Big data, drones, gen- en nanotechnologie, embryo-onderzoek, synthetische biologie, nucleaire energie. Het zijn innovaties die tot stevige publieke debatten leiden. Maar hoe kan dit debat bijdragen aan de acceptatie van nieuwe ontwikkelingen?
Disruptieve deelplatformen als Uber en AirBnB stellen wetgeving op de proef. Drones bieden een nieuw perspectief op de wereld, maar verstoren tegelijkertijd het vliegverkeer en roepen vragen op over privacy. Dat laatste geldt ook voor Internet-of-Things-toepassingen.
Veiligheid
Het maatschappelijke debat over de negatieve en positieve kanten van innovaties vindt volop plaats. Ook het publiek weegt de kansen en belemmeringen af, zeker wanneer onderwerpen als privacy en veiligheid onderwerp van de discussie zijn. Ethische toetsing van onderzoeksprojecten en innovaties wordt daarom belangrijker. Normalisatie-instelling NEN faciliteert het proces om tot afspraken te komen over die toetsing.
Door voor, tijdens en na het onderzoek na te denken over ethische vraagstukken en oplossingen, kan worden voorkomen dat investeringen in innovaties op een flop uitdraaien. Bij aanvragen voor onderzoeksprojecten wordt bovendien vaak gevraagd om een ethische verantwoording.
Goede afspraken, met name over de methodiek van het betrekken van stakeholders in de discussie over de wenselijkheid, vergroten het vertrouwen in innovaties. Maar hoewel onderzoek zich tegenwoordig vooral afspeelt op internationaal niveau, zijn er nog weinig internationale raamwerken waarbinnen ethische afwegingen worden gemaakt.
NEN is partner van het SATORI-project (Stakeholders Acting Together On the ethical impact assessment of Research and Innovation). Dit door de Europese Commissie gefinancierde project onderzoekt de principes en ‘good practices’ van ethische beoordeling van onderzoek en innovatie, en ontwikkelt Europese afspraken voor ethische toetsing.
Impact
De afspraken bestaan uit twee delen. Het eerste deel geeft aanbevelingen voor het reilen en zeilen van een 'ethische assessment unit', die onderzoeks- en innovatieprojecten beoordeelt. Het tweede deel van de afspraken biedt een 'how to' voor ethische impact assessment.
Zestien Europese partijen, waaronder Universiteit Twente, Ericsson en Unesco doen mee aan dit project. NEN is projectleider van het deelproject dat tot afspraken over een raamwerk voor ethische assessment moet komen, en tegelijkertijd onderzoekt of en welke vorm van conformiteitsbeoordeling geschikt zou zijn.
Van half september tot half november kunnen belanghebbenden commentaar geven op de eerste versie van het document. Alle organisaties, bedrijven en personen die betrokken zijn in het uitvoeren van, opdracht geven tot of financieren van onderzoeks- of innovatieprojecten zijn van harte welkom om mee te denken.
Bron: NEN | headerfoto: Ted Eytan, Creative Commons (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven) | Intekstfoto: CIAT, Creative Commons (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in