Dit blijkt uit een rapport van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO). In het rapport is de inkoop van telefoons, bedrijfskleding, natuursteen en koffie van 25 overheidsinstellingen onder de loep genomen. Rijksoverheid, provincies, waterschappen, gemeenten en ministeries besteden hier per jaar ruim €60 mrd. aan.
SOMO schrijft dat de overheid haar invloed kan aanwenden om het sociale en duurzame beleid van multinationals te verbeteren. In de telefoonbranche wordt het werknemers bijvoorbeeld moeilijk gemaakt zich te organiseren in een vakbond. Op sommige koffieplantages is zelfs vaak nog sprake van slavernij of dwangarbeid.
Sociale Voorwaarden
Het inkoopbeleid kent onder de naam ‘Sociale Voorwaarden’ al wel duurzame doelstellingen, maar in de praktijk wordt hier nauwelijks naar gekeken. Het grote probleem zit in een compleet andere interpretatie van de doelstellingen bij verschillende overheidsorganen. Bij 60 procent is respect voor internationale arbeidsnormen opgenomen in het bestek, maar niet volgens het landelijk beleid. Slechts 8 procent neemt de Sociale Voorwaarden letterlijk op in de voorstellen.
Selectiefase
De gemeente Utrecht loopt bij de inkoop van natuursteen voor op de rest. Utrecht vraagt leveranciers in de selectiefase al om een risico-analyse. Bij andere overheidsinstanties komt dit pas aan de orde in de contractfase. Selectie vooraf zou volgens SOMO een sleutelrol kunnen spelen voor het landelijk inkoopbeleid. De inkoper kan van tevoren al een leverancier kiezen die duurzaam werkt.
Overheidsinstanties letten wel op duurzaamheid en sociale rechten, maar hierin zijn geen duidelijke richtlijnen per product vastgesteld. Zo wil de gemeente Bergen op Zoom graag biologische koffie, maar de gemeente Almere legt de focus op Fair Trade. Dit maakt de beoordeling van duurzaam beleid erg lastig.
Het onderzoeksbureau bekeek alleen de tenders en niet de uiteindelijke aankoop. In veel gevallen was namelijk niet duidelijk welke leverancier de opdracht binnenhaalde. SOMO onderzoekt wereldwijd multinationale ondernemingen en het resultaat van hun activiteiten op mens en milieu.
Bron: SOMO | Foto: Arne Kuilman by Flickr
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
