Over dertig jaar is het werkelijkheid; dan is de grens bereikt waarbij het gewicht van plastic in de oceanen hoger is dan het gewicht aan vis. Tijd om die trend te doorbreken, vindt ASN Bank.
Als organisatie met één kantoor en 170 medewerkers is de impact van ASN Bank als bedrijf gering op het verminderen van plasticgebruik. Via de ASN Beleggingsfondsen kan de bank echter wel een verschil maken. Bijvoorbeeld door bedrijven te stimuleren om over te stappen op verpakkingen met een minder negatieve milieu-impact. Daartoe heeft de bank nu beleid ontwikkeld.
‘Het effect op biodiversiteit is nu al gigantisch’
ASN Bank gaat zelf actief het verbruik verminderen bij het jaarlijkse festival ACT. Roel Nozeman, senior-adviseur biodiversiteit bij ASN Bank, benadrukt echter dat de bank vooral een rol kan spelen door het probleem op de kaart te zetten bij overheden en bedrijven. Zo kan ASN Beleggingsfondsen als investeerder bedrijven aansporen om op zoek te gaan naar alternatieven.
Dat het gebruik problematische vormen aanneemt en er behoefte is aan alternatieven, is voor Nozeman zonneklaar. “Het effect op biodiversiteit is nu al gigantisch”, zegt hij over de plasticvervuiling in de natuur.
Lees ook: Waarom biodiversiteit economische waarde heeft
Een miljoen olifanten
Al sinds de jaren zeventig neemt de productie van plastic jaarlijks toe. De verwachting is dat het probleem nog groter wordt, omdat de vraag naar het materiaal zal toenemen door de groeiende wereldbevolking.
In 2016 stelde Daniel Cressey in een artikel in Nature dat van de 300 miljoen ton geproduceerd plastic jaarlijks ongeveer 1,4 tot 2,5 procent in de oceanen belandt: 4,2 tot 7,5 miljoen ton. Dat is vergelijkbaar met het gewicht van een miljoen olifanten dat jaarlijks wordt toegevoegd aan de reeds 86 miljoen ton die zich al in de oceanen, in de kustgebieden en op de stranden bevindt. In datzelfde jaar waarschuwde de Ellen MacArthur Foundation in een rapport dat in 2050 het gewicht aan plastic in de oceanen dat van het gewicht aan vissen overstijgt als we op deze weg doorgaan.
ASN Bank schat dat de schade van plasticafval aan ecosystemen uitkomt op circa $ 75 miljard, waarvan $ 13 miljard schade per jaar aan zee-ecosystemen. Denk aan: verliezen door visserij en toerisme en kosten voor de schoonmaak van stranden. Daarnaast belandt (micro)plastic bijvoorbeeld via vissen weer in de voedselketen. Zo vormt het materiaal naast een milieuprobleem ook een mogelijk risico voor de volksgezondheid.
De link tussen plastic en olie
Voor de productie van plastic gebruikt de industrie voornamelijk olie. Daarmee dragen plastic verpakkingen bij aan de uitstoot van CO2. Nozeman verwijst naar een rapport van het World Economic Forum met de titel The New Plastics Economy Rethinking the future of plastics. Daarin staat dat 6 procent van het wereldwijde oliegebruik in 2014 op rekening kwam van plasticproductie. De verwachting is dat het percentage in 2050 uitkomt op 20 procent. Daarmee zou de gerelateerde CO2-uitstoot groeien van 1 procent in 2014 naar 15 procent van het totaal in 2050. “Het is duidelijk dat deze groei niet houdbaar is”, stelt Nozeman.
Een schonere planeet
Vanuit de missie om bij te dragen aan een schonere planeet is de ontwikkeling van plasticbeleid een logische stap voor ASN Bank. Dat beleid richt zich nu vooral op verpakkingen, omdat daar relatief veel plastic wordt gebruikt, zegt Nozeman. “Ongeveer 40 procent van het plastic in Europa wordt toegepast voor verpakkingen.”
ASN Bank verwacht van bedrijven waar meer dan 10 procent van de verpakkingen van plastic is dat zij plasticbeleid ontwikkelen om het gebruik van (eenmalige) plastic verpakkingen terug te dringen; overgaan op producten met een lagere milieu-impact en verantwoordelijkheid nemen om het plasticprobleem op te lossen. Bijvoorbeeld door plasticrecycling te stimuleren en op plastic verpakkingen aan te geven waar de verpakking van is gemaakt om recycling gemakkelijker te maken voor consumenten.
Plastic verpakkingen: óók voordelen
Plastic is niet alleen maar slecht. Zo verlengen plastic verpakkingen de houdbaarheid van producten. Dat kan voedselverspilling voorkomen. Daarnaast zorgen het lage gewicht en de flexibiliteit van het materiaal voor minder CO2-uitstoot tijdens het transport van de (lege) verpakkingen in vervuilende vrachtwagens. Ook kan de keuze voor plastic een besparing van andere fossiele materialen opleveren, zoals metaal. Ten slotte zijn sommige soorten plastic goed her te gebruiken.
Nozeman is zich bewust van deze voordelen, maar beklemtoont dat voor veel producten een plastic verpakking niet nodig is. Zoals groente en fruit in plastic verpakkingen: “Dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Dat is met name gericht op marketing zodat men iets extra’s op het product kan zetten, dat het er mooier uitziet en het beter verkoopt.”
Recycling om zwerfafval tegen te gaan
Een deel van de oplossing om zwerfplastic tegen te gaan is het materiaal geschikt te maken voor recycling. De grote verscheidenheid aan soorten plastic en het gebruik van verschillende varianten in één verpakking maakt hergebruik nu vaak lastig. Daarnaast is het economisch over het algemeen niet interessant om plastic in te zamelen, waardoor verpakkingen in de natuur belanden.
Dat zou op termijn kunnen veranderen: In 2030 moet al het plastic recyclebaar zijn om te voldoen aan regelgeving van de Europese Unie. Nozeman vraag zich echter af of dit voldoende is. “Wat betekent dat dan? Als je iets een keer recyclet voldoe je dan aan de wet? Dat lost het probleem natuurlijk niet op.”
Verantwoordelijkheid voor plasticvervuiling nemen
Nozeman is blij dat er meer aandacht komt voor de negatieve gevolgen van plasticgebruik, maar benadrukt dat er nog een lange weg te gaan is. Hij stelt dat er vooral gekeken moet worden naar minder primair plastic gebruik, hoogwaardige recycling op de lange termijn en alternatieven zoeken. Ook vindt hij het belangrijk dat bedrijven transparant worden over hun voetafdruk.
“Volgens mij zijn er weinig bedrijven die daar transparant over zijn, maar daar begint het natuurlijk mee. Net zoals een bedrijf de CO2-footprint meet moet een bedrijf ook transparant worden over plastic, want als een bedrijf heel veel dingen verkoopt die uiteindelijk in het milieu terechtkomen, dan is dat niet alleen het probleem van de maatschappij, maar ook het probleem van dat bedrijf.”
Plastic partnerships ASN Bank
ASN Bank startte begin 2018 met de ontwikkeling van het plasticbeleid. Aan het einde van dat jaar sloot de bank zich aan bij de Statiegeldalliantie. Die coalitie vraagt overheden om een statiegeldregeling voor plastic drankflessen en blikjes om afval en vervuiling terug te dringen.
Eind februari ondertekende ASN Bank als één van de ruim zeventig partijen het landelijke Plastic Pact. Het doel hiervan is om plastic gebruik terug te dringen, meer eenmalige plastic producten en verpakkingen te hergebruiken en meer te recyclen.
Daarnaast is ASN Bank aangesloten bij de Plastic Solutions Investor Alliance van As You Sow waarbij investeerders de dialoog aangaan met multinationals die veel plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik toepassen, zoals Procter & Gamble, Nestle SA, Pepsico en Unilever. Deze bedrijven worden aangesproken op de manier waarop zij het materiaal toepassen en aangespoord om hun voetafdruk in kaart te brengen. Dit moet bedrijven stimuleren om op een andere manier te gaan opereren.
Nog meer weten over duurzaam verpakken? Op 18 juni organiseert DuurzaamBedrijfsleven in Utrecht het thema-evenement Duurzaam Verpakt.
Dit artikel maakt onderdeel uit van onze themaweek over verpakkingen. Lees ook:
- Plasticvrije supermarkt: “Kwestie van wilskracht”
- Column Anniek Mauser, directeur duurzaamheid bij Unilever Benelux
Afbeeldingen: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
