De kersverse CEO is net thuis van een werkbezoek aan Rusland, waar Lamb Weston / Meijer onlangs de bouw van een tweede productielijn aankondigde. Het is warm op de vrijdagmiddag van het digitale interview. Af en toe neemt Schroeder een slok Pepsi. Dat is niet geheel toevallig, want voordat hij bij Lamb Weston / Meijer begon, werkte Schroeder ruim achttien jaar bij PepsiCo. “Daarom drink ik alleen maar Pepsi”, zegt hij lachend. Zes maanden geleden kende hij de fritesproducent nog niet. Dat is niet vreemd; Lamb Weston / Meijer is per slot van rekening een bedrijf dat vooral frites produceert voor foodservice klanten en  restaurantketens zoals McDonald’s. Inmiddels kent Schroeder het bedrijf al een stuk beter. “Ik kwam erachter dat het een goudeerlijk bedrijf is ontstaan in 1994 uit een samenwerking tussen destijds Meijer Frozen Foods, het aardappelverwerkingsbedrijf van de familie Meijer en de Amerikaanse beursgenoteerde fritesproducent, Lamb Weston Holdings, Inc.” “Daarnaast kwam ik tot twee inzichten”, vertelt hij. “Dat het een bedrijf is met ankerpunten in de gehele keten – we werken van het aardappelveld totdat ons product op het bord van de consument ligt. En dat het merk Lamb Weston bekender moet worden bij de consument. Naamsbekendheid vind ik belangrijk voor de industrie en het bedrijf.” Dat inzicht kwam ook door corona, erkent Schroeder. “We waren altijd gefocust op out of home-verkoop. Maar toen ging alles dicht door de pandemie. Ik zie het vergroten van de naamsbekendheid daarom echt als mogelijkheid om onze business te vergroten. En dan moet je ook meer zichtbaar zijn voor de consument. Dus gaan we meer inzetten op verkoop van ons LambWeston-merk in de supermarkt.” Duurzame stappen van het bedrijf Duurzaamheid staat al sinds 2011 hoog op de agenda van het bedrijf. “We hebben een brede blik op de industrie en de keten. Daardoor sturen we niet op de korte, maar op de lange termijn”, zegt Schroeder. “En omdat we samen met Lamb Weston Holdings, Inc. wereldwijd werkzaam zijn, kunnen we putten uit ons totale kennisnetwerk. Door het uitwisselen van mensen en duurzame innovaties.”  Hoe maak je, als tweede grootste fritesproducent ter wereld, grote duurzame impact?  Wat zijn de grootste uitdagingen op het gebied van verduurzaming? Volgens Schroeder zitten die vooral in de aardappelteelt. “De teelt hangt direct samen met ons businessmodel, want we verkopen een natuurproduct, dus we zijn afhankelijk van het weer en de bodemgezondheid.” De vraag is daarom hoe er zoveel mogelijk aardappels kunnen worden geteeld op een perceel, met een zo laag mogelijke milieubelasting. Waarbij zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest worden gebruikt, en de bodemgezondheid en biodiversiteit zo goed mogelijk wordt gewaarborgd. “Daar hangen natuurlijk ook reguleringen vanuit de Europese Unie en de Nederlandse overheid mee samen”, zegt Schroeder. “En uiteindelijk is het ook de vraag hoe de consument ermee omgaat: gaat die kiezen voor duurzamere producten, en zijn ze bereid om daar dan ook meer voor te betalen?” Toekomstbestendig telen  Schroeder denkt dat digitalisering de telers in de toekomst gaat helpen. “Als je al weet wat de kwaliteit van de aardappel is voor hij naar de fabriek gaat, kun je de fabriek daar van te voren op afstellen.” En met sensoren die in het veld kunnen zien of de aardappels last hebben van ziektes, extra water of nutriënten nodig hebben. Vervolgens kan deze informatie de teler helpen om tijdig de juiste beslissingen te nemen om zijn oogstopbrengst zeker te stellen. “Dat komt de hele keten ten goede. Maar daar zijn we nog lang niet.” De CEO doet daarvoor ook een beroep op alle partners in de keten, om nog meer samen te werken. “Alle uitdagingen kunnen niet zonder ketenaanpak, vanaf de veredelaars, de telers, techniek en logistieke partners tot aan de klant. Die omslag kan niet in één keer, daar is overleg en tijd voor nodig, en samen gaat het beter en sneller.” Samen met Lamb Weston Holdings, Inc. de Amerikaanse partner, heeft Lamb Weston / Meijer zich dinsdag wereldwijd gecommitteerd aan het Science Based Targets Initiative (SBTi), om haar directe en indirecte CO2-uitstoot in lijn te brengen met de klimaatdoelen van Parijs. “Hiermee versterken we  ons commitment om CO2 te reduceren, en laten we valideren of wij voldoende bijdragen als bedrijf, dit zorgt voor nog meer transparantie naar onze klanten. En geven we een duidelijk signaal af.” Focus voor de komende jaren De komende vijf jaar focust het bedrijf onder leiding van de nieuwe CEO op drie speerpunten: een gebalanceerd dieet, zo min mogelijk verspilling en actie op klimaatverandering. “De NutriScore komt eraan, en het overgrote deel van onze producten zal score A of B krijgen. Maar we gaan kijken hoe we de hoeveelheid olie nog verder kunnen terugdringen in bereid product, door meer producten te maken die niet gefrituurd hoeven te worden.” Bij de ambitie om zo min mogelijk te verspillen, wil het bedrijf uiteindelijk op nul verspilling uitkomen, in zowel de fabrieken als daarbuiten. Ook kijkt het samen met de telers naar waterreductie, en zet het een doel op de CO2-reductie. Schroeder: “Sinds 2008 hebben we onze directe CO2-uitstoot per kilo eindproduct met 42 procent teruggebracht. Dat percentage willen we de komende jaren met een extra 25 procent reduceren, ten opzichte van ons resultaat in 2020.” Als we naar de toekomst kijken, wanneer is de CEO dan tevreden? “Als de werknemers trots zijn op het bedrijf. Dat is een goede maatstaf. Die trots is er al, maar we kunnen nog stappen maken.” Ook hoopt hij dat de druk voor de telers afneemt. “We moeten werken aan een toekomstbestendige aardappelteelt in alle opzichten, zowel ecologisch als economisch voor onze telers, door het optimaal benutten van onze kennis en infrastructuur. En we moeten Nederland als aardappelland koesteren, maar ook zoveel mogelijk inzetten op lokale teelt, om de totale CO2-voetafdruk door transport te verkleinen.” Vandaar ook de recente investering in een nieuwe fritesfabriek in Rusland. Voedselverspilling in de gehele keten terugdringen? Zo doet Lamb Weston / Meijer dat Schroeder is blij dat het einde van de coronapandemie in zicht is. Dat zorgt er ook voor dat we met z’n allen weer vaker frites eten, want wat gaat er boven een frietje speciaal op een festival, in de Efteling of op de kermis? Maar de toegenomen vraag brengt ook uitdagingen met zich mee. “Er is gigantische inflatie, omdat er tekort is aan eindproducten. Door corona waren de pijplijnen leeg, en zijn veel investeringen uitgesteld. En nu wil iedereen weer tegelijk vooruit, waardoor er prijsstijging is. Van olie, bouwmaterialen en energie. Dit heeft een onbekend effect op de economie als geheel. Maar wij moeten daar ook op de juiste manier mee omgaan.” Volgens Schroeder is de omslag gigantisch snel gekomen, en zie je dat terug in de vraag naar frites. “Iedereen wil naar buiten, het terras op en genieten.” En hij juicht het natuurlijk van harte toe om daar een portie frites bij te nemen. Wil je op de hoogte blijven van duurzame ontwikkelingen in de voedingssector? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

General Fusion, dat al meer dan tien jaar aan de technologie werkt, gaat de demonstratiereactor bouwen op de Culham Campus, het kernfusie onderzoeksinstituut van de UK Atomic Energy Authority, meldt het bedrijf in een persbericht. Kernfusie, de duurzame variant van kernenergie, is al decennia lang een belofte in energieland. Maar jarenlang onderzoek en vele miljarden ten spijt, is commerciële toepassing van kernfusie nog ver achter de horizon. De nieuwe techniek van General Fusion zou daarin wel eens verandering kunnen brengen. Dat zit 'm vooral in het formaat van de reactor. Die is kleiner en geschikt voor verschillende toepassingen. Dat maakt deze vorm van kernfusie commercieel aantrekkelijker. De proefreactor die General Fusion gaat bouwen is bedoeld om de techniek te bewijzen in de praktijk. De bouw van de demonstratiereactor in Engeland moet eind 2022 beginnen, en in 2025 zijn voltooid.  "Als alles goed gaat kan in 2028 een eerste commerciële reactor gebouwd worden", zegt energiedeskundige Ruut Schalij. “Ook in Nederland is daar belangstelling voor.” In opdracht van General Fusion is hij bezig een consortium van partijen bijeen te brengen die interesse hebben voor deze vorm van energieopwekking. “Ik praat met de politiek, met energiebedrijven en met de industrie.” Heilige graal Kernfusie geldt voor veel wetenschappers en politici als de heilige graal van energie-opwekking, omdat er bij de fusie geen CO2 vrijkomt en omdat er niet of nauwelijks sprake is van radio-actief afval. De kernfusiereactoren van General Fusion krijgen een vermogen van waarschijnlijk 200 megawatt. Ter vergelijking, grote kolencentrales hebben een vermogen van 1200 tot 1500 megawatt.   Volgens Amanda Solloway, de minister voor Wetenschap van het Verenigd Koninkrijk, is de bouw van de demonstratiereactor een 'doorbraak project' en een 'enorme impuls' voor Engelands ambities om een kernfusieindustrie op te bouwen. "Kernfusie-energie heeft groot potentieel voor grenzeloze en CO2-arme energie." Lees ook de reacties van staatssecretaris Dilan Yesilgoz, CDA-kamerlid Henri Bontebal en NVDE-voorzitter Olof van der Gaag op het nieuws dat General Fusion een demonstratiereactor gaat bouwen.  De techniek die General Fusion heeft ontwikkeld werkt met plasma dat onder hoge druk wordt gebracht in een buis in de vorm van een donut. De druk wordt gecreëerd met cilinders die met behulp van stoomenergie het plasma samenpersen zodat de kernfusie kan ontstaan. Anders dan bij het grote ITER project in Zuid-Frankrijk zijn hiervoor geen grote magneten nodig, waardoor de reactor in zijn geheel kleiner is. Tussen het plasma en de buitenkant zit een laag van vloeibaar metaal dat de energie opneemt die vrijkomt bij de kernfusie. Via warmtewisselaars wordt de energie uit het plasma opgevangen, waarna er stoom van wordt gemaakt. Die stoom wordt vervolgens gebruikt om turbines aan te drijven die elektriciteit opwekken. Niet groter dan een sporthal Het bijzondere aan de demoreactor die General Fusion gaat bouwen is de omvang. De gehele reactor zal niet groter zijn dan een sporthal. Daarmee is de technologie sneller op commerciële schaal te realiseren. Het legt anders dan zonne- en windenergie minder beslag op de beschikbare ruimte. De reactor kan elektriciteit produceren maar ook warmte die bijvoorbeeld gebruikt kan worden in de industrie of voor het verwarmen van woningen en kantoren. Bijkomend voordeel is dat kernfusie ongevaarlijk is. Anders dan bij kernsplitsing waarmee op dit moment kernenergie wordt opgewekt is een meltdown zoals bij Tsjernobyl plaatsvond niet mogelijk. Daarom zou een reactor ook in dichtbevolkte gebieden zoals bij grote steden geplaatst kunnen worden. Kernenergie volop in de belangstelling De aankondiging van General Fusion komt op het moment dat de kernenergie weer volop in de belangstelling staat. Politieke partijen zoals de VVD en CDA zien kernenergie als geschikte aanvulling op duurzame bronnen zoals zonne- en windenergie. Ook D66 sluit het gebruik van kernenergie niet meer uit. Het opwekken van kernenergie zonder de bekende nadelen van radioactief afval en veiligheid zou dus wel eens op een warm onthaal kunnen rekenen. Kernfusie is potentieel een zeer duurzame manier van energieopwekking. Het maakt gebruik van hetzelfde natuurkundige proces dat in de zon plaatsvindt. Kernfusie is het samensmelten van de kernen van verschillende atomen, waarbij energie vrijkomt. De zon zet per seconde ongeveer 700 miljoen ton waterstof om in circa 695 miljoen ton helium. Het verschil in de massa, rond de 4,4 miljoen ton, komt overeen met de vrijgekomen energie. Net als in de zon Een mooi proces maar heel lastig om onder gecontroleerde omstandigheden na te bootsen. Omdat atoomkernen positief geladen zijn stoten ze elkaar elektrostatisch af - pas als de kernen heel dicht bij elkaar komen kan kernfusie optreden. Dat lukt alleen onder omstandigheden die vergelijkbaar zijn met de situatie in het middelpunt van de zon: onder extreem hoge druk en bij extreem hoge temperatuur. Het kernfusieproces in de demonstratiereactor werkt bij zo’n 100 miljoen graden. Het proces van kernfusie is tot nu toe vooral bekend van het grote ITER  project in Zuid Frankrijk. Daar wordt gewerkt aan kernfusie door middel van verhitting van waterstofatomen die opgesloten zitten in magnetische velden. Aan deze demonstratiereactor wordt al jaren gewerkt door wetenschappers uit de EU, VS, China, India, Zuid-Korea, Japan en Rusland en heeft ongeveer 20 miljard gekost. De verwachting is dat de ITER proefcentrale in 2025 af is. De aandacht voor kernenergie is weer helemaal terug van weggeweest. Veel politieke partijen willen kernenergie inzetten om de klimaatdoelen te halen. Sinds kort is er in Nederland ook weer een energiebedrijf dat pure kernenergie verkoopt. Benieuwd hoe kernfusie werkt? We leggen het hier uit. Bekijk ook de video waarin General Fusion uitlegt hoe de technologie werkt: