“Het grootste deel van de methodes om klimaatontwrichting tegen te gaan, bestaat al”, stelt Frischmann. Hij was enkele maanden geleden al in het land toen de Nederlandse vertaling van Drawdown verscheen. Ditmaal werd het boek op initiatief van WakaWaka en TSM Business School aangeboden aan staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven en vijftig CEO’s van de grootste Nederlandse CO2-producenten.
Tien jaar geleden werd de urgentie van klimaatverandering duidelijk door de documentaire ‘An inconvenient truth’. Wat is er sindsdien veranderd?
“De documentaire is van enorme waarde omdat het klimaatverandering op de agenda heeft gezet. Maar wat het niet deed, is mensen oplossingen geven om de opwarming van de aarde te keren. Nu is het tijd om met een oplossingsgerichte blik naar de toekomst te kijken. Wij hebben daarvoor met ons onderzoek een basis gelegd. De uitkomst is een ranglijst van bewezen en schaalbare klimaatoplossingen met een goede businesscase.”
Het is opvallend dat 80 van de 100 klimaatoplossingen methodes zijn die al bestaan.
“Het grootste deel van deze oplossingen bestaat inderdaad al. En deze methodes worden doorontwikkeld waardoor ze ook nog eens effectiever en efficiënter worden. Daarom verwachten we dat uiteindelijk de kosten van het tegengaan van klimaatverandering een stuk lager uitvallen dan onze voorspelling. We zijn namelijk uiterst conservatief geweest met onze rekenmodellen. Dat er al veel oplossingen binnen handbereik zijn, betekent overigens niet dat er geen innovatie meer nodig is. Er moet geïnnoveerd worden om bestaande technologieën door te ontwikkelen maar voor de wereld van morgen zijn ook nog tal van innovaties nodig. Van levende gebouwen tot het afvangen van CO2 en slimme elektriciteitsnetwerken.”
In de top 10 van klimaatoplossingen gaan er maar drie over energie.
“Duurzame energie zoals wind- en zonne-energie zijn ontzettend belangrijk. We moeten proberen zo dicht mogelijk bij 100 procent hernieuwbare energie te komen. Tegelijkertijd hebben we ons lange tijd op energie gericht alsof het dé oplossing is om broeikasemissies naar beneden te krijgen. De focus op silver bullets is sowieso te groot. Men wil het liefst dat er één nieuwe technologie komt die alle problemen op gaat lossen. De realiteit is echter dat we al een heel scala aan oplossingen hebben. Met deze oplossingen kunnen we verandering in het hele systeem teweeg brengen en de duurzame toekomst creëren die we voor ogen hebben.”
Voor welke veelbelovende oplossingen is nog niet genoeg aandacht?
“In het voedselsysteem ligt een enorme kans om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Ons voedselsysteem is namelijk goed voor bijna een derde van de wereldwijde emissies. We hebben berekend dat met het tegengaan van voedselverspilling ruim 70 gigaton aan CO2-equivalenten uit de lucht kan worden gehaald. Maar de allergrootste impact kan gemaakt worden met koelmiddelen. De chemische stoffen in koelkasten en airconditioningsystemen hebben een groot aandeel in de uitstoot van broeikasgassen.”
In het boek wordt gesteld dat sterk politiek leiderschap geen voorwaarde is voor een energietransitie.
“Uiteindelijk moet het hele systeem veranderd worden. Beleidsmakers zijn daarbij belangrijk, maar het gaat om de beslissingen die individuen, organisaties, onderwijsinstellingen of bedrijven zelf nemen. In het verleden werd er teveel naar de overheid gekeken om problemen op te lossen. Maar klimaatverandering moet juist ook bottom-up aangepakt worden. Iedereen heeft een rol in deze transitie.”
Het boek is al in 17 talen vertaald, maar de oplossingen zijn globaal. Zijn regionale oplossingen een volgende stap?
“Ten eerste, is het geweldig dat Drawdown op zoveel plaatsen leeft en er steeds meer mensen bij betrokken raken. Er zijn al hubs in Europa maar ook in Canada en Kameroen. Maar een boek met globale oplossingen is natuurlijk nog maar een eerste stap. De vraag is nu hoe we dat verder gaan brengen. Het is in ieder geval belangrijk dat we een verschuiving naar een meer oplossingsgerichte discussie teweeg hebben gebracht. Nu is het zaak om ook te begrijpen wat er allemaal op regionaal niveau speelt en daar de beste oplossingen aan te koppelen. Samenwerkingen zijn daarbij belangrijk, zoals met de Climate Cleanup in Nederland, maar ook met universiteiten, onderzoekers en professionals uit de praktijk.
Foto: Adobe Stock (hoofd), Chad Frischmann (tekst)
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in