Het klinkt misschien tegenstrijdig: melkveehouders die meewerken aan zuivel waar geen koe aan te pas komt. Toch is dit precies wat er gebeurt op de boerderij van Peter Aalberts en Jeanet Brandsma. Op hun land verbouwen ze haver, met het idee dat de oogst uiteindelijk wordt verwerkt in de plantaardige producten van FrieslandCampina. Volgens melkveehouder Aalberts bijt dat elkaar niet: “Er zal altijd een markt zijn voor zuivel, daar ben ik van overtuigd. Het is een goed en mooi product. Alleen er is ook een markt voor andere producten. Ik zie mezelf meer als voedselproducent dan zuivelproducent. We kijken welke ontwikkelingen interessant zijn voor het bedrijf. Zien we kansen, dan gaan we ervoor.”
De melk blijft
Floor Meijnders van FrieslandCampina benadrukt dat de melkproducten niet worden vervangen. “We zitten in de zuivel en dat blijft ook zo. De Nederlandse consument gebruikt zuivel en plantaardige alternatieven naast elkaar. Het is niet het één of het ander. Dus bieden we het allebei aan.” Zo bracht FrieslandCampina al plantaardige Chocomel op de markt. Onder de naam Campina Plantaardig zijn inmiddels ook soja drink, haver drink en barista haver drink gelanceerd. “Onze zuivel komt van leden-melkveehouders. Die ambitie hebben we ook voor de plantaardige lijn. Met deze proef verkennen we welke mogelijkheden er zijn om grondstoffen zoals haver en soja lokaal te produceren", aldus Meijnders.
Goed te combineren
Aalberts en Brandsma kunnen acht hectare haver kwijt op hun land. Dit is goed te combineren met hun melkveebedrijf, zegt het stel. Brandsma: “We hoeven niet alles alleen te doen. Het inzaaien wordt bijvoorbeeld uitbesteed en we worden bijgestaan door adviseurs van Agrifirm. Daar zit veel kennis, bijvoorbeeld als het gaat om bemesting. Vorig jaar bleek dat we minder mest konden gebruiken dan van tevoren gedacht, waardoor de stengel van de haver wat langer werd. Dat soort dingen moeten we beter in de vingers zien te krijgen.”
Daarnaast werken de melkveehouders nauw samen met de buurman, een akkerbouwer die verschillende soorten granen verbouwt. “Teelttechnisch rusten we op zijn expertise. Wij zijn net beginners, dus die samenwerking zoeken we op”, zegt Brandsma.
Het verbouwen van haver bevalt goed en levert wat op. Alle deelnemers krijgen een vooraf vastgestelde prijs en een afnamegarantie voor de door hun geteelde haver en soja. Maar Aalberts verkiest zijn koeien nog altijd boven de haver. “Gelukkig kunnen deze twee takken gewoon naast elkaar bestaan.”
Haver en soja
In totaal wordt 200 hectare haver en 50 hectare soja weggezet bij Nederlandse boeren. Agrifirm adviseert welk gewas het beste bij welk bedrijf en welke grond past. Rens Kuijten van Agrifirm: “Aan de ene kant is er haver, wat al lang wordt geteeld in Nederland. Door die ruime ervaring is er veel kennis over dit gewas. Het voelt toch vertrouwd, al is de groep die er nu mee aan de slag gaat vrij nieuw.” Volgens Kuijten past haverteelt goed bij melkveehouders. “Haver wordt al vroeg in het jaar geoogst, waardoor er nog tijd overblijft om nieuw gras in te zaaien. Dit is niet voor ieder bedrijf relevant, maar wel voor melkveehouderijen.”
Met de sojateelt heeft Nederland minder ervaring, maar Kuijten ziet ook daar kansen. “Vooral in het zuiden van het land kan het verbouwd worden. Daar is het net wat warmer, waardoor soja beter groeit.”
Pilot
De pilot om lokaal haver en soja te telen is vorig jaar gestart en inmiddels uitgebreid. “De eerste haver is inmiddels van het land en momenteel organiseren we testproducties om er haverdrank van te maken”, vertelt Kuijten. FrieslandCampina verwerkt de grondstof in plantaardige drank en doet de benodigde testen. Tot nu toe zijn de resultaten goed. Kuijten: “De Nederlandse haver heeft een vergelijkbare kwaliteit als de haver die nu nog geïmporteerd wordt. Maar het is nog te vroeg om te oordelen. Om zeker te zijn van de kwaliteit zijn meerdere oogsten nodig. We moeten ervaring opdoen en leren hoe het nog beter kan. Zo’n pilot is daar perfect voor.”
Meer lezen?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
