De mode- en textielindustrie gedijt prima na de coronapandemie. Alleen al in de eerste helft van 2022 ging de omzet in de wereldmarkt omhoog met 13 procent, schat brancheorganisatie Business of Fashion. Maar om de biljoenenindustrie in stand te houden, moet meer worden geïnvesteerd in duurzame technologie, blijkt uit onderzoek van McKinsey.
Precies om die reden heeft Fashion for Good, een organisatie die mode en textiel circulair wil maken, een jaarlijks programma op poten gezet voor duurzame startups. Hun complexe technologieën kunnen – met een duwtje in de rug – de productie van textiel verduurzamen.
Het traject is bedoeld om hun innovaties te valideren en te testen, zodat ze snel kunnen opschalen en kunnen worden gebruikt buiten het laboratorium, door milieubelastende producenten. Deze startups zitten bij de lichting van 2023.
Europa
Eén Nederlandse Partij heeft het tot de nieuwe club innovators geschopt, Lamoral. De startup uit Geleen beweert de duurzaamste coating te hebben ontwikkeld: het toplaagje dat als ‘finishing’ op stof wordt aangebracht. De coating is een vervanger voor de gevaarlijke en vervuilende PFAS-stoffengroep, waar in Nederland wellicht een verbod op komt. Als eerste test werd een laagje op een satelliet aangebracht, die vervolgens de ruimte in ging. Daar heeft het middel de hoogste dosis uv-straling doorstaan.
Andere innovatoren uit Europa focussen zich vooral op recycling. Het Finse Ioncell Oy koos specifiek voor textiel met een hoog cellulosegehalte, de basis van plantencellen. De startup recyclet bijvoorbeeld kledingstukken van viscose of katoen, zodat die vezels in de kringloop van kledingproductie kunnen blijven.
DePoly koos oude en vieze stoffen als niche. Normaal gesproken zijn dat de items die in het sorteercentrum worden weggegooid, omdat ze niet voldoen aan kwaliteitseisen voor recycling. De technologie van de Zwitserse start-up kan juist die complexe mengsels, hevige kleurstoffen, en vuil goed verwerken. Dat gebeurt op een energiezuinige manier bij kamertemperatuur en met groene chemicaliën.
Azië
De Chinese vertegenwoordiger van de selectie is Re:lastane, een recycler die is gespecialiseerd op het scheiden van gemengde stoffen. De technologieën om mono-materialen te recyclen is al aardig op dreef, maar stoffen met meer bestanddelen – vooral mixjes van plastic en niet-plastic – zijn complex. Het lijkt erop dat de enzym-gedreven machine van deze startup het kan. De recyclaar scheidt polyestervezels van bijvoorbeeld katoen, nylon of spandex, brengt de materialen terug tot molecuulniveau en maakt ze schoon, zodat ze voor nieuw textiel kunnen worden gebruikt. De kwaliteit van de verschillende vezels gaat in dat chemische proces niet verloren, beweert Re:lastane.
Uit de Indiase aanmeldingen koos Fashion for Good Satma CE, een softwareprovider die de kringloop van circulaire mode transparant wil maken – met blockchain technologie. De onlinesoftware brengt de ‘materialenflow’ in kaart van een oud kledingstuk, van ‘afval’ tot waardevolle grondstof voor een nieuw product. Elke stap, van inzameling en scheiding, tot aan de recycling en verwerking, wordt aan de blockchain toegevoegd. Zo kan de afnemer van het nieuwe materiaal zeker zijn van zijn (circulaire) zaak.
Verenigde Staten
De geselecteerde Amerikaanse uitvindingen spelen in op de ‘biobased’ trend in de textielmarkt. Chemiebedrijf Virent maakt bijvoorbeeld brandstoffen en chemicaliën uit dierlijke en plantaardige hernieuwbare bronnen. De startup zet suikers uit bijvoorbeeld mais en suikerriet om tot benzine, diesel of vliegtuigbrandstof. Van dezelfde ‘feedstock’ kan het bedrijf ook chemicaliën maken die nodig zijn voor de productie van vezels en films.
Biotech startup ZymoChem maakt ook biomaterialen, maar focust zich op de vervuilende CO2-uitstoot in het proces. Het omzetten van hernieuwbare bronnen in hoogwaardige materialen is namelijk vaak inefficiënt. De CO2-behoudende technologie van de start-up minimaliseert dat verlies waardoor de kosten van het proces tot de helft zo hoog uitvallen.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
