"De opbrengsten zijn top"
ChemBEET is een Nederlands samenwerkingsproject tussen het bedrijf Dutch Sustainable Development en ACRRES, een initiatief van de Wageningen Universiteit.
De installatie is in werking gezet om eind dit jaar de stap te kunnen zetten naar grootschalige productie van groene grondstoffen.
Bouwstenen
Tussen de weilanden bij Lelystad in de Flevopolder staat een proefinstallatie die dit jaar moet aantonen dat de suikerbiet een aantrekkelijke bron voor bio-ethanol kan zijn. Bij de proefinstallatie wordt net een groep Chinezen rondgeleid. De groep behoort tot de vele buitenlandse belangstellenden voor het project.
Volgens onderzoek van Deloitte kan Nederland één van de grootste spelers ter wereld worden in de fermentatie-industrie. “Dat komt omdat je hier de zekerheid hebt dat je een hoge opbrengst suikerbieten per hectare oogst krijgt. De opbrengsten zijn bijna optimaal,” zegt Hans van Klink, director project development bij DSD. Van Klink leidt het project samen met onderzoeker Chris de Visser van de Wageningen UR.
"Ook goed voor de grond"
Dat in 2017 het suikerquotum in Nederland wordt opgeheven, vergroot de kansen van de Nederlandse suikerbietensector verder. Van Klink: “Door onze direct processing-technologie worden fermenteerbare suikers goedkoper.”
De chemische industrie is op zoek naar duurzame opties voor chemische bouwstenen. “Dat wordt hoe langer hoe meer een belangrijk verkoopargument", zegt De Visser. Suikerbiet heeft de potentie om veel verschillende chemische bouwstenen te leveren, zoals melkzuur, citroenzuur, butanol en bio-ethanol.
Lage kostprijs
“De suikerbiet is een gewas dat zich de afgelopen decennia sterk heeft ontwikkeld”, zegt De Visser. “Daardoor is de kostprijs per kilogram, vooral in Nederland, een van de laagste ter wereld.” Maar suikerbiet heeft nog een voordeel. “Suikerbiet heeft als opslagmedium suiker in plaats van zetmeel. Suiker kun je direct omzetten naar andere chemicaliën via fermentatie.”
Voor de productie van groene grondstoffen gebruiken bedrijven de suiker uit de wortel als grondstof. “Wij willen een korter productieproces,” zegt De Visser. “Het is mogelijk om met suikerbiet direct naar het fermentatieproces te gaan, zonder eerst suiker te maken. Dat scheelt een aantal stappen en levert een forse kostenbesparing op.”
De nieuwe techniek Betaprocess maakt het mogelijk om suikerbieten direct om te zetten naar groene grondstoffen. De techniek is ontwikkeld door DSD. De proeffabriek bij Lelystad gebruikt die technologie voor de productie van bio-ethanol. De bieten worden gewassen en vermalen, daarna worden de cellen in het Betaprocess kapotgemaakt. Dat gebeurt in een vacuümvat, waar de cellen uit elkaar knallen. Hierdoor zijn de suikers direct beschikbaar, zonder toevoeging van enzymen. De suikers gaan samen met gist het fermentatievat in. Na de distillatie is de bio-ethanol klaar voor gebruik.
Goed voor boer en land
Suikerbietenteelt heeft nog groot voordeel. “Suikerbiet is goed voor de grond,” zegt Van Klink. “In Noordwest-Europa gaat de kwaliteit van de landbouwgrond achteruit. In Slovenië teelden de boeren graan en mais in combinatie met bieten. In 2006 zijn ze daarmee gestopt. Nu blijkt dat de opbrengst per hectare van graan en mais bijna 25 procent lager is.”
Wageningen-onderzoeker De Visser heeft daarvoor wel een verklaring. “Bij suikerbietenteelt blijft het loof achter op het land en levert een bijdrage aan het organische stofgehalte in de bodem. Dat is heel belangrijk voor de kwaliteit op de lange termijn.”
In de toekomst moeten boeren geld kunnen verdienen aan suikerbieten als grondstof voor de chemische industrie. “Als de boer geld verdient, dan wil hij blijven leveren. Dat is een belangrijk onderdeel van de hele business case", zegt De Visser. "Voor de chemische industrie is het een leerproces om over te stappen naar een andere grondstof als suikerbiet. De beste manier om die risico’s op te vangen, is om ervoor te zorgen dat boeren meeverdienen in het hele proces."
Toekomstplannen
De volgende stap in de ontwikkeling van suikerbiet als grondstof is de productie van biobased bouwstenen voor de chemische industrie. Hiervoor zijn micro-organismen nodig die suikers omzetten naar gewilde chemicaliën als butanol en melkzuur.
"Wij willen een korter productieproces"
Die zijn in ontwikkeling bij verschillende universiteiten en instituten, maar ook bij DSD. Micro-organismen worden nu nog getest in het laboratorium. In 2016 pakt het bedrijf het grootschaliger aan.
“Wij hopen dat we eind dit jaar of begin volgend jaar de eerste opdrachten krijgen voor de bouw van een fabriek,” zegt Hans van Klink. “We proberen in november geïnteresseerde klanten erbij te halen. Die zitten nu al volop achter ons aan.”
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in