Aan het woord is Stefan Bernards, proposition manager light controls bij Nedap. Hij reist de wereld rond om Nedap’s slimme oplossingen op het gebied van verlichting met anderen te delen. Verlichting met het internet verbinden, ook wel connected lighting genoemd, is volgens hem dé volgende stap voor bedrijven om op relatief simpele wijze te verduurzamen.
“De meeste partijen stappen over op ledverlichting, wat een uitstekende beslissing is”, zegt hij. “Daarmee realiseer je vaak al een energiebesparing van 50 tot 60 procent. Door je verlichting ook nog eens slim aan te sturen, bespaar je gemiddeld 80 procent op je energierekening. Daar zijn veel bedrijven zich nog niet van bewust.”
Bernards noemt parkeergarages als voorbeeld: “Ik rijd daar ’s nachts wel eens langs en dan zie ik overal het licht branden. Dat is doodzonde, of de parkeergarage nu met led verlicht wordt of niet.”
Na ledverlichting komt slimme sturing
Wie overstapt op ledverlichting gaat weliswaar minder watt per lichtpunt gebruiken, maar verspilt nog steeds energie, legt hij uit. “Heel veel gebouwen zijn nog steeds overbelicht.” Daarom maken steeds meer bedrijven gebruik van slimme sturing. Daarmee verlicht je enkel nog een ruimte als het ook daadwerkelijk nodig is. Aanwezigheids- en daglichtsensoren zorgen er bijvoorbeeld voor dat verlichting automatisch wordt gedimd of zelfs uitgeschakeld als er niemand in een ruimte is of wanneer er voldoende daglicht beschikbaar is.
Verlichting aan het internet
De mogelijkheden gaan nóg verder wanneer de slimme verlichting ook nog eens verbonden wordt met het internet, ofwel connected lighting. Nedap biedt daar antennes voor aan, ook wel IoT-nodes genoemd (zie afbeelding onderaan), die in ieder lichtarmatuur te integreren zijn. Deze nodes zorgen ervoor dat de armaturen draadloos met elkaar in verbinding staan. Met behulp van een online lichtmanagementplatform kunnen de armaturen op afstand worden beheerd. Dit brengt een schare aan nieuwe mogelijkheden met zich mee.
KLM UK nam onlangs een connected lighting-systeem in gebruik. Bekijk onderstaande video voor een impressie:
Bernards: “Door de verbinding met het internet is het mogelijk om informatie terug te krijgen van armaturen. Stel dat de verlichting in een bepaalde gang 10 minuten aanblijft nadat er beweging werd geregistreerd. De data die de lichtpunten genereren, wijst echter uit dat mensen maximaal één minuut in die gang spenderen. Dan kan het gedrag van die lichtpunten met een paar muisklikken aangepast worden aan het werkelijke gebruik van die gang. Dergelijke aanpassingen leveren, bij elkaar opgeteld, enorme extra besparingen op.”
Meer voordelen
Connected lighting brengt meer voordelen met zich mee dan alleen energiebesparing. De informatie die een connected lighting-systeem vergaart, kan namelijk ook voor andere doeleinden ingezet worden. Zo beschikken de armaturen in een connected lighting-systeem vaak ook over een temperatuur-sensor. De data daarvan kan gebruikt worden om ook de airconditioning in het pand efficiënter te laten draaien.
Ook op het gebied van reparatie en onderhoud biedt de verbinding met het internet voordelen, weet Bernards. “Wanneer een armatuur niet aan het internet hangt, weet je niet meteen dat er iets mis is en wat er dan precies mis is. Er komt dus eerst een installateur langs om het probleem vast te stellen. Die moet vervolgens nieuwe onderdelen bestellen en komt op een later moment pas weer terug om het probleem daadwerkelijk te verhelpen.”
“Met connected lighting is het mogelijk om op afstand de diagnose te stellen”, vervolgt hij. “Als er iets aan een armatuur stuk gaat, krijgen we op afstand een notificatie en wordt er meteen een diagnose gesteld van wat er mis is. Op die manier kan je het probleem in één keer oplossen.”
Niet op de agenda
Voordelen genoeg dus. Toch staat connected lighting bij weinig bedrijven op de agenda of het netvlies. “Daar is nog een wereld te winnen”, beaamt Bernards. Het gebrek aan awareness van de kansen die connected lighting biedt, is volgens hem gemakkelijk te verklaren: “Verlichting is zelden onderdeel van de core business van bedrijven en dus niet top of mind.”
Daarnaast is en blijft budget een probleem voor bedrijven. Interne competitie voor kapitaal (en het feit dat verlichting geen onderdeel is van de core business) zorgt ervoor dat beschikbaar budget vaak aan andere dingen besteed wordt.
"Bedrijven moeten aan de bak op het gebied van duurzaamheid. Dan biedt Lighting-as-a-Service echt uitkomst"
Lighting-as-a-Service
Voor beide problemen verwacht Nedap de oplossing in handen te hebben: Lighting as-a-Service, ofwel verlichting als dienst. In deze vorm van dienstverlening huren partijen licht. Met andere woorden: in plaats van een nieuw lichtsysteem aan te schaffen, nemen ze het in bruikleen. Dat lost de budgetproblemen in één keer op.
As-a-service is momenteel een hot thema, merkt Bernards op, zowel in verlichtingsland als daarbuiten: “Steeds meer lighting providers zien er terecht een gezond businessmodel in. Maar ook eindklanten, van grote retailers tot industriële spelers, beginnen de voordelen te zien. Het stelt ze in staat om in één keer een forse verduurzamingsslag te maken, zonder een grote voorinvestering te hoeven doen.”
“Bedrijven moeten aan de bak op het gebied van duurzaamheid”, vervolgt hij. “Dan biedt Lighting-as-a-Service echt uitkomst. Leveranciers nemen alles voor hun rekening, van de voorinvestering en het ontwerp tot de installatie en het onderhoud. Hierbij nemen ze de risico’s ook voor hun rekening. Het gaat om volledige ontzorging. Onze klanten hebben op die manier eigenlijk niets meer met hun verlichting te maken, maar plukken vanaf dag één wel de duurzame en financiële voordelen.”
No-brainer
Lighting-as-a-Service is soms even wennen voor klanten, zo blijkt in de praktijk, maar tegelijkertijd ziet Bernards de interesse exponentieel stijgen. “Dit gaat vliegen en wordt 100 procent zeker de norm”, stelt hij. “We weten dat verlichting niet de core business is van bedrijven. Dan is het een no-brainer om het uit handen te geven aan experts. Zeker wanneer je weet dat het direct duurzame en financiële voordelen oplevert.”
Nedap verwacht een leidende rol te gaan spelen in deze transitie. Het bedrijf gaat binnenkort met een team van verlichtingspartners en financiers bij een grote klant aan de slag om Lighting-as-a-Service over meerdere locaties in meerdere landen uit te rollen. Bernards is er van overtuigd dat meerdere klanten zullen volgen: “Er zijn inmiddels voldoende cases die laten zien dat dit werkt. Het is nu vooral zaak om de voordelen goed uit te leggen, maar ik merk nu al dat het verhaal aanslaat.”
“Dat is ook logisch”, besluit hij. “Grootschalige verlichtingsprojecten zijn enorm complex, op technisch, financieel en juridisch gebied, maar bij as-a-service merkt de klant daar helemaal niets van. Die betaalt gewoon een jaarlijkse fee en krijgt er verlichting en energiebesparing voor terug.”
Foto's: Nedap
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
