In de akkerbouw neemt de teelt van eiwitrijke gewassen dan ook voorzichtig toe: in 2022 was het 1 procent meer dan in 2021, berekende het CBS. Vooral soja wordt in Nederland meer verbouwd dan het jaar ervoor.
Maar er zijn ook een hoop vergeten groenten of exotische gewassen die heel goed gedijen in de Nederlandse bodem, voedzaam zijn en ook nog eens stikstof binden. Vooral vergeten bonensoorten, zogenaamde vlinderbloemige eiwitgewassen, hebben al die voordelen.
Koop Nederlandse waar
Alleen de boeren moeten er wel rond van kunnen komen. Volgens Henk Janknegt, voorzitter van de producentenorganisatie eiwitboeren, is het daarom belangrijk dat de consument producten koopt die in Nederland geteeld worden.
“Remkes zei het mooi: Koop Nederlandse waar, dan helpen wij elkaar”, zegt Janknegt. “We hebben last van concurrentie op prijs uit het buitenland. Wij zijn daarom in gesprek met afnemers, klanten en de overheid, om te zorgen voor meer bewustwording. De boer kan het telen, maar er moet wel vraag naar zijn, anders brengt het niets op.”
Dit zijn de 7 gewassen die we in Nederland meer zouden moeten telen:
- Veldbonen
Vroeger werden er in Nederland veel veldbonen geteeld. Logisch, zegt Janknegt. “Het is makkelijk te telen en doet het goed op bijna alle Nederlandse grond.” Maar in de jaren ’90, na het sluiten van het Blairhouse akkoord, is de teelt ervan financieel gezien niet meer lonend, omdat eiwitten over de hele wereld zonder heffing de Europese Unie mocht worden geïmporteerd. Nu maakt de veldboon weer voorzichtig een comeback. Omdat de boon vol eiwitten zit, goed is voor de biodiversiteit en de bodemstructuur verbetert. Het wordt nu veel gebruikt als veevoer, maar de veldboon doet het ook goed als ingrediënt voor de vegaburger. - Kidneybonen
"Alle soorten bonen groeien hier graag", zegt Janknegt. "Vuurbonen, kievietsbonen, kidneybonen", somt hij op. Kidneybonen doen het hier inderdaad goed, zo blijkt uit een proef van Hak. In Zeeland worden normaal veel bruine bonen geteeld. En als de grond en het klimaat goed genoeg is voor de bruine boon, is hij ook goed genoeg voor de kidneyboon, bleek uit de proef. Nu hoeft Hak de kidneybonen niet meer uit Canada te importeren, maar komen ze gewoon uit Nederland. - Lupine
Peulvrucht lupine zit bomvol vitamines en mineralen als ijzer, calcium en zink. Het wordt al veel gebruikt in vleesvervangers, en is daardoor inmiddels best rendabel voor de boer. Bovendien groeit lupine goed op veel plekken: nat of heel droog, het maakt het gewas niet zoveel uit. En het heeft bovendien geen bemesting nodig. - Soja
Het eiwitrijke gewas waar nu al veel vraag naar is, is soja. Zowel dier als mens eet het graag, en de boon is de basis voor talloze producten. Denk aan sojasaus, misopasta, tempeh en tofu, maar het is ook een veelgebruikt eiwit in vleesvervangers en vergeet ook de plantaardige sojamelk en yoghurt niet. Zoals eerder gezegd stijgt de teelt ook gestaag, maar gezien er nog steeds regenwoud in het amazone gekapt wordt voor de teelt van soja, mag er ook in Nederland nog wat areaal bij.
- Erwten
De groene erwt is naast een groente op zich nu ook al ontdekt als ingrediënt voor melkvervangers. Producent Nestlé en grootgrutter Albert Heijn hebben daarom al erwtenmelk, dat zich naast soja- en haver- bevindt in het supermarktschap. Fijn, want het komt van dichtbij, dus de erwt heeft een heel kleine CO2-footprint.
- Kikkererwten
Producent Hak doet ook proeven met kikkererwten, en ziet daarin ook veel potentie. Alleen is de teelt wat lastiger omdat de bonen niet goed groeien in een nat jaar. Toch ziet Janknegt het positief. "Met veredeling maken we goede rassen die beter tegen natheid kunnen, en door het veranderende klimaat hebben we nu al drie jaar achter elkaar een droge zomer. Dus dat kan alleen maar beter gaan." - Quinoa
Ook quinoa zit boordevol eiwitten, en het wordt ook al in Nederland geteeld. Over dit gewas is de eiwitboer kritisch. "Ik vraag mij af of de markt dit oppakt. Producent moet er wel aan verdienen, en dat lukt nu nog niet", zegt Janknegt. Het lijkt volgens de boer al lange tijd een niche markt, waarin verdere ontwikkeling onzeker is. Toch wordt het graan, want dat is het eigenlijk, steeds vaker geteeld buiten Zuid Amerika, waar het oorspronkelijk vandaan komt.
Lees ook: Nederland gaat bonenteelt aantrekkelijker maken voor boeren
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: iedere dag rond 07.00 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze dagelijkse nieuwsbrief.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
