Bouwen met hout in leegstaande gebouwen moet woningtekort mede oplossen

Het jaar is net begonnen, tijd om de uitdagingen in de bouw aan te pakken: er is een woningtekort én er moet wat aan de enorme CO2 uitstoot worden gedaan. Een goede reden voor bouw- en technische scale-up Respace om in actie te komen, en bedrijven op te roepen ontwerpplannen in te sturen. Plannen voor herbestemmingspanden die leeg staan. De drie beste worden gratis omgezet in een tekening van het duurzame houten Respace systeem.

Respace foto
Respace is gespecialiseerd in het bouwen van houten woningen in bestaande objecten | Credit: Respace

Dat Respace aan het uitdelen is geslagen, heeft een goede en vooral duurzame reden. Architect Eldin Fajkovic ziet namelijk met lede ogen aan hoe in Nederland 30 miljoen vierkante meter vastgoed leeg staat, zoals CBS berekende over 2019. “Tegelijkertijd heeft ons land de opgave om een miljoen woningen te bouwen om de woningzoekenden te helpen.” Fajkovic denkt met hun methode meerdere vliegen in een klap te slaan. “Minder leegstand, meer woningen en minder CO2 door gebruik van natuurlijke materialen.” Respace is namelijk gespecialiseerd in het transformeren van de bestaande objecten, door middel van een modulair en houten systeem dat op maat wordt gemaakt en naar believen in en weer uit elkaar te halen is.

Wat moet worden opgelost

Even terug naar het probleem: eind 2021 kwam het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) al met de cijfers dat het tempo afneemt waarmee kantoren worden omgebouwd tot woningen. Het CBS had berekend dat vorig jaar leegstaande kantoren waren omgebouwd tot 10.200 woningen. Het jaar daarvoor waren dat er nog 12.500. De ruim 10.000 herbouwde woningen stonden ook nog eens in schril contrast tot de 69.000 nieuwbouwwoningen die er werden neergezet. De uitdaging waar Nederland voor staat, is een groot woningtekort door onder andere het zogeheten scheef wonen, maar ook het enorme stikstofprobleem van de gebouwde omgeving: 40 procent van de totale CO2 uitstoot. Een hoofdpijndossier voor het nieuwe kabinet Rutte IV.

Hout-op-hout verbindingen voor de toekomst

Eldin 1000p

Respace zegt een oplossing voor die uitdaging te hebben, omdat het bedrijf zich richt op houtbouw in herbestemmingen. Fajkovic: “We creëren nieuwe ruimtes in bestaande panden met ons prefab systeem.” De ruimtes worden opnieuw ingedeeld met houten balken en staanders. Dit zijn hout-op-hout verbindingen, omdat er geen lijm wordt gebruikt. Deze manier heet ook wel ‘droog bouwen’.

De architect noemt het grote voordeel van dit systeem, dat alles ook weer uit elkaar te halen is en je dus flexibel kunt blijven omgaan met de ruimte. “Wie na vijf jaar een nieuwe of andere ruimte nodig heeft, kan het pand met ons systeem herinrichten. Het is altijd demontabel en daarnaast is hout natuurlijk een duurzaam en licht bouwmateriaal. Het draagt daardoor bij aan het oplossen van het CO2 probleem in de bouw.”

Goedkoper en ook nog eens beter

De ontwerpen van Respace worden naar een CNC-frezerij gestuurd, waar een grote robotarm alle onderdelen op de millimeter nauwkeurig uitzaagt. Fajkovic: “Er wordt daar een soort Ikea-pakket van gemaakt. Net als in de Ikea zijn materialen iets duurder dan kale, houten planken. Maar alles is op maat gemaakt en het in elkaar zetten gaat vlot dankzij de makkelijke handleiding.” Een voordeel dat hij naast het materiaal noemt, is de goedkopere arbeidskrachten die hiermee kunnen werken. “Omdat het niet zwaar is en makkelijk in elkaar te zetten, zijn hierbij geen moeilijk te vinden en vaak dure vakmensen nodig.” Ook wordt er tijd gewonnen, en dus geld, doordat het snel uit te voeren is.

Leegstaande winkels als bouwkans

Respace richt zich in Nederland behalve op kantoren, ook op monumentale panden, zoals kerken. Van de 7.000 kerkgebouwen in Nederland, zou de helft leegstaan. “Ons bouwsysteem wordt alleen in de grond verankerd, maar raakt de rest van het gebouw niet aan. Als je op den duur weer weggaat, heb je geen schade aangericht in oude panden.” Ook leegstaande winkelpanden bieden kansen om te herinrichten als woningen. Ook daar ligt een kans, want in december maakte Planbureau voor de Leefomgeving bekend dat de leegstand van winkels in de komende twee jaar met ruim 40 procent toeneemt. Fajkovic: “Daarnaast zien we veel mogelijkheden in oude industriële gebieden, zoals het Werkspoorkwartier in Utrecht en De Binkhorst in Den Haag. Dat zijn gebieden waar je het nieuwe wonen en werken prachtig kunt combineren.” Met de actieHierrr met je Tekening!’ wil Respace daarom aandacht vragen voor het probleem van de leegstand, en vooral voor de oplossingen die er al zijn.

Meedoen?

Deelnemen aan ‘Hierrr met je Tekening!’ kan tot 31 januari, klokslag 23.59 uur. De drie winnende inzendingen worden in De Week van de Circulaire Economie bekendgemaakt. De uitslag ligt in handen van een vakbekwame jury, bestaande uit:

- Yvette Watson (Phi Factory / 2BCollective, en winnaar ABN AMRO Duurzame 50)

- Jan Willem van de Groep (Kwartiermaker Biobased, Gideon en Opiniemaker)

- Lisanne Havinga (Assistant Professor Building Performance TU Eindhoven)

- Eldin Fajkovic (Lead Architect bij Respace)

Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu