Als het in de media over microplastics gaat, komen meestal de negatieve effecten van de kleine plasticdeeltjes aan bod. Feit is dat ze overal voorkomen: van de diepste troggen tot de hoogste bergen, van moedermelk tot onze hersenen. Ook wordt steeds meer bekend over de schadelijke gevolgen van microplastics, zoals een vergrote kans op ontstekingen van vitale organen.
Een deel van het probleem wordt veroorzaakt doordat bacteriën zich goed aan microplastics kunnen hechten. Op het moment dat we microplastics binnenkrijgen, bestaat er een kans dat we ook de meegelifte bacterie inslikken. Maar volgens wetenschappers van de Schotse Universiteit van Stirling kan precies deze eigenschap ook een nuttige toepassing hebben, bijvoorbeeld bij het opsporen van giftige lozingen van industriële bedrijven in rivieren.
Opmerkelijk
Soms stuit je als redactie op nieuws waarbij een wenkbrauw omhoog schiet. Die ene vreemde innovatie, een onverwacht effect van klimaatverandering of een staaltje menselijke onhandigheid. Opmerkelijk dus. In deze rubriek deelt Change Inc. de opmerkelijkste vondst van afgelopen week.
Onterecht schoon
Op dit moment wordt de vervuiling van water, bijvoorbeeld in de buurt van chemische fabrieken, getest op basis van periodieke monsters die onderzoekers afnemen. Deze monsters worden in een lab getest op verontreiniging, waarna de wetenschappers iets kunnen zeggen over de vervuiling op de specifieke plek en tijd van de monsterafname. Een groot probleem is dat deze monsters een minder goed beeld geven van de vervuiling die gedurende een langere tijd plaatsvindt. Wordt het monster net genomen als een fabriek minder loost, dan kan een stuk water onterecht als ‘schoon’ bestempeld worden.
Kleine balletjes
Om dat probleem te omzeilen namen de Schotse onderzoekers geen watermonsters, maar lieten ze kleine plastic balletjes voor langere tijd weken in een rivier. Ook testten ze andere materiaalsoorten zoals rubber en kurk. Deze honderden balletjes van 2 millimeter zaten gevangen in een soort thee-eieren die weer in twee grote kooien werden gestopt. Eén kooi werd stroomopwaarts en de ander stroomafwaarts geplaatst.
Hoge concentraties bacteriën
In de periode die volgde, testten de onderzoekers verschillende keren in hoeverre bacteriën zich hechtten aan de balletjes. Al snel werd duidelijk dat de plastic balletjes stroomafwaarts veel hogere concentraties gevaarlijke bacteriën hadden aangetrokken dan de balletjes stroomopwaarts. Zo ontdekten de wetenschappers dat de verontreiniging van de rivier in feite veel groter was dan aanvankelijk werd gedacht op basis van de watermonsters die doorgaans worden genomen.
De onderzoekers benadrukken dat in het VK steeds meer afvalstoffen in rioolwater terechtkomen. Maar ook in Nederland komen geregeld verhalen naar boven van giftige (landbouw)stoffen die ons oppervlaktewater vervuilen. De ontdekking van de Schotse wetenschappers kan helpen om deze verontreinigingen in de toekomst effectief op te sporen.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
