Vliegtuigen stoten naast CO2 als gevolg van de verbranding van kerosine nog andere stoffen uit. Sommige daarvan hebben een koelend effect, anderen zorgen juist voor een sterk opwarmend effect. Netto zorgen die stoffen voor een belangrijk deel van de opwarming van de aarde, blijkt uit het EASA-onderzoek. Het is voor het eerst sinds 2008 dat de Europese organisatie onderzoek doet naar de uitstoot van niet-CO2 broeikasgassen. Deze uitstoot laat zich lastiger meten, en het effect op het klimaat is minder duidelijk dan bij CO2.
Stikstof en waterdamp
De onderzoekers zien vooral dat stikstofoxiden en waterdamp een probleem zijn. Waterdamp veroorzaakt wolken (‘contrails’) die de warmte van de aarde terugkaatsen. Stikstofoxiden reageren met deeltjes in de lucht en produceren ozon, een stof die de opwarming versnelt. Het effect van deze stoffen blijkt groter dan gedacht, en dat heeft grote gevolgen. De EASA zegt dat de luchtvaart de aarde drie keer sneller opwarmt dan men eerst dacht.
Lees ook: Nederland moet vooroplopen met duurzame luchtvaart
Dat betekent dan ook dat deze niet-CO2 emissies snel aangepakt moeten worden. EASA heeft drie paden om te bewandelen voor verbetering: de markt reguleren, eisen stellen aan brandstof en slim management van vliegroutes. De opties kunnen allemaal uitgevoerd gaan worden, of afzonderlijk van elkaar.
ETS en biokerosine
Markregulering kan bijvoorbeeld via het emissiehandelssysteem van de EU. Stikstofoxiden vallen daar nog niet onder, maar als dat wel zo zou zijn wordt het duurder om ze uit te stoten. Luchtvaartmaatschappijen gaan dan proberen minder uit te stoten, zo is het idee. Er is wel een probleem: het meten van de precieze stikstof-uitstoot is niet makkelijk, en er is nog geen eenduidigie richtlijn voor. Die moet eerst gemaakt worden, en dus kan er pas over 5 tot 8 jaar een heffing komen.
Vliegtuigbrandstof kan schoner worden, bijvoorbeeld door biokerosine te gebruiken. Ook kunnen brandstofleveranciers de hoeveelheid aromaten in de kerosine omlaag brengen. Dan is de brandstof schoner en komen er minder vervuilende deeltjes los bij verbranding. Het maakt de brandstof echter wel duurder, omdat producenten hun proces aan moeten passen. Overstappen naar schonere en/of duurzamere brandstoffen zal dus ook jaren duren.
Door gebieden waar de atmosfeer kwetsbaarder is voor broeikasgassen te vermijden kan het effect van de uitstoot minder worden. Daarom zouden maatschappijen hun vliegroutes moeten aanpassen. Maar daarvoor moeten wetenschappers eerst in kaart brengen wat de meest kwetsbare gebieden zijn, en vervolgens moet het hele internationale systeem van vliegroutes op de schop. Ook deze maatregel zal dus niet op korte termijn komen.
Minder vliegen
Hoewel de onderzoekers dus slimme oplossingen voor het grotere klimaatprobleem van luchtvaart geven, is geen van de mogelijkheden snel in te voeren. Alleen minder vliegen kan zowel de CO2- als de niet-CO2-uitstoot omlaag brengen.
Lees ook: Grote werkgevers willen ook na corona minder vliegen
Bron: EASA | Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
