Dan kan geconcludeerd worden uit een rapport over de kosten en effecten van Nederlands klimaat- en energiebeleid vanaf 1999. Uitvoerder van het onderzoek CE Delft houdt zich bezig met milieu- en duurzaamheidsvraagstukken en werkte in opdracht van de Tweede Kamer.
Uit de evaluatie blijkt dat het moeilijk te bepalen is welk milieubeleid het beste werkt omdat milieubesluiten amper systematisch geëvalueerd worden.
Missende prikkel om energie te besparen
Energiebesparing blijkt de beste vorm van klimaatbeleid, onder andere omdat duurdere milieumaatregelen daarmee minder snel nodig zijn. Het vergroten van het aandeel van duurzame energie en het bijmengen van biobrandstof in benzine kost namelijk meer dan verwacht, blijkt uit het rapport.
De overheid toont echter een gebrek aan daadkracht als het gaat om stimulering van energiebesparing in de industrie. De overheid hindert de prikkel om zuinig met energie om te gaan door grootverbruikers korting op energieverbruik te geven. Het gevolg ervan was dat de besparing gemiddeld slechts 0,5 procent was, terwijl bij business-as-usual eigenlijk al ten minste 0,8 procent energie bespaard zou zijn.
Kosten CO2-reductie
Toen Nederland rond de eeuwwisseling voor het eerst serieus klimaatbeleid begon te ontwikkelen kostte het tussen de 44 en 100 euro om één ton CO2-uitstoot te voorkomen, blijkt uit het rapport. Dat bedrag werd iets lager wanneer ook de andere voordelen van milieubeleid mee worden gerekend: minder verzuring, minder fijnstof en andere luchtvervuiling. In de eerste jaren van klimaatbeleid was er sprake de CO2-reductie van 2,3 megaton per jaar, in de jaren erna zakte dit tot ongeveer 2,1 megaton per jaar.
Door de traagheid van de overheid is die prijs echter scherp gestegen. Uit een evaluatie in 2005 bleek dat €9 mrd aan investeringen nodig was om de gewenste emissiereductie te behalen. Met andere woorden zo’n 780 euro per vermeden ton CO2. In plaats van die benodigde investering heeft de Nederlandse overheid sinds 2003 zo’n €1 mrd tot €1,5 mrd besteed aan milieubeleid.
Dwingende maatregelen nodig
Om effectiever klimaatbeleid mogelijk te maken stelt CE Delft dat dwingende maatregelen veel effectiever zijn dan een zachte hand. Het onderzoeksbureau pleit voor heffingen en reguleringen in plaats van subtiele stimuleringen zoals convenanten en subsidies. Subsidies zijn alleen effectief in de aanloopfase naar een nieuwe techniek, om innovatie te stimuleren en om te helpen bij marktintroductie.
Overheidscampagnes om het gedrag van burgers te beïnvloeden hebben ook maar weinig effect. Een bescheiden uitzondering vormt de campagne over ‘Het Nieuwe Rijden’ waarin brandstofbesparende maatregelen werden gepromoot zoals minder remmen en beter schakelen.
De onderzoekers merken op dat brandstofaccijnzen verder wel degelijk tot een daling van het verbruik kunnen leiden.
Bron: NRC
Foto: Nietnagel
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
