Het is een aloud credo van grote bedrijven: de aandeelhouder bepaalt. Je kunt als CEO van een megaconcern nog zulke vergaande veranderingen ambiëren, uiteindelijk is het aan de mede-eigenaren van de onderneming om deze goed te keuren. In de overgang naar een wereld zonder fossiele brandstoffen verschuilen olie- en gasbedrijven zich nog vaak achter dit credo. De aandeelhouder zou slechts op zoek zijn naar het behalen van financieel rendement, wat in grotere mate kan worden gegenereerd met het aanboren van fossiele bronnen, in plaats van met hernieuwbare bronnen. Keuze snel (en makkelijk) gemaakt.
Omdat de aandeelhouder zo’n beduidende rol speelt binnen fossiele bedrijven, begon Mark van Baal het collectief Follow This. Het idee daarachter is om aandeelhouders van oliereuzen te mobiliseren en gezamenlijk klimaatresoluties in te dienen. Oftewel: punten agenderen bij aandeelhoudersvergaderingen die oproepen tot strenger klimaatbeleid bij giganten als Shell, BP, TotalEnergies en ExxonMobil. Vanuit het aandeelhouder-bepaalt-motief niets mis mee, zou je zeggen. Toch sloeg na de recente resolutie van Follow This tegen ExxonMobil de vlam flink in de pan. Een chronologie.
22 januari: ExxonMobil spant rechtszaak aan
Follow This verzocht ExxonMobil begin dit jaar met een groep groene aandeelhouders (waaronder de vermogensbeheerder Arjuna Capital) om zijn CO2-reductiedoelen aan te scherpen. Ook wilde het collectief dat de Amerikaanse oliereus scope 3-doelen stelt, die de uitstoot van broeikasgassen binnen Exxons keten moet verminderen. De resolutie schoot bij Exxon in het verkeerde keelgat. Het bedrijf liet weten Follow This en Arjuna Capital voor de rechter te slepen; een historische gebeurtenis.
De redenatie luidde dat de aandeelhouders van het collectief “alleen maar aandeelhouder waren geworden om campagne te voeren voor verandering door middel van voorstellen om de bestaande activiteiten van het bedrijf te verminderen”. Het voorstel van Follow This “is niet bedoeld om de economische prestaties van ExxonMobil te verbeteren of aandeelhouderswaarde te creëren”. Ook vindt het bedrijf dat Follow This al eerder, tevergeefs, eenzelfde resolutie heeft ingediend.
Follow This-oprichter Mark van Baal sprak van het monddood maken van aandeelhouders. “Blijkbaar is het bestuur bang dat investeerders voor de emissiereductiedoelstellingen zullen stemmen. Het lijkt erop dat ExxonMobil bang is voor haar aandeelhouders.”
2 februari: FollowThis trekt klimaatresolutie in
Na de aangekondigde rechtszaak, wordt het Follow This snel te heet onder de voeten. Van Baal laat weten dat het beleggerscollectief de ingediende klimaatresolutie gaat herroepen. “Gezien Exxons voorkeur voor een rechtszaak in plaats van aandeelhouders de vrijheid te geven om te stemmen tijdens de jaarlijkse vergadering, hebben we besloten om het klimaatvoorstel in te trekken.” Een gedetailleerdere toelichting blijft uit.
6 februari: ExxonMobil besluit rechtszaak voort te zetten
Waar Mark van Baal met zijn geste wellicht hoopte een juridische strijd te voorkomen, laat Exxon weten zijn plannen niet te willen wijzigen. Hoewel het verzoek voor een versnelde procedure is ingetrokken, is de oliegigant onverminderd van plan Follow This voor de rechter te slepen. Exxon beweert dat Follow This niet van plan is om te stoppen met zijn pogingen en wil met de rechtszaak voorkomen dat er in de toekomst soortgelijke resoluties ingediend kunnen worden.
7 februari: brief van activistische aandeelhouders
Exxons stap naar de rechter en de reactie van Follow This om zich terug te trekken, kan een negatief precedent scheppen, luiden verschillende waarschuwingen. Rients Abma (directeur Eumedion, belangenbehartiger in de financiële sector) zei tegen het FD: “Je hoeft maar te dreigen met zo’n rechtszaak en een aandeelhouder trekt direct zijn voorstel alweer terug.”
Ook stuurde het Interfaith Center on Corporate Responsibility (ICCR, een ander collectief van beleggers) een brief aan het bestuur van ExxonMobil. Daarin vroeg de organisatie aan Exxon om de rechtszaak toch in te trekken. “Wij zijn van mening dat deze dure en onnodige rechtszaak een ernstige bedreiging vormt voor de rechten van aandeelhouders. Het is een duidelijke boodschap dat het bedrijf elk debat van aandeelhouders over acties die nodig zijn om klimaatrisico's aan te pakken, de kop wil indrukken.”
8 februari: grootste Noorse oliefonds steunt Follow This
Follow This krijgt later in de week meer bijval, ditmaal van het nationale oliefonds uit Noorwegen. Dit is een publiek beleggingsfonds dat investeert met de historische winsten van de Noorse oliesector, goed voor een kapitaal van ongeveer 1,4 biljoen euro (1.400 miljard euro). Vorig jaar kondigde het fonds, eveneens een van de top-10 grootste aandeelhouders van Exxon, al aan dat het verschillende klimaatresoluties van Follow This zou steunen. Nu hekelt het de beslissing van ExxonMobil om naar de rechter te stappen.
Tegen de Financial Times zei Nicolai Tangen (directeur van het fonds): “Het is een zorgwekkende ontwikkeling. We vinden het erg agressief en maken ons zorgen over de gevolgen voor de rechten van aandeelhouders.”
12 februari: verzoek van Follow This aan rechtbank om zaak af te wijzen
In een nieuwe poging om de zaak af te koelen, vraagt Follow This samen met Arjuna Capital aan de rechtbank om de zaak af te wijzen. Volgens hen is deze namelijk overbodig, nu de klimaatresolutie aan Exxon is ingetrokken. Mark van Baal doorbreekt zijn radiostilte en laat weten in een persbericht: "De aanhoudende juridische aanval van Exxon onthult het ware doel van het bedrijf: het omzeilen van de Amerikaanse beurswaakhond SEC (Securities and Exchange Commission) om te voorkomen dat andere aandeelhouders hun recht uitoefenen om een aandeelhoudersresolutie in te dienen over het ‘versnellen van inspanningen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen’, de hoofdoorzaak van de klimaatcrisis".
Van Baal laat weten zich nu weer te willen focussen op Shell, waar Follow This ook klimaatresoluties heeft ingediend.
Hoe nu verder?
Over de volgende stappen is nog niet veel bekend. De zaak is toegewezen aan Mark Pittman, een rechter die nog door oud-president Donald Trump is aangesteld. Het is niet zeker of de rechtszaak daadwerkelijk doorgang zal vinden, aangezien Pittman er al zijn twijfels over uitte. “Zoals het er nu voor staat, heeft de rechtbank moeite om te zien wat de lopende zaak of controverse in deze zaak is, aangezien de enige genoegdoening die van de rechtbank wordt gevraagd een verklaring is dat Exxon het voorstel (van Follow This, red.) mag uitsluiten van de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
