De Britse gebarentaal heeft er zo’n 200 nieuwe gebaren bij voor wetenschappelijke begrippen rond het thema duurzaamheid. De gebaren maken educatie in duurzaamheid eenvoudiger en beter.
Effectiever communiceren
Dove mensen communiceren met andere doven over het algemeen door middel van een gebarentaal. Als er voor een begrip (nog) geen gebaar is, gebruiken ze meestal vingerspelling om het woord voor dat begrip te spellen. De meeste dove mensen kunnen dat behoorlijk snel, maar met het spellen van woorden als 'broeikasgassen' of 'CO2-voetafdruk' ben je toch even bezig. Een gebaar maakt de communicatie efficiënter en effectiever.
Natuurlijke taal
Gebarentalen zijn natuurlijke talen. Dat wil zeggen dat ze op natuurlijke wijze zijn ontstaan, net zoals gesproken talen. Meestal ontstaan gebaren voor nieuwe begrippen, dus ook op een natuurlijke manier. Waar nieuwe begrippen ontstaan (bijvoorbeeld innovaties of nieuwe technologie), ontstaan nieuwe gebaren, net zoals er in gesproken talen nieuwe woorden of samenstellingen worden bedacht.
Inhaalslag
Toch kan het zijn dat een gebarentaal achterloopt op een gesproken taal. Vroeger waren dove mensen veel meer uitgesloten van de maatschappij. Ze kregen weinig scholing en daardoor vaak een eenvoudige baan. Zodoende waren er vaak geen gebaren voor bijvoorbeeld juridische of medische begrippen. Tegenwoordig is de maatschappij inclusiever en zijn er ook dove leraren en wetenschappers. En dus is er ook een grote behoefte om over meer en specifiekere onderwerpen (vakjargon) te kunnen praten. Op die gebieden is soms nog een inhaalslag nodig.
200 nieuwe gebaren
De Britse gebarentaal heeft nu zo’n 200 nieuwe gebaren gekregen. Dat zijn allemaal gebaren voor begrippen rond de thema’s biodiversiteit, ecosystemen, het milieu en vervuiling. De wetenschappers en dove gebruikers achter deze update hopen dat dit uitgebreide vocabulaire het voor doven mogelijk maakt om volledig deel te kunnen nemen aan gesprekken over klimaatverandering; in een wetenschappelijke setting of in het klaslokaal.
Onderwijs in klimaatverandering
De nieuwe gebaren zijn vooral ontwikkeld voor dove kinderen op scholen. Omdat de gebaren niet op natuurlijke wijze zijn ontstaan, maar zijn ‘gecreëerd’, is er geprobeerd gebaren te ontwikkelen die de begrippen waarnaar ze verwijzen, zo goed mogelijk visualiseren. Met deze nieuwe gebaren wordt het voor dove mensen makkelijker om deel te nemen aan onderwijs en debat over klimaatverandering en milieu.
Gebarenschat aanvullen
Zowel de Britse als de Nederlandse Gebarentaal (NGT) is een officieel door de overheid erkende taal (de Nederlandse Gebarentaal is dat sinds 1 juli 2021). Zo’n officiële status verplicht overheden om het gebruik van deze talen in de samenleving aan te moedigen. Binnen NGT zijn er veel regionale verschillen. Vijfduizend gebaren zijn gestandaardiseerd en worden landelijk gebruikt. Een instantie met NGT-gebruikers en gebarentaalwetenschappers bewaakt de standaard en draagt zorg voor een lexicon (een woordenboek). In Nederland doet het Nederlands Gebarencentrum dit. Het Gebarenatelier, een groep van dove mensen en taalwetenschappers die door centrum wordt aangestuurd, werkt voor NGT aan de ontwikkeling van nieuwe gebaren in vakgebieden waar nog lacunes in de gebarenschat zijn.
Nieuwe gebaren in Nederlandse Gebarentaal
Ook de Nederlandse gebarentaal krijgt er nieuwe gebaren bij om het klimaatdebat voor doven en slechthorenden toegankelijker te maken. Onlangs werden gebaren toegevoegd voor de begrippen stikstof en 'klimaatklever' (een activist die zich aan een object van symbolische waarde vastplakt om de aandacht van het publiek te vestigen op de klimaatproblematiek). Nu.nl maakte zaterdag (19-08) bekend dat het Gebarenatelier zich nu buigt over de begrippen El Niño, antropogeen, ontzwaveling en albedo-effect (terugkaatsing van zonlicht dat op de aarde valt). Het is nog niet duidelijk wanneer de nieuwe gebaren voor deze begrippen in NGT worden ingevoerd.
Meer opmerkelijke verhalen?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
