Hoe met het vernietigen van een klein bos de natuur én banen verloren gaan

Wederom wordt als excuus voor het toebrengen van onomkeerbare schade aan de natuur, het argument van ‘bomen versus banen’ aangevoerd - dat bomen moeten worden geofferd voor economische groei, en dat het simpelweg niet anders kan. Er wordt gezegd dat deze twee dingen niet samen kunnen gaan. Dat is niet waar. Door de natuur op deze manier te marginaliseren, verergert de door mensen veroorzaakte klimaatcrisis alleen maar. In de hoop op een leefbare toekomst voor iedereen moeten we ons richten op het combineren van duurzame werkgelegenheid met het beschermen van de kostbare, weinige ongerepte natuur die we nog over hebben.

Erbarmelijke natuur in Nederland

Er zijn mensen die zeggen dat het over ‘slechts’ 160 bomen gaat, of zeven hectare. Maar de erbarmelijke staat van de natuur in Nederland is er één van de dood door duizend sneden. Elk stukje wilde natuur dat we wegsnoeien in de naam van ontwikkeling brengt ons een stap dichter bij het hebben van niets.

Een ander veelgehoord argument dat aan terrein lijkt te winnen, is dat we worden gecompenseerd met het planten van nieuwe bomen en insectenhotels. Maar hoe compenseer je het doden van 200 jaar oude eikenbomen en de levens van de met uitsterven bedreigde dieren die erin wonen? Het duurt minstens 100 jaar voordat zo’n ‘compensatiebos’ dezelfde hoeveelheid koolstof heeft opgenomen - ervan uitgaande dat deze bomen wél mogen blijven staan en niet worden omgehakt zodra ze in de weg staan. En insectenhotels maken van dode bomen die 200 jaar lang een thuis hebben geboden aan een florerend ecosysteem van planten en dieren, voelt als een gerichte aanslag op de natuur.

Veel bedreigde dieren

Deze vernietiging van de natuur voor economische groei is wereldwijd een probleem, maar helemaal in Nederland. In geen ander Europees land leven zoveel bedreigde dier- en plantsoorten als hier (Planbureau voor de Leefomgeving, 2014). En het wordt alleen maar erger. Sinds 1990 is het aantal wilde dieren in Nederland met 50 procent afgenomen. Op de Veluwe leven tegenwoordig zelfs 70 procent minder dieren (Wereld Natuur Fonds, 2020).

In de woorden van Kirsten Schuijt, directeur van het WNF: “Ons landschap wordt monotoon en stil, zonder dat we het in de gaten lijken te hebben. Want heide bloeit nog steeds prachtig paars en weilanden zijn groen. Maar wie weet nog dat vroeger wolken vlinders op de heide te zien waren en je omringd werd door het geluid van vogels? En dat het boerenland een walhalla was voor weidevogels, bloemen en insecten? We hebben de natuur inmiddels zo diep uitgehold dat ons welzijn en onze welvaart in het geding komen.”

Lees ook: Ondanks plannen minder bos in Nederland

Ik ben geen wetenschapper, ik ben ondernemer. En ik begrijp de complexiteit waarbinnen de bedrijven in dit verhaal opereren. VDL Nedcar zegt het bos te moeten vernietigen om uit te breiden, en Rivian, een fabrikant van elektrische auto’s, zou met hen in gesprek zijn over een samenwerking om auto’s op de locatie te produceren. Rivian is een bedrijf waar ik veel respect voor heb, met name door hun inzet voor de bescherming van de natuur en hun werk met The Nature Conservancy. Als Rivian echt van plan is om hier auto’s te produceren, zou het me verbazen dat zo’n bedrijf, een bedrijf dat één procent van haar aandelen aan de natuur geeft, het kappen van een oeroud bos steunt.

Bomen versus banen

‘Bomen versus banen’ berust op een aanname: dat meer capaciteit en meer productievolume gelijkstaan aan meer banen. Maar dat is geen enkele garantie, gezien de toenemende automatisering van productiewerk. Ik accepteer het argument dus ook niet. Er is altijd een alternatief - en misschien zelfs wel het slimste, vanuit economisch en ecologisch oogpunt. Bij Patagonia laten we al jaren zien dat het winst, onderscheidend vermogen en loyaliteit oplevert als je het juiste doet. Van het weggeven van 100 procent van de verkoop van Black Friday in 2016 tot het wereldwijd aanjagen van de transitie naar gerecycled polyester en biologisch katoen in de jaren negentig.

Als VDL Nedcar van standpunt zou veranderen, zelfs nu de beslissing al is genomen, en ze het Sterrebos zou redden, levert dit ongetwijfeld positieve krantenkoppen op, en misschien zelfs een gezonde stijging van de winst. Investeren in de natuur levert voordelen op voor medewerkers en toekomstige partners. Ik weet zeker dat het ook zakelijk gezien een verstandige keuze is.

Het vraagt om een rigoureuze en complete mentaliteitsverandering van VDL op alle niveaus, en om moedig leiderschap van Willem van der Leegte en zijn team. Maar als je kijkt naar de exponentiële groei van ‘conscious consuming’ is het zakelijk gezien zeker een verstandige keuze. Kijk alleen al naar de vele bedrijven die zich elke dag aansluiten bij B Corp Benelux, gedreven door aandeelhouders, medewerkers en klanten die actief op zoek zijn naar bedrijven die aantoonbare impact maken.

Stem van de natuur

Mocht het zijn dat het Sterrebos verloren gaat, dan mogen we het niet vergeten. We moeten de stem van de natuur zijn, overal waar we zien dat ze wordt bedreigd. En als ik een beroep mag doen op het bedrijfsleven – denk écht na bij het nemen van beslissingen die een negatieve invloed hebben op de natuur. Omdat economische vooruitgang die ten koste gaat van onze weinige overgebleven wilde natuur nooit duurzaam zal zijn. En pure financiële statistieken zijn steeds minder betrouwbaar als maatstaf voor zakelijk succes. De 'dood van de natuur door duizend kappingen' die dit kleine bos symboliseert, gebeurt over de hele wereld. En mensen die geloven dat zakendoen kan bijdragen aan positieve verandering, moeten opstaan ​​en zeggen dat het genoeg is geweest. We moeten betere manieren vinden om écht leiderschap te tonen.

Als we onze bedrijven echt toekomstbestendig willen maken, moeten we creatief en moedig zijn. We moeten samenwerken en creatieve oplossingen vinden voor deze fundamentele vraagstukken. Ik hoop voor het Sterrebos, en voor VDL Nedcar zelf, dat zelfs in deze donkere tijden echt leiderschap wordt getoond en dat natuur en economie beide winnen.

Lees ook: Techreuzen willen miljoenen bomen planten