Nederland is onlosmakelijk verbonden met water. Het land is ermee omringd en het barst er van de expertise. Waar we ook zijn, de kraan is altijd een veilige bron voor drinkwater. Maar dat is niet overal in de wereld het geval.
Meer dan 50 procent van het wereldwijde kraanwater is vervuild. Voor één op de drie mensen is het niet veilig om kraanwater te drinken. Het gevolg is dat deze mensen water in plastic kopen. Wereldwijd wordt er water uit zo’n 1 miljoen plastic flesjes per minuut gedronken.
En dat zal de komende jaren waarschijnlijk alleen maar toenemen. Van 2004 tot 2016 steeg het aantal verkochte plastic waterflesjes van 300 miljard tot 480 miljard. Afgelopen jaar werden wereldwijd zo’n 583 miljard flesjes gekocht.
Nederland en Scandinavische landen doen het goed
Water uit plastic flessen wordt dus volop gedronken, omdat het in veel landen beter is dan water uit de kraan. Italië staat bovenaan (188,5 liter per persoon per jaar), gevolgd door Duitsland (177,3), Hongarije (131,1) en België (126,6). Het Europees gemiddelde is 109,9 literflessen water per persoon per jaar.
De Zweden consumeren slechts 10 liter water uit plastic flessen per jaar en wij in Nederland 24 liter. Nederland en Scandinavische landen staan bovenaan als het gaat om de kwaliteit van kraanwater. Maar miljoenen mensen hebben daar geen toegang toe.
Twee miljard mensen in waterstress
Meer dan twee miljard mensen leeft in waterstress. Dat betekent dat ze geen of weinig toegang hebben tot schoon en veilig drinkwater. Chemische bedrijven lozen nog steeds vervuilend afval in het milieu dat zelfs drinkwaterbronnen bereikt.
Hoewel er in Nederland volgens experts de beste kwaliteit drinkwater uit de kraan komt, rijst steeds vaker de vraag hoe we dit in de toekomst kunnen behouden. Zo bleek uit recent onderzoek van het RIVM dat Nederlands drinkwater gemaakt uit rivierwater steeds vaker PFAS bevat, de verzamelnaam voor talloze schadelijke chemicaliën.
Daarnaast kampt Nederland in toenemende mate met een drinkwatertekort. Zo heeft waterbedrijf Vitens niet voldoende vergunningsruimte om extra water op te pompen, waardoor de beschikbaarheid stokt.
Wereldwijd kraanwater drinkbaar maken
Ontwikkelingsbedrijf Sterwater zegt daarvoor de oplossing te hebben. Uitvinder Marius Visser, 79 jaar oud, werkte zo’n tien jaar lang aan een oplossing om verontreinigd kraanwater wereldwijd weer drinkbaar te maken, zonder dat er mineralen uit het water gefilterd worden. “Dat maakt de Opresso-techniek uniek”, zegt hij in zijn kantoor in Oud-Beijerland.
Visser werkte jarenlang voor Suzi Wan – het bedrijf achter de kant-en-klare satésauzen en Aziatische producten. “Ik ben daarvoor veel in Azië geweest en zag met eigen ogen hoeveel ellende er in de wereld is. Ik nam me voor: als ik ooit in de gelegenheid ben om iets goeds te doen voor de maatschappij, dan doe ik dat.”
Dat moment deed zich in 1999 voor. Visser werkte inmiddels voor een internationaal waterzuiveringsbedrijf toen de legionella uitbraak in Bovenkarspel plaatsvond, waar meer dan 30 doden vielen. De oorzaak was een besmette brandslang die gebruikt werd in bubbelbaden.
Het werd Vissers' missie om wereldwijd voor waterveiligheid te zorgen. Na jaren achter de tekentafel te hebben gezeten in zijn kantoor in het Belgische Schilde, kan hij nu eindelijk zijn product lanceren: een waterzuiveringsapparaat voor op het aanrecht.
Filtercups in plaats van koffiecups
Het apparaat, de Opresso machine, oogt als een koffiezetapparaat met koffiecups. In plaats van een koffiecup, zit er een waterfiltercup in het apparaat. Hoewel er al enorm veel drinkwaterfilters op de markt zijn, onderscheid deze techniek zich doordat het volgens Visser alleen de vervuilende elementen en bacteriën uit het water te filteren. “De gezonde mineralen blijven erin.”
De illusie van drinkwaterfilters
Bedrijven die drinkwaterfilters in Nederland verkopen beweren dat ze onzuiverheden uit het water kunnen filteren. Want, zo zou de verpakking beweren, ‘de kwaliteit van ons kraanwater is niet al te best’. Het tegendeel blijkt waar te zijn. “De producenten van thuisfilters creëren daarmee onterecht angst”, zegt professor Jan Peter van der Hoek van Waternet tegen de Keuringsdienst van Waarde. “De kwaliteit van het Nederlandse drinkwater is zodanig goed dat je die filters niet nodig hebt.”
Roberta Hofman, onderzoeker Waterzuivering bij onderzoeksinstituut KWR ziet dat de kwaliteit van ons drinkwater uitstekend is. “Ik durf wel te zeggen dat we het beste drinkwater ter wereld hebben”, zegt zij in dezelfde aflevering. De thuisfilterverkopers beweren het water te zuiveren van stoffen als zink, ijzer en selenium. “Maar dat zijn eigenlijk allemaal stoffen die we in hele kleine hoeveelheden nodig hebben. Als je dat niet binnenkrijgt, heb je een probleem.”
Uit een laboratoriumtest van KWR bleek zelfs dat kraanwater uit een kan met een filter meer bacteriegroei bevat dan drinkwater dat direct uit de kraan komt.
Bron voor bacteriën
Het apparaat van Visser filtert het water op zo’n manier dat de mineralen bewaard blijven en bacteriën tegenhoudt. “We laten ons water regelmatig testen om te zien of wat we doen wel goed gaat”, vult zijn zoon Maurice aan. Hij laat de laboratoriumresultaten zien.
“Deze test is genomen met kraanwater uit België. Je ziet dat het aantal kolonievormende eenheden, zoals ze de bacteriegroei noemen, 770 is”, legt Maurice uit. In het Nederlandse kraanwater ligt het aantal kolonievormende eenheden tussen de 20 en 100. “Onder de 3.000 is het water drinkbaar. De Nederlandse norm is overigens veel strenger en is gemaximeerd op 100 kolonievormende eenheden per milliliter”, zegt zoon Maurice.
Diezelfde test hebben vader en zoon nog eens laten uitvoeren met het water dat gezuiverd is met de Opresso machine. “Daar zie je dat het aantal kolonievormende eenheden vier is. Het had eigenlijk nul moeten zijn, maar bij het nemen van het monster kan er iets van vervuiling zijn opgetreden.”
Mineraalbehoud
Ook het aantal mineralen in het drinkwater is gemeten in de laboratoriumtests. “Mineralen die standaard in ons drinkwater zitten, zoals calcium, magnesium en zink blijven na het filteren met de Opresso machine hetzelfde”, laat hij zien in de resultaten. “We filteren eruit wat er niet in hoort, en alles wat er wél in hoort, blijft erin.”
Visser benadrukt dat Nederland in eerste instantie niet de markt is voor zijn uitvinding. “Het kraanwater is hier prima drinkbaar. Maar zelfs in België neemt de smaakkwaliteit af door toevoeging van chloor. In Amerika is de kwaliteit desastreus en in Azië is het nóg erger.”
Zo werkt de Opresso-techniek
Een waterreservoir aan de achterkant van de machine wordt gevuld met kraanwater. Het water gaat door drie filters. De eerste stap is préfiltratie. “In deze stap worden alle chemische en biologische vervuiling uit het water gehaald. In de tweede stap worden de bacteriën en virussen onschadelijk gemaakt. De laatste vindt plaats in de capsule met membraanfiltratie en worden alle restdeeltjes uitgefilterd. Er zijn veel waterfilters op de markt, maar die doen allemaal alleen de eerste stap”, zegt Visser. “Als je ervan uitgaat dat ieder mens dagelijks twee liter water drinkt, een gemiddeld gezin dus 10 tot 15 liter, dan maakt één filter tegenover 10 tot 15 plasticflessen per dag een enorm verschil.”
Slagkracht
“We hebben tien jaar gewerkt om deze techniek in een klein keukenapparaat te stoppen. Soms met één stap vooruit en vervolgens twee achteruit. Uiteindelijk is het resultaat een product dat de wereld kan veranderen. Nu komt het moment dat we het op de markt moeten brengen”, zegt Visser.
En dat kan hij niet alleen. “Je hebt enorm veel slagkracht nodig om dat te doen. We zoeken daarom partners om dit product daadwerkelijk in de markt te zetten. Mensen en bedrijven die deze stap durven zetten en begrijpen dat als we op deze voet doorgaan, het niet goed komt met de planeet.”
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: iedere dag rond 07.00 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze dagelijkse nieuwsbrief.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
