“Als student was ik boos en gefrustreerd. Waarom doen we niks aan klimaatproblematiek, terwijl de technologie voorhanden is?” Sinds Paunovic bij DSM werkt kan ze deze frustratie omzetten in daadkracht. “In plaats van kritiek te leveren op het systeem, kan ik nu mijn kennis en ervaring gebruiken. Nu werk ik eigenhandig aan oplossingen die de wereld een stukje beter maken.”
Paunovic is in haar werk bij DSM vooral bezig met het energiezuiniger maken van productieprocessen. Samen met collega’s kijkt ze ook naar het terugbrengen van de ecologische voetafdruk van producten en het meer circulair maken van de hele waardeketen. Processen en grondstoffen komen hier samen.
Over recycling is ze duidelijk: “Recycling is belangrijk, maar om echt circulair te worden moet je verder kijken dan alleen het hergebruik en recyclen van materialen. Je moet producten zo ontwerpen dat ze lang meegaan en gemakkelijk te repareren zijn, en we moeten kijken naar het gebruik van restmateriaal als grondstof. Re-use en repurpose zijn de sleutelwoorden. Het woord 'afval' krijgt hiermee een heel andere betekenis.”
Holistische procesoptimalisatie
“De vraag is voortdurend: waar in het proces kunnen we energie- en dus ook milieuwinst behalen? Daarbij kiezen we voor een holistische benadering. Natuurlijk willen we het energieverbruik zo efficiënt mogelijk maken, maar het wordt pas echt interessant als we de energie die vrijkomt in de ene processtap, kunnen gebruiken als energie voor een andere stap.”
Bij traditionele procesoptimalisatie viel het Paunovic op dat het totale plaatje nog wel eens uit het oog werd verloren. “Soms zie je dat mensen zich alleen richten op het verbeteren van een specifiek onderdeel in de keten. Maar vaak kan een kleine efficiëntieslag in één onderdeel juist leiden tot een veel groter energieverbruik verderop in de keten. Bij de transformatie naar een low carbon, circulair systeem moeten we afstand nemen van de conventionele manier van denken en naar de keten als geheel kijken.”
Samen de keten verduurzamen
Samenwerken met partners is cruciaal. In maart van dit jaar kondigden DSM, chemieconcern SABIC en UPM Biofuels een partnership aan om de ecologische voetafdruk van Dyneema te verbeteren. Dat gebeurt als volgt: DSM’s partner UPM Biofuels produceert de biologische grondstof UPM BioVerno uit het residu van het pulpproces in de papierindustrie. Dit wordt vervolgens door SABIC verwerkt tot hernieuwbaar ethyleen. Hier maakt DSM, met een massabalansbenadering (red. mix van hernieuwbare en niet-hernieuwbare grondstoffen), biobased Dyneema-vezels van die niks aan kracht inboeten, maar dus wel duurzaam zijn geproduceerd. Paunovic: “We richten als het ware de hele waardeketen opnieuw in, met duurzaamheid als basis.”
Ook op de lange termijn heeft DSM ambitieuze plannen voor de verdere verduurzaming van Dyneema. ”Van de energie die we nodig hebben voor de productie van Dyneema komt 75 procent uit duurzame elektriciteit. We willen ook dat in 2030 ten minste 60 procent van de Dyneema grondstoffen biobased is,“ zegt Paunovic. Daarnaast wil DSM in 2030 30 procent minder broeikasgassen genereren vergeleken met 2016. "Een ambitieus doel om trots op te zijn, al zeg ik het zelf. Doordat we onze voortgang voortdurend monitoren, zien we precies op welke onderdelen we winst behaald hebben, en op welke onderdelen nog kansen liggen.”
Dyneema wordt voor allerlei toepassingen gebruikt, van beschermende kleding tot visnetten en hijskabels voor offshore windinstallaties. “Ons materiaal wordt verwerkt in kleding voor de politie en beveiligingspersoneel over de hele wereld”, vertelt Paunovic. Het is fantastisch dat we deze mensen kunnen beschermen. Dat we tegelijkertijd een duurzaam product maken is minstens zo belangrijk.”
Technologie en mindset
Paunovic ziet de technologische innovaties voor verduurzaming elkaar in rap tempo opvolgen; een positieve en cruciale ontwikkeling. “Maar het is ook belangrijk om de mindset te veranderen ten aanzien van hoe we bepaalde processen ontwerpen. Als ingenieur word je opgeleid om efficiënte processen te ontwikkelen voor kwalitatieve producten tegen een bepaalde kostprijs. Er wordt niet altijd evenveel aandacht besteed aan energieoptimalisatie en het terugbrengen van emissies, terwijl juist dat nu zo belangrijk is. Bij DSM zit duurzaamheid echt in de cultuur van de organisatie verweven. Bij ons staat optimalisatie op gelijke voet met milieuwinst en het verlagen van de ecologische voetafdruk.”
Purpose driven
“Uiteindelijk wil ik dat we de wereld beter achterlaten voor de toekomstige generatie. Dat is mijn belangrijkste drijfveer”, stelt Paunovic. “Ik heb de mogelijkheid gehad om te studeren en kritisch naar de wereld te kijken. Nu kan ik die ervaring inzetten voor een purpose gedreven organisatie die, net als ik, streeft naar een duurzamere wereld. Ik ben er intrinsiek van overtuigd dat organisaties die het klimaat links laten liggen, het in de toekomst moeilijk gaan krijgen. Ga je als ingenieur werken in een markt die de planeet vervuilt of zet je je in voor een organisatie die mee helpt aan een betere toekomst?”
Beeld: DSM
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in