Het behoeft geen uitleg dat alleen de gemeten temperatuur niet een volledig beeld schetst van de draaglijkheid van het weer. De ene dag voelt 15 graden Celsius misschien aangenaam, gepaard met een stevige noordenwind voelt hij de andere dag ineens best fris. Voor hoge temperaturen geldt hetzelfde. Dertig graden Celsius is voor ons Nederlanders al aan de warme kant, maar in combinatie met een hoge luchtvochtigheid weten we niet meer wat we met onszelf aan moeten. Een betere index van de draaglijkheid van temperaturen is dan ook de welbekende gevoelstemperatuur. De invloed van wind op de gevoelstemperatuur wordt gemeten met de zogeheten ‘windchill’, het effect van de luchtvochtigheid op warme dagen met de ‘heat index’.
Drie keer sneller
Op het gebied van die hitte-index heeft een Amerikaanse wetenschapper van de Universiteit van Californië een markante ontdekking gedaan. Hij bekeek weergegevens uit 2023 van een hittegolf in Texas, en concludeerde dat de gevoelstemperatuur drie keer sneller steeg dan de werkelijke temperatuur. Daardoor kan een temperatuurstijging van 1,5 graden Celsius (door klimaatverandering) voor het lichaam aanvoelen als een temperatuurstijging van 5 tot 6 graden.
Volgens professor David Romps, de wetenschapper achter het onderzoek, komt dat omdat klimaatverandering het samenspel tussen luchtvochtigheid en temperatuur uit balans aan het brengen is. Normaliter daalde de relatieve luchtvochtigheid bij een toename van de temperatuur. Op droge, warme dagen kun je in de regel goed zweet produceren om je lichaam af te koelen.
Maar door klimaatverandering blijft de relatieve luchtvochtigheid gelijk. En die situatie belemmert het verdampingsproces van zweet; je zweet wel, maar zonder het verkoelende effect van verdamping. Daardoor voelen hogere temperaturen een stuk warmer aan. Het is volgens Romps daarom erg belangrijk dat overheden duidelijk communiceren over de gevoelstemperatuur tijdens hittegolven, omdat de werkelijke temperatuur onvoldoende waarschuwt over mogelijk levensbedreigende situaties.
Vergelijkbare trends
Romps geeft aan dat hij van plan is om de studie die hij voor Texas uitvoerde, ook voor andere regio’s uit te voeren. Daarbij verwacht hij vergelijkbare trends waar te nemen. “Als de mensheid doorgaat met het verbranden van fossiele brandstoffen, dan is het denkbaar dat de helft van de wereldbevolking wordt blootgesteld aan onvermijdelijke hittestress”, zegt hij. “Dat geldt zelfs voor jonge, gezonde volwassenen. Mensen die niet jong en gezond zijn, zouden zelfs nog meer lijden, net als mensen die aan het werk zijn of in de zon zitten - dit kan in potentie zelfs leiden tot levensbedreigende situaties."
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
