Leestijd 5 minuten

Urban farming maakt gebouwen zelfvoorzienend in voedsel

Over duurzame gebouwen die zelfvoorzienend zijn in energie wordt veel gesproken. Autarkische constructies die gebruikers voorzien in voedsel is een ander verhaal. Dat verhaal vertelt architect Paul de Ruiter met het circulaire Hotel Amstelkwartier.

Stp4 noud

Samen met Mulderblauw architecten heeft Paul de Ruiter Architects een hotel ontworpen dat de kringlopen op het gebied van energie, water, afval en materiaalgebruik zoveel mogelijk sluit. Het Amsterdamse hotel met driehonderd kamers heeft verschillende bijzonderheden, zoals een slim gevelsysteem, dat onnodig warmteverlies of juist te veel warmte in de kamers voorkomt. Dit systeem moet leiden tot een energiebesparing van tenminste 65 procent.

Het meest bijzondere aan het hotel is volgens De Ruiter de kroon op het dak van de 70 meter hoge constructie: de dakkas op de 22ste verdieping. Volgens de architect is Hotel Amstelkwartier het eerste hotel in Europa dat gebouwgebruikers voorziet van duurzame voedingsmiddelen die in een dakkas zijn opgekweekt.

Autarkische constructie

“Door de toepassing van de dakkas wordt Hotel Amstelkwartier een autarkische constructie, die gebruikers niet alleen in schone energie en water voorziet, maar ook in duurzame voeding”, zegt De Ruiter. “In de dakkas maken we gebruik van aquaponics. Hiermee worden vissen gekweekt in visbakken met water. Vervolgens wordt het water waarin de vissen zwemmen gezuiverd en als voeding gebruikt voor de planten en voor het verbouwen van groenten en gewassen.”

Havecon, het bedrijf dat de dakkas van Hotel Amstelkwartier ontwikkelt, onderzoekt ook de mogelijkheden voor het gebruik van voedselresten uit het hotel om larven te kweken die het voedsel voor de vissen worden. Op die manier verwacht het bedrijf de voedselketen in het gebouw voor 100 procent te kunnen sluiten.

Naast aquaponics, past het hotel vertical farming toe. Daarbij worden meerdere gewassen in lagen boven elkaar gekweekt. De voedselproducten die het hotel in de dakkas produceert, worden vervolgens geserveerd in het restaurant van het hotel. Daarnaast wordt het concept hydroponics toegepast in etages voor vier verschillende gewassen. Hierdoor wordt het mogelijk om in de duurzame kas biologische gewassen zonder pesticiden te verbouwen.

In een uitzending van DuurzaamBV Radio vertelt Paul de Ruiter over het sluiten van kringlopen in Hotel Amstelkwartier. Luister hieronder de podcast terug:

Standaard voor duurzaamheid

Hotel Amstelkwartier is volgens De Ruiter niet het eerste gebouw waarin hij kringlopen van voedsel en afval wil sluiten met een kas op het dak. Het idee stamt af van de Zuidkas, een studie die Paul de Ruiter Architects enkele jaren geleden uitvoerde in opdracht van Rijksvastgoedbedrijf, voorheen bekend als Rijksgebouwendienst. Doel van deze studie was het vaststellen van een toekomstige maatstaf om duurzaamheid in de vastgoedportefeuille van het Rijk toe te passen.

In het concept van de Zuidkas beschrijft de architect een gebouw dat vier kringlopen sluit, namelijk afval, water, warmte, CO2 en energie. Het compacte model bestaat uit verschillende lagen, zoals winkels en kassen, om de beschikbare grond optimaal te benutten. Daarnaast zou het op elkaar stapelen van de verschillende gebouwfuncties het energiegebruik efficiënter kunnen maken, stelt de architect.

In woningen wordt de meeste energie verbruikt in de ochtend en avond, terwijl kantoorgebouwen overdag de meeste energie verbruiken. In het compacte model kan het energieverbruik van zowel woningen als kantoorruimtes worden aangestuurd op basis van de energievragen. Volgens De Ruiter is de energievoorziening van traditionele gebouwen vaak inefficiënt, omdat de energiecapaciteit ook tijdens daluren is afgestemd op de energievraag tijdens piekuren. Dit leidt tot onnodig energieverlies.

"Mensen willen inzicht hebben over de oorsprong van de producten die zij consumeren. Denk bijvoorbeeld aan de productie van kleding. Veel mensen willen weten waar hun kleding vandaan komt en hoe deze wordt gemaakt. Zo ook met eten”

Urban farming

Bij de ontwikkeling van de dakkas van het Hotel Amstelkwartier heeft de Ruiter zich laten leiden door Urban farming, een benaming voor het verbouwen van groente en gewassen in de stad. Door vastgoedprojecten te integreren met Urban farming-concepten verwacht de architect de leefbaarheid van stedelijke gebieden te vergroten en daarmee bij te dragen aan een duurzame stad.

“Het concept Urban farming is erg van deze tijd. Mensen willen inzicht hebben over de oorsprong van de producten die zij consumeren. Denk bijvoorbeeld aan de productie van kleding. Veel mensen willen weten waar hun kleding vandaan komt en hoe deze wordt gemaakt. Zo ook met eten”, zegt De Ruiter. De architect ziet daarom kansen om het dakkas-concept toe te passen in andere vastgoedprojecten, zoals woongebouwen en supermarkten.

Welk partij de dakkas in dat soort gevallen gaat beheren - bewoners en gebruikers van een gebouw of een externe partij - vindt de architect moeilijk om vast te stellen. De Ruiter: “Het zouden landbouwbedrijven kunnen zijn, maar misschien dat enkele bewoners of gebruikers van een gebouw het voortouw zullen nemen. Er liggen kansen voor de ontwikkeling van een compleet nieuw businessmodel.”

Lokale voedselproductie

De architect is verheugd dat het Zuidkas-concept alsnog wordt gerealiseerd in de vorm van Hotel Amstelkwartier. Door Urban Farming in de vorm van een dakkas op het hotel te plaatsen, verwacht De Ruiter bij te dragen aan een duurzame voedingssector.

“Op die manier hoeven groente en voedselproducten helemaal niet vervoerd te worden naar de bestemming en dat bespaart veel kosten.” Daarmee zegt de architect niet alleen in te spelen op de groeiende vraag naar lokale voedselproductie, maar ook het voorbeeld te geven van hoe gebouwen duurzaam om kunnen gaan met de bronnen die zij tot hun beschikking hebben. 

Foto's: Zuidkas by Paul de Ruiter, via Paul de Ruiter Architects (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)

Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu