Nederlandse start-up wil supermarkten bevoorraden met waterstofboten via Amsterdamse grachten

“Ik ergerde me mateloos aan opgestopte wegen in de Amsterdamse binnenstad, veroorzaakt door lossende vrachtwagens en stilstaande pakketbezorgers”, vertelt de in Amsterdam geboren en getogen Dimitri Hettinga, oprichter van Portago. Toen Hettinga voor de zoveelste keer met zijn auto achter een vrachtwagen vastzat, het raam dicht moest doen vanwege de vieze uitlaatgassen en met een schuin oog naar de lege gracht naast hem keek, was het idee voor Portago geboren.

Hettinga wilde een transportnetwerk op de Amsterdamse grachten opzetten. Hij begon het idee in 2019 verder te onderzoeken. “Ik probeerde contacten te leggen en mensen over mijn plannen te vertellen, maar merkte dat ik geen steek vooruit kwam. Ik kwam nergens binnen.”

Lees ook: Luchtvervuiling Nederland ondergeschoven kindje in klimaatdebat

Amsterdam en andere wereldsteden

Totdat Hettinga in contact kwam met Enviu. “Wij bouwen bedrijven die de wereld een beetje beter maken”, vertelt Daniël Moolenburgh, venture builder bij Enviu, dat mede-eigenaar van Portago is. “Binnen ons maritieme programma waren we al enige tijd bezig met het ontwikkelen van een waterstofelektrische watertaxi die in mei tijdens de World Hydrogen Summit in Rotterdam te water gaat. Wij zagen veel overeenkomsten met de ambities van Dimitri. Bovendien zijn we altijd geïnteresseerd in ideeën die schaalbaar zijn. Amsterdam met zijn waterwegen is natuurlijk een perfecte startplaats. Maar er zijn heel veel andere steden in de wereld waar dit idee interessant is.”

Waterstof-elektrisch varen

De boten van Portago worden batterij-elektrisch aangedreven door waterstof. “Waterstof is emissievrij en zeer geschikt voor zwaar transport op water voor de korte afstanden”, zegt Moolenburgh. “Bovendien omzeilen we met waterstof het probleem van het steeds drukker bezette elektriciteitsnet. Deze raakt door de verdere elektrificatie van mobiliteit overbelast.”

De laadruimte van de twintig meter lange boten kan gebruikt worden om goederen te leveren aan onder andere supermarkten en horeca. Met een speciaal liftsysteem op het achterdek wordt de lading eenvoudig aan wal gebracht.

Lees ook: Europa bouwde recordaantal windmolenparken in 2021, maar blijft mijlenver van Green Deal-doel

Gemeente Amsterdam

Inmiddels is Portago geselecteerd voor het Amsterdams Startup in Residence programma. Dit betekent onder andere dat het met de gemeente als launching customer een samenwerking verkent. Moolenburgh: “Bijvoorbeeld voor het leveren van kantoorartikelen aan het gemeenteloket gelegen aan het water of het bevoorraden van musea.”

Supermarkten bevoorraden

Maar Hettinga ziet pas echt veel potentie voor de vijftig supermarkten in Amsterdam die aan de grachten liggen. Hettinga: “Op een boot is genoeg ruimte voor 68 rolcontainers: de gestandaardiseerde ijzeren karren waarmee supermarkten bevoorraad worden. Een gemiddelde supermarkt ontvangt en retourneert dagelijks zo’n honderd rolcontainers. En in één van onze boten gaan vier keer zoveel rolcontainers als een vrachtwagen. Dat scheelt een hoop verkeer.” Een haven aan de buitenzijde van de stad dient in dit scenario als distributiepunt waar vrachtwagens vol levensmiddelen hun lading afgeven. De boot voorziet dan in de laatste duurzame loodjes.

Autovrije zones

Maar voordat het zover is, heeft Portago wel de steun van supermarkten nodig. “Deze zijn vooralsnog erg gehecht aan het extreem geoptimaliseerde systeem waarmee ze nu hun voorraad krijgen”, weet Moolenburgh. “Maar als de regels voor milieuzones strenger worden, er meer autovrije zones komen en duurzaam supermarkttransport steeds belangrijker wordt, hopen we op mooie samenwerkingen.”

Waterstof aangedreven watertaxi Rotterdam

Volgende maand kijken Moolenburgh en Hettinga in ieder geval uit naar de tewaterlating van de waterstoftaxi in Rotterdam; ook een project van Enviu. “Daarmee kunnen we aan het publiek laten zien dat transport over water met waterstof mogelijk is”, zegt Moolenburgh. “Vervolgens willen we nog dit jaar tests in de binnenstad van Amsterdam doen om het Portago-concept te valideren. In de eerste helft van 2023 komt dan de eerste boot in het water om voor klanten te varen.”