In 2023 klimaatneutraal zijn; dat is de ambitie van Heijmans. Het gaat dan om de uitstoot van scope 1 en 2: de emissies die gepaard gaan met de eigen bedrijfsactiviteiten en de energie die het bedrijf inkoopt. “Daarbij horen bijvoorbeeld de machines op de bouwplaats en de CO2-uitstoot van ons hoofdkantoor en wagenpark”, zegt Robert Koolen, directeur duurzame ontwikkeling bij Heijmans. “Vanaf dit jaar zijn al onze nieuw bestelde auto’s elektrisch. En na 2026 is de huidige vloot fossiele brandstofauto’s elektrisch. Daarnaast elektrificeren we de machines op de bouwplaats, van heftrucks tot asfalteermachines.”
Maar nog groter is de impact die het bedrijf kan maken door CO2-uitstoot te reduceren bij het opleveren van woningen. “Vijf jaar geleden stond één woning gelijk aan ongeveer 1.600 kilo CO2-uitstoot per jaar”, legt Koolen uit. “Nu gaan we richting de helft. Deze winst komt bijvoorbeeld doordat we gasloze woningen bouwen, isolatiewaardes hoger zijn en we meer zonnepanelen plaatsen. Uiteindelijk is de ambitie om naar nul CO2-uitstoot per woning te gaan. En wat we niet kunnen reduceren, compenseren we, bijvoorbeeld met bosontwikkeling.”
Prijs, kwaliteit en duurzaamheid
Na scope 1 en 2 moet Heijmans natuurlijk ook aan de slag met scope 3: de uitstoot die plaatsvindt bij derden, zoals klanten, medewerkers en leveranciers. “En dan moet je dus met circulariteit aan de slag”, zegt Koolen. “Veel mensen praten dan gelijk over afval. Maar het is veel meer dan dat.” Als het gaat over het stimuleren van circulair materiaalgebruik, springt er volgens Koolen in ieder geval één noodzaak uit: transparantie. “Je moet van je materialen kunnen zeggen wat het is, van wie ze komen en wat de milieu-impact ervan is. Leveranciers van bouwmaterialen moeten dus naast prijs en kwaliteit iets kunnen zeggen over duurzaamheid.”
Minder primaire grondstoffen
Koolen merkt dat er wisselend wordt gereageerd op deze oproep. “Er is een groep die de deuren dichthoudt. Het is de oude manier van concurreren, puur gestuurd op prijs. Maar gelukkig lijken de grote leveranciers de noodzaak van transparantie ook in te zien.”
Met behulp van ‘materiaalstroomanalyses’ probeert Heijmans meer inzicht te krijgen in de grondstoffen waarmee het werkt. Hierdoor kan het milieuvervuilende materialen mijden, afval verminderen en het gebruik van primaire grondstoffen terugdringen.
Circulair beton
Maar Heijmans doet dit niet alleen. Zo is het bedrijf onderdeel van het Betonakkoord, een initiatief met tientallen organisaties om de betonsector te verduurzamen. Niet onbelangrijk, want de betonproductie is wereldwijd nog steeds verantwoordelijk voor 8 procent van de mondiale uitstoot. Daarbij draait Heijmans proefprojecten met hergebruikt beton. “We voeren nu tests uit met betonmengsels voorzien van 30 tot 50 procent gerecycled beton”, zegt Koolen. “De grote vraag is wat dit doet voor de materiaaleigenschappen. Want het moet natuurlijk wel veilig blijven. Bij fietspaden kunnen we het al gebruiken en we onderzoeken nu of we dit mengsel kunnen toepassen in casco’s van woningen.
Asfalt en staal
Vergelijkbaar met het Betonakkoord is Heijmans ook betrokken bij de ontwikkeling van eenzelfde soort samenwerking voor staal. En samen met BAM besloot Heijmans de asfaltproductie van beide bedrijven samen te voegen om investeringen in duurzaamheid mogelijk te maken, onder andere met een nieuwe techniek die het mogelijk maakt om asfalt op lagere temperaturen te maken. “Iedereen beconcurreert elkaar, maar als we samenwerken kunnen we de CO2-voetafdruk van asfalt flink verlagen.”
Verpakkingen recyclen
Een ander voorbeeld waar het lukte om leveranciers mee te krijgen in de duurzaamheidsstrategie van Heijmans is verpakkingen. “Op de bouwplaats is het scheidingspercentage van afval 85 procent”, zegt Koolen. Wat overblijft is restafval. Dit belandt vaak in de verbrandingsoven of is moeilijker te verwerken. "Zo ook verpakkingsfolie met bedrukking. De gekleurde bedrukking zorgt ervoor dat het folie lastig te recyclen is. We hebben contact opgenomen met de leverancier. Die heeft de bedrukkingen van de verpakkingen gehaald zodat ze in de plastic recyclestroom mee kunnen."
Marktplaatsen voor bouwmaterialen
Mintens zo belangrijk is het benutten van materialen die vrijkomen wanneer gebouwen gesloopt worden. Koolen: “We maken afspraken met slopers zodat ze in fracties slopen. Zo blijven de verschillende materiaalstromen gescheiden en zijn ze beter opnieuw inzetbaar. Daarnaast hebben we een platform opgezet waar vrijgekomen materialen en spullen uit de sloop verhandeld kunnen worden. Eigenlijk een soort marktplaats voor dingen als deuren en kozijnen. Je ziet steeds meer van dit soort marktplaats-initiatieven in de bouw. En we hebben ze allemaal nodig. Ze zijn in mijn ogen echt de sleutel in de circulaire economie.”
Niet traditioneel, maar innovatief
In gesprekken over innovaties binnen de bouw, krijgt de sector vaak het verwijt ‘traditioneel’ te zijn. “Maar mijn indruk is dat de bouw juist innovatief is”, werpt Koolen tegen. “Het is eerder de opdrachtgever die traditioneel is. Nog steeds is duurzaamheid maar beperkt een vereiste bij openbare aanbestedingen. In 2021 was duurzaamheid in minder dan de helft van de aanbestedingen een begunstigende factor. Dat betekent dat nog steeds genoeg bedrijven kunnen floreren door zich te focussen op de aanbestedingen die geen duurzaamheidseisen hebben. Ik ben voorstander van hogere normen voor duurzaamheid. De overheid moet de maatschappij beschermen tegen de negatieve effecten van bedrijfsvoering. Uiteindelijk moet duurzaamheid bij alle aanbestedingen terugkomen.”
Lees meer over duurzaam bouwen:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
