Van melk tot tomatensaus: het moet allemaal worden verpakt om veilig van A naar B te brengen. Inzameling en recycling is belangrijk om de milieu-impact van voedselverpakkingen zo klein mogelijk te maken. “In Nederland ligt het inzamelpercentage van drankenkartons momenteel op 60 procent”, vertelt Nathalie Walter, onderdeel van het duurzaamheidsteam van Tetra Pak. In vergelijking met België en Duitsland, waar het percentage boven de 80 en 90 ligt, lijkt dat niet veel. Maar dat geeft volgens Walter een vertekend beeld. “Nederland is pas in 2015 begonnen met het inzamelen van drankenkartons. Binnen acht jaar tijd is het al gelukt om zo’n 60 procent van de drankenkartons weer in te zamelen, wat een supermooi resultaat is. België is koploper als je kijkt naar het inzamelpercentage, maar dat systeem bestaat al sinds 1994. Dat is niet met elkaar te vergelijken.”
Het kan beter
Dat neemt niet weg dat de inzameling beter kan. Wat het lastig maakt, is dat Nederland verschillende inzamelsystemen kent: bronscheiding en nascheiding. Bronscheiding betekent dat er wordt gescheiden bij de bron. Huishoudens en bedrijven scheiden de afvalstromen dan eigenhandig. Bij nascheiding gaat alles op één grote hoop en gebeurt het scheiden pas bij de afvalverwerker. Walter: “De meeste landen hebben één systeem. Dat maakt de sorteerboodschap voor burgers bekend en gemakkelijk om toe te passen. Met één variant ontstaat weinig verwarring over hoe te scheiden. In Nederland wordt het type inzameling door gemeentes bepaald. Het komt voor dat buurtgemeenten een ander inzamelsysteem hebben. Dat kan voor verwarring zorgen.”
Tetra Pak werkt nauw samen met overheden en de brancheorganisatie Afvalfonds Verpakkingen om de inzameling nog beter te stroomlijnen. Dit gebeurt onder andere door de inzamelingsboodschap nog duidelijker te maken. “Die samenwerking is er meer en meer. We hebben immers hetzelfde doel: zoveel mogelijk verpakkingen weer terug inzamelen en recyclen”, aldus Walter.
Recycling
Eenmaal ingezameld worden de drankenkartons gerecycled. De verpakkingen bestaan uit verschillende materialen die eerst van elkaar worden verwijderd. De uit elkaar getrokken lagen papier, plastic en aluminium worden vervolgens apart verwerkt. “Elk component van de verpakking kan al goed gerecycled worden”, zegt Walter. “Maar het proces kan nog altijd efficiënter. Op recycling wordt constant geïnnoveerd. Bepaalde methodes en faciliteiten die we nu hebben, bestonden drie jaar geleden nog niet.” Om die innovatie te stimuleren, investeert Tetra Pak in recyclingfabrieken over de hele wereld. In 2022 waren de investeringen goed voor bijna 30 miljoen euro. “Het geld gaat bijvoorbeeld naar apparatuur om het recyclingproces energiezuiniger te maken. Of om fabrieken op te schalen, zodat er meer drankenkartons verwerkt kunnen worden.” Onlangs is nog geïnvesteerd in een fabriek in het Brabantse Roosendaal.
Gerecyclede doppen
In het ideale scenario worden alle materialen weer hergebruikt om nieuwe drankenkartons van te maken. Walter: “Fossiele grondstoffen moeten plaats maken voor gerecyclede of hernieuwbare alternatieven. Om dit te bereiken, moet het gerecyclede materiaal van zo’n kwaliteit zijn dat het in aanraking mag komen met voedsel. De wetgeving is hierin erg strikt. Dat maakt dat het nu niet altijd mogelijk is.”
Bij de doppen kan dit wel. Tetra Pak gebruikt al gerecyclede polymeren, dat zijn de moleculen waaruit plastics bestaan. “Op termijn willen we ook de lagen in de verpakkingen voorzien van gerecycled materiaal”, vertelt Walter. “Maar in verband met de wetgeving rondom voedselveiligheid kunnen we dat nu nog niet doen.”
Meer papier, minder plastic
In de tussentijd wil de drankkartonproducent meer papier en minder plastic gebruiken. Veel verpakkingen zijn nog voorzien van een laagje aluminium, onder andere om 12 maanden houdbaarheid te garanderen. Walter: “We willen het aandeel aluminium in drankenkartons volledig gaan verwijderen. Daar wordt nu druk aan gewerkt, maar de oplossing is niet van de één op andere dag gevonden. Een duurzamere vervanger moet aan dezelfde specificaties voldoen als aluminium. De houdbaarheid moet minimaal gelijk blijven om verspilling tegen te gaan. En het moet de voedselveiligheid garanderen. Tot slot moet het nieuwe materiaal ook goed recyclebaar zijn in de stromen zoals we die nu kennen. Dat zijn veel dingen om te testen, en dat kost tijd. Al weet ik zeker dat we de juiste oplossing gaan vinden.”
Doelstellingen
In Nederland is per 1 juli een nieuwe recyclagedoelstelling van kracht. De regeling moet het recyclingpercentage van drankenkartons opschroeven van ongeveer 34 procent nu naar 55 procent in 2030. Ook buiten Nederland zijn nieuwe doelstellingen nodig, vindt Walter. “Bij Tetra Pak pleiten we voor een Europese inzamelingdoelstelling van 90 procent. In Europa zijn nog altijd landen die geen inzamelsysteem hebben, zoals Kroatië. Daar worden drankenkartons dan ook niet terug ingezameld. Een Europese inzameldoelstelling verplicht alle landen om een inzamelsysteem op te zetten. Dat zie ik heel graag gebeuren. Hoe meer drankenkartons we weer inzamelen en recyclen, hoe beter.”
Meer over Tetra Pak:
Dit artikel is gemaakt door een van onze expertredacteuren in samenwerking met onze partner. Change Inc. werkt met partners die de klimaattransitie aanjagen. Zij kunnen cases presenteren waar anderen zich aan kunnen optrekken en zijn eerlijk over de uitdagingen. Niet één bedrijf is al 100 procent duurzaam, maar veel zijn onderweg. Dankzij ons partnermodel zijn onze artikelen gratis toegankelijk voor iedereen. Benieuwd naar onze partners? Klik hier.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
