Na een lange geschiedenis in onder meer Frankrijk en Spanje verwerft LNG, vloeibaar gemaakt aardgas, nu ook in Nederland een positie.
Aardoliebedrijven als Shell en Total zetten sterk in op het gebruik van deze schonere fossiele transportbrandstof.
Ook nieuwkomers in de brandstoffen zien kansen voor LNG. Jan Joris van Dijk, directeur Engie LNG Solutions, is enthousiast over de opmars van vloeibaar aardgas. Met Van Dijk bespreekt DuurzaamBedrijfsleven de eigenschappen en voordelen van LNG, aan de hand van acht vragen.
1. Waarom maken we aardgas vloeibaar?
Een kubieke meter aardgas neemt in vloeibare vorm minder dan 0,2 procent van het volume van de gasvormige brandstof in. Daarmee is LNG veel beter op te slaan en te vervoeren dan gasvormig aardgas. Ook samengeperst aardgas, CNG (compressed natural gas), neemt nog drie keer zoveel ruimte in als LNG.
“LNG is een floating pipeline”, zegt Van Dijk. “Als je gas tussen werelddelen of over land over meer dan enkele duizenden kilometers moet transporteren dan kun je het beter vloeibaar maken en per schip vervoeren.”
2. Waar komt LNG vandaan, en is bio-LNG een optie?
De meeste LNG in Nederland komt uit Qatar. Dat land is ook wereldwijd gezien de belangrijkste exporteur van fossiel vloeibaar aardgas. Verder behoren Maleisië en Australië tot de belangrijke producenten en de VS zal deze maand voor het eerst schaliegas exporteren als LNG, vooral naar Azië.
“Naast schoner zijn LNG motoren ook stiller"
In Frankrijk is Engie betrokken bij een pilot met de productie van LNG uit biogas. Ook in Nederland zijn er enkele proefprojecten en in Drenthe komt een tankstation voor bio-LNG. Van Dijk: “In Nederland is het leveren van groengas aan het aardgasnet nu nog aantrekkelijker vanwege subsidies.”
De productie van duurzame LNG als transportbrandstof komt daarom volgens de directeur in Nederland niet zo snel van de grond. “Maar bio-LNG zal eerder goed beschikbaar zijn dan waterstof.”
3. Is fossiele LNG ‘schoon’?
“LNG is het beste alternatief voor het zware transport, daar waar de gewenste CO2-neutrale oplossingen nog niet beschikbaar zijn”, zegt Van Dijk. Volgens de directeur is elektrische aandrijving voor grotere vermogens voorlopig geen economisch haalbare optie. Het duurt bovendien nog jaren voor waterstof een impact kan maken op de sector. “LNG is nu beschikbaar.”
Het imago van aardgas is de laatste tijd minder positief geworden volgens Van Dijk, mede door de problemen in Groningen en de ongenuanceerde stelling dat alle fossiele brandstoffen per direct zouden kunnen verdwijnen.
“Maar 10 tot 15 procent minder CO2 per kilometer is een aanzienlijke vooruitgang ten opzichte van diesel.” En naast de lagere CO2-uitstoot liggen vooral de fijnstof- en stikstofemissies van LNG-motoren veel lager. Respectievelijk ongeveer 95 procent en 80 procent.
4. Wie gebruiken LNG?
Ahold was in Nederland als een van de eersten actief met LNG. Het concern gebruikt de brandstof voor bevoorrading van winkels in binnensteden. “Naast schoner zijn LNG-motoren ook stiller. In de binnensteden mogen LNG-trucks daarom op meer tijden rijden dan dieseltrucks”, zegt Van Dijk
LNG is het meest geschikt voor zwaardere voer- en vaartuigen, die lange afstanden maken. Inmiddels maken binnenvaartschepen, kustvaarders en vrachtwagens gebruik van de brandstof, binnenkort gevolgd door cruiseschepen.
LNG zou volgens Van Dijk in potentie ook een luchtvaartbrandstof kunnen zijn. “Ik weet dat er in de VS onderzoeken naar de kansen van LNG in de luchtvaart lopen”, zegt Van Dijk. Concrete pilots lijken er echter nog niet te zijn.
5. Is de productie en het transport van LNG ook duurzaam?
Om aardgas vloeibaar te maken is elektriciteit nodig. Van Dijk: “Op dit moment komt die uit conventionele elektriciteitscentrales, maar op termijn kan hier zeker duurzame elektriciteit voor worden ingezet, om daarmee de productie te vergroenen.”
“Op dit moment zijn er 16 tankstations in Nederland."
De overgrote meerderheid van tankers die LNG over de wereld transporteren varen op het gas dat vrijkomt bij ‘kokende’ LNG dat als lading aan boord is. Een minderheid van tankers die nog op olie vaart, wordt ook geschikt gemaakt voor ‘dual-fuel’ gebruik.
In de eerder genoemde CO2-reductie door de inzet van LNG, 10 tot 15 procent ten opzichte van diesel, is rekening gehouden met de extra CO2-emissies die resulteren uit de huidige LNG-productie en het transport van de brandstof.
6. Waar is LNG te koop? En is het voordelig?
“We hebben al een goede start gemaakt met de aanleg van een LNG-infrastructuur in Nederland”, zegt Van Dijk. “Op dit moment zijn er 16 tankstations in Nederland, vooral bij distributiecentra en op de logistieke hoofdroutes.”
Engie werkt met verschillende partners aan de bouw van meer tankpunten voor het wegtransport in Nederland. Volgens Van Dijk wordt er ook in de rest van Europa flink aan de weg getimmerd. “In Engeland, Spanje en Italië zijn er diverse LNG-stations en ook in België en Frankrijk zijn de eerste stations geopend. Alleen Duitsland loopt wat dat betreft wat achter.”
Volgens Van Dijk is het vloeibare aardgas “altijd goedkoper dan diesel”. Wel erkent hij dat de lage olieprijs de groei van LNG-gebruik afremt: “De prijzen liggen nu dichter bij elkaar dan bij een hoge olieprijs. Daarom aarzelen transporteurs om te investeren.”
Behalve op de weg is LNG ook in verschillende havens te tanken. Volgens Van Dijk is de animo voor het gebruik van LNG in de scheepvaart op dit moment nog iets hoger dan in het wegtransport.
7. Is vloeibaar aardgas veilig?
In het verleden werd LNG gelijkgesteld aan autogas (Liquefied Petroleum Gas, LPG), dat ook in Nederland al tientallen jaren bij tankstations verkrijgbaar is.
"LNG vervliegt na het verdampen direct.”
Maar LNG is volgens Van Dijk nog veiliger dan autogas: “LPG is zwaarder dan lucht, bij een eventueel lek blijft het als een wolk hangen. LNG vervliegt na het verdampen direct.”
Voordat een LNG-tank lek raakt moet er overigens veel gebeuren. Van Dijk: “Er kan een auto tegenaan rijden zonder problemen, en recente testen geven vertrouwen dat er ook bij brand in de buurt geen lekkage zal ontstaan.”
Van Dijk wijst erop dat er veel aandacht uitgaat naar de veiligheid van de chauffeur die LNG tankt, om het risico van ‘verbranding’ door de extreem lage temperatuur te minimaliseren. “Alles is veilig en ‘foolproof’ ontworpen, maar voor maximale veiligheid gebruikt de chauffeur persoonlijke beschermingsmiddelen zoals handschoenen en een veiligheidsbril.”
8. Wat kan LNG nog duurzamer maken?
Naast het opwerken van biogas tot vloeibaar methaan, is ook duurzaam synthetisch aardgas een potentiële bron voor LNG. Autobouwer Audi produceert in Duitsland, met behulp van stroom uit windparken, al hernieuwbaar aardgas voor zijn CNG-modellen.
Op verschillende afgelegen boorplatformen fakkelen olieproducenten aardgas nu nog af, omdat de infrastructuur om het gas nuttig te gebruiken ontbreekt. General Electric heeft in de VS al machines ontwikkeld om vrachtwagens op dit gecomprimeerde fakkelgas te laten rijden, maar ook het vloeibaar maken van dit gas is mogelijk.
Voor welke toepassing dan ook, LNG wordt voor gebruik altijd weer opgewarmd tot gas. Bij die opwarming komt veel koude vrij. Van Dijk: “Door de combinatie te maken met behoefte aan kou, zoals bij koelwagens of vriesruimtes aan boord van schepen, zijn er nog interessante mogelijkheden voor energiebesparing.”
Foto: Shell, とまりん♪, via WikiMedia Creative Commons (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
