'Geld is er genoeg, financierbaarheid is het probleem'

Experts uit de bancaire sector, de politiek, de wetenschap en de wereld van de start-ups gingen de discussie aan over de rol van banken in de energietransitie. Het debat had plaats in een volle zaal in het hoofdkantoor van ABN Amro, aan de Amsterdamse Zuid-as.

Johan van Hall, COO van ABN Amro, schetste in zijn inleiding de rol die hij voor de bank ziet in de transformatie van de vastgoedsector en de woningvoorraad. ABN Amro is een grote financier in deze sector. Zowel in nieuwbouw als in bestaande gebouwen is volgens Van Hall veel energie te besparen.

Johan van Hall @ABNAMRO @FD_BNR_Events opent #Energiedebat. Streeft naar duurzamere bestaande gebouwen pic.twitter.com/uJoKIQvwGu

— Floor de Kleijn (@FloordeKleijn) 27 januari 2015

Presentator en debatleider Roelof Hemmen vroeg in een kort vraaggesprek aan Ed Nijpels, kroonlid van de Sociaal-Economische Raad en voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord, wat hij vindt van het huidige marktaandeel van duurzame energie in Nederland. Nijpels is daarover duidelijk. Dat is 'beroerd'.

Nijpels is wel overwegend positief over de voortgang van de uitvoering van dit akkoord: "Af en toe hebben partijen aanmoediging nodig, af en toe een schop onder de kont en af en toe een aai over de bol." Hij streeft naar transparantie en verwijst naar een 'dashboard' waarop iedereen de voortgang kan volgen.

https://twitter.com/Nickyjansen73/status/560113604054499329

Andere debaters waren Rick Bosman, onderzoeker bij DRIFT, Yme Bosma, programmadirecteur van de Rockstart Smart Energy Accelerator, Maarten Michielssens, oprichter van het Belgische bedrijf EnergyVision en Rens van Tilburg, lid van het Utrecht Sustainable Finance Lab.

https://twitter.com/FloordeKleijn/status/560114387886039040

Volgens Rick Bosman mist het energieakkoord duidelijke handvatten voor de uitfasering van fossiele energie: "Iedereen die nog in kolencentrales investeert helpt de planeet naar de knoppen." Nijpels ziet hier een rol voor het emissiehandelssysteem.

https://twitter.com/SER_NL/status/560119363202977792

Op de vraag of bankiers de energie energietransitie kan aanjagen antwoordde de zaal, via de smartphone, volmondig met ja. Over de vraag of er voor het waarmaken van de energieambities meer geld nodig is, bleken de meningen verdeeld.

Het geld schijnt achter de toonbank te klotsen: #fdenergiedebat

— Arendo Schreurs (@ASchreurs) 27 januari 2015

Volgens de debaters is de beschikbaarheid van geld op zich zelf geen probleem. Zowel bij de banken als bij pensioenfondsen zijn voldoende middelen beschikbaar. Veel duurzame projecten zijn echter lastig financierbaar, bijvoorbeeld vanwege de kleinschaligheid, het nog onbekende risicoprofiel of de lange terugverdientijden.

Maarten Michielsen en Yme Bosma, die tijdens de bijeenkomst spraken namens het ondernemende bedrijfsleven, plaatsten vraagtekens bij de grote projecten. Beiden hebben moeite met de enorme subsidies voor bijvoorbeeld windparken op zee. Betrokken partijen hebben met deze projecten een goede businesscase maar voor de maatschappij als geheel is de winst gering. Michielsen wil in plaats van dergelijke grote cleantech-dromen eerst eens doorbraken zien in 'cleanertech'.

https://twitter.com/Nickyjansen73/status/560121762986618880

Op de vraag of banken meer kunnen zijn dan alleen financier, antwoordden Michielssen en Bosma beiden dat de banken eerst deze rol eens goed zouden moeten vervullen. Het verbaast de oprichter van EnergyVision dat er nauwelijks financiers bereidt zijn te investeren in het vervangen van LED-lampen. Een bewezen innovatie, die zich vaak al binnen een jaar terugverdient.

Bosma viel Michielsen bij: "Maandenlang kreeg ik van de banken geen gehoor toen ik zocht naar werkkapitaal voor een start-up met een leaseconcept voor wasmachines. Met een crowdfundcampagne was het vervolgens binnen korte tijd wel geregeld."

https://twitter.com/FloordeKleijn/status/560130284763770883

In zijn afsluitende woorden bevestigde Van Hall dat ABN AMRO af en toe moeite heeft met de invulling van de duurzame ambities. Duurzame projecten zijn voor de bank soms nog niet financierbaar. Vaak omdat het gewoonweg geen interessante investeringen zijn, soms ook omdat procedures niet zijn ingericht op de aard van de projecten.

Van Hall herhaalde dat de bank zich sterk inzet en sterk zal blijven inzetten voor verduurzaming van de gebouwde omgeving. Ook ziet hij kansen voor de bank als intermediair. Mooie projecten die de bank zelf niet wil of kan financieren, zijn soms uiterst interessant voor private klanten of kleinere investeerders.

ABN AMRO een nieuw rapport over de rol van de banken in de energietransitie. Sector Econoom Hans van Cleef gaf voorafgaand aan het debat een inleiding op het rapport en er werd gedurende het debat meermaals naar verwezen.

https://twitter.com/hansvancleef/status/560173633814147074

Foto: Alix Guillard, via Flickr