Natuur gaat ‘zorgwekkend snel’ achteruit: biodiversiteitscrisis dreigt

Nieuw onderzoek toont aan dat de natuur hard achteruitgaat. Het aantal dieren, planten en schimmels daalt snel doordat we meer bouwen, wegen aanleggen en meer landbouw bedrijven. De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur komt met vier aanbevelingen om de schade te beperken.

Adobe Stock 435691745
"Overal lopen de natuurkwaliteit en de biodiversiteit terug”, schrijft de Rli. | Credit: Adobe Stock

Een gezonde, vitale natuur is cruciaal om klimaatverandering en verduurzaming tegen te gaan. Maar de natuur gaat volgens de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een zorgwekkend tempo achteruit. “Van agrarische gebieden tot natuurgebieden, van binnenwateren tot stedelijke gebieden: overal lopen de natuurkwaliteit en de biodiversiteit terug”, schrijft de Rli. En dat is volgens de raad problematisch.

Natuur in de directe leefomgeving is essentieel voor de gezondheid en het welzijn van mensen. Bovendien is een goede staat van de natuur van belang voor de beschikbaarheid van onder meer drinkwater, gezond voedsel en schone lucht. Volgens de Rli vormt de natuur een bestaansvoorwaarde voor de mens.

Vier adviezen voor de natuur

Daarom onderzocht de raad of het bestaande natuurbeleid van de overheid toereikend is én welke koerswijzigingen nodig zijn om een catastrofe te voorkomen. De Rli doet daarom vier aanbevelingen.

  1. Het Nederlandse natuurbeleid heeft een té smalle focus, ziet de Rli. Het beleid is volgens de onderzoekers vooral gericht op beschermde natuurgebieden, terwijl ecosystemen zich ook buiten die beschermde gebieden voordoen. Denk aan bijvoorbeeld goede grondwaterkwaliteit: een rivier of meer houdt niet op buiten de grenzen van een door de mens gekozen gebied.

    Bovendien is er in die smalle focus van het natuurbeleid te weinig aandacht voor de natuur in het landelijk en stedelijk gebied. In en om dorpen en steden moet veel meer groen komen. Ook in het landelijk gebied, waar volgens de Rli de afgelopen decennia een regelrechte kaalslag van de natuur heeft plaatsgevonden, is natuurherstel noodzakelijk.

  2. De natuur wordt volgens de Rli te weinig gekoppeld aan maatschappelijke opgaven, terwijl de overheid wel ambities heeft op dit vlak. Een ‘natuurinclusieve samenleving’ staat op de planning, maar de invulling daarvan ontbreekt. De onderzoekers zien een uitgelezen kans om dat aan te pakken. “Nederland gaat de komende jaren op de schop”, schrijft de Rli. Denk aan de woningbouw, energietransitie en de verduurzaming van de landbouw. “Die verbouwing biedt Nederland uitgelezen kansen om de natuur binnen en buiten beschermde gebieden te herstellen.”

    Als het aan de Rli ligt, moet de overheid daar vol op inzetten. De raad adviseert om in alle regio’s natuurherstel te verbinden met andere maatschappelijke opgaven. Een voorbeeld van hoe verschillende problemen in één klap kunnen worden opgelost, is het schiereiland dat zo'n tien jaar terug voor Kijkduin bij Den Haag werd aangelegd. Deze grote duin beschermt de kust tegen het water, maar is ook een recreatiegebied en zorgt voor een diversiteit aan planten, dieren en schimmels. Voor dit soort projecten kan het klimaat- en stikstoffonds worden benut.

  3. De natuur heeft volgens de Rli een te zwakke positie bij economische en politieke afwegingen. "Natuur wordt vooral gezien als een kostenpost en als een deelbelang dat economische groei hindert", schrijven de onderzoekers. Volgens de Rli is het niet duidelijk genoeg dat de natuur een bestaansvoorwaarde is voor het menselijk leven op aarde.

    Daarom moeten subsidies en fiscale maatregelen in de landbouw, industrie en het natuurbeheer zich richten op een natuurinclusieve samenleving, vinden de onderzoekers. Daarbij moet het belang van een gezonde natuur worden meegenomen bij economische en politieke besluiten.

  4. Tot slot moeten overheden meer samenwerken, zegt de Rli. “Het ontbreekt aan een samenhangende bestuurlijke aanpak. Ook schort het aan samenwerking met andere partijen”. De raad ondersteunt daarom het voornemen van het kabinet om te komen tot een integrale, gebiedsgerichte aanpak van opgaven.

    De natuuropgave moet op regionaal niveau worden verbonden met andere opgaven. Dat geldt zowel voor landelijke als stedelijke regio’s. Daarbij is monitoring en onafhankelijk toezicht hard nodig.

Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws

Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.

Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu