, met een duidelijk zicht op 1,5 graad. Op het noordelijk halfrond is de anderhalve graad opwarming in 2020 al bereikt. In Nederland werd die grens rond het jaar 2000 overschreden.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
