Al aan het einde van de jaren tachtig bedacht machinist Freddy Velthuizen uit Dordrecht dat hij zijn trein efficiënter kon laten rijden. Universeel Zuinig rijden Idee (UZI) noemde hij zijn methode. Het systeem is simpel, legt Frans Slats van NS Reizigers uit. “Een auto kun je in de versnelling laten uitrollen tot een rood stoplicht. Een machinist doet hetzelfde ver voordat hij een station binnenrijdt. Hij hoeft nauwelijks te remmen om toch netjes op tijd bij het perron uit te komen.” Soms kan dat uitrollen al beginnen tien minuten voordat de trein het station bereikt.
“Voor de reizigers is het een comfortabele manoeuvre. Geen horten en stoten meer,” zegt Slats. De trein glijdt als het ware het station binnen. In 2012 kreeg Velthuizen voor zijn idee de Van Stappen Spoorprijs, een jaarlijkse prijs voor initiatieven binnen NS en ProRail die de kwaliteit verbeteren.
Erkenning
Toch duurde het nog tot 2009 voordat het idee volledige erkenning kreeg. Het voorstel moest langs verschillende afdelingen, en de NS-leiding wilde de nieuwe methode eerst uitvoerig testen. Juist in die periode kreeg het bedrijf voortdurend kritiek van reizigers en overheid vanwege het gebrek aan punctualiteit op het spoor. Een slecht moment om iets nieuws te proberen.
Voor de reizigers is het een comfortabele manoeuvre. Geen horten en stoten meer.
Maar het werkte en bleek de doorstroming van het treinverkeer juist te verbeteren. Energiezuinig Rijden heeft het beste rendement op langere reizen zonder veel tussenstops. Stoptrein-trajecten lenen zich er vaak minder goed voor. Slats : “Op sommige trajecten besparen we tot 30 procent, op andere helemaal niets. En een machinist moet altijd beoordelen of er ruimte is in de dienstregeling.”
Sinds 2011 is Energiezuinig Rijden, zoals NS het concept bedrijfsbreed lanceerde, een vast onderdeel van de instructie van nieuwe machinisten en van bijscholingscursussen.
Besparingen
Volgens NS bespaart EZR energie en vermindert de CO2-uitstoot. In 2013 was de energierekening 2,6 procent lager. Vergelijkbaar met het energieverbruik van 6.750 huishoudens en een kostenbesparing van € 2,5 mln en 13 miljoen kilo minder CO2-uitstoot.
Inmiddels is het idee zo ingeburgerd bij het spoorpersoneel dat locatieteams onderlinge competities opzetten wie het zuinigst kan rijden. De NS kan de besparingen per rit meteen zien en koppelt dat terug naar de ploegen. Voor dit jaar verwacht het bedrijf voor EZR een nieuw record.
Parkeerstand
Gekoppeld aan Energiezuinig Opstellen, EZO, moeten de besparingen verder toenemen. EZO betekent dat treinen die langere tijd stilstaan op een rangeerterrein of langs het perron, in de parkeerstand of sluimerstand gaan. De verwarming en het licht gaan uit. Ook die maatregel scheelt in de energierekening. Dat kan lang niet altijd, erkent Slats. “We kunnen reizigers niet in de kou laten zitten of schoonmakers in het donker laten werken.”
In 2013 liepen de besparingen door EZO op tot € 1,5 mln. Samen met EZR een winst voor milieu én financiën. En voor 2014 verwacht NS deze getallen weer te overtreffen.
Foto: Koen Brouwer via Flickr.com
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
