In eerste instantie richtte SAM Panels zich op interieur. “Maar om echt impact te maken, moet je volume maken. Daarom zetten we nu de stap naar de bouw”, zegt John Smits, directeur van SAM Panels. Het bedrijf heeft zich aangesloten bij een coalitie die als doel heeft om biobased bouwen in Nederland te stimuleren. “Waarbij ook gekeken moet worden naar het verdienmodel van de boeren die onze grondstoffen verbouwen. Iedereen in de keten moet meewerken. Van land tot pand.”
Muren van vezels
Volgens Smits kunnen SAM (Sustainable Advanced Materials) panelen gemaakt worden van allerlei soorten cellulose vezels, zoals gras, hennep, oud papier, golfkarton, miscanthus, maïsvezels, stro, jute en groente- en fruitresten. “Zelfs de laagwaardigste vezel kunnen we gebruiken. Van deze vezels maken we pulp, waarna we ze formeren en onder hoge druk en temperatuur persen. Aan dit proces komt verder alleen water te pas, dat we voor 99,5 procent recyclen.” De panelen kunnen vervolgens gebruikt worden in meubilair en displays, maar ook als wanden, dakschotten en binnenmuren.
Oneindig recyclebaar
Doordat SAM geen lijmen gebruikt, kunnen de panelen ook weer gerecycled worden. “Daarvoor hebben we een innamegarantie”, Smits. “Ingezamelde panelen vervezelen we weer en verwerken we tot nieuwe grondstof. Dat proces kunnen we oneindig herhalen.”
SAM Panels ziet hun panelen onder andere als een duurzaam alternatief voor hardboard plaatmateriaal van HDF, MDF, en gips. “Het is sterker, lichter en biedt door de verwerkingsmogelijkheden meer vormgevingsvrijheid dan traditioneel plaatmateriaal”, zegt Smits. “Ook zijn onze platen vrij van gifstoffen als formaldehyde."
Paneel van koemest
Sinds kort kan SAM ook panelen maken uit een reststroom waarvan in Nederland genoeg is: koemest. “De koemestpanelen leveren een bijdrage aan drie van de grootste uitdagingen van ons land”, zegt Smits. “Omdat koemest dagvers wordt opgehaald, wordt er minder stikstof uitgestoten. Daarna belandt de koemest eerst in een biovergister die er biogas van maakt. Dit verkleint de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. En van het residu produceren wij plaatmateriaal van iets wat eigenlijk een laagwaardige toepassing had. Op die manier dragen wij bij aan de hoogwaardige verwerking van reststromen.”
Wennen aan nieuw materiaal
Inmiddels produceert SAM Panels jaarlijks zo’n 300.000 vierkante meter aan biobased panelen. Maar er is capaciteit voor 1,5 miljoen vierkante meter. Langzaamaan ziet Smits dat biobased bouwen aan terrein begint te winnen. “Maar nieuw materialen vinden mensen lastig. Onze panelen hebben andere diktes dan mensen gewend zijn. En je kunt er allerlei nieuwe dingen mee. Dat is soms ingewikkeld. Bij de overgang naar een nieuw IT-systeem op kantoor is dat niet anders.”
Biobased bouwen in Nederland
De omslag naar biobased bouwen vraagt om een volledige systeemverandering. Nederland heeft in de Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB) de ambitie opgenomen om 30 procent van de nieuwbouwwoningen vanaf 2030 te voorzien van 30 procent biobased materialen. Voor deze opgave is jaarlijks 400.000 ton grondstof nodig die door boeren geteeld moet gaan worden.
Verdienmodel boeren
Onderdeel van het NABB is het uitvoeringsorgaan Building Balance. Dit orgaan heeft de keuze gemaakt om een landelijke keten voor interieurpanelen op te zetten rondom SAM Panels. In het programma worden boeren gestimuleerd om biobased materialen te telen, mogelijk zelfs ter vervanging van activiteiten met een grotere milieu-impact zoals veeteelt. “Het verdienmodel voor boeren moet kloppen. Dan kunnen ze zo’n overstap maken. Tegelijkertijd moeten wij de garantie van voldoende afzet hebben. Alle partijen in de keten moeten op elkaar aansluiten.”
CO2-belasting
Aanvullend moeten biobased materialen aantrekkelijker worden dan het fossiele alternatief. “Aan de ene kant lukt dat als wij kunnen opschalen”, zegt Smits. “Nu zijn we nog duurder dan de bekende alternatieven. Maar als we meer kunnen produceren, worden wij competitiever. Maar wat echt nodig is, is een CO2-belasting op materialen met een grotere milieu-impact. Als je de CO2-prijs gaat meerekenen, wordt het biobased materiaal aantrekkelijker.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
