Greenchoice: ‘Het bedrijfsleven haakt steeds vaker aan bij energiecoöperaties’

Energiecoöperaties zijn al jaren aan een opmars bezig in Nederland. Inmiddels staat de teller op meer dan vierhonderd coöperaties. “Consumenten willen steeds vaker weten waar hun producten vandaan komen”, verklaart Vanson. “Dat zie je terug bij kleding en voeding, maar ook bij energie. Men wil de regie terug: power to the people.”

“Daarnaast is er steeds meer mogelijk in de energiewereld”, vervolgt hij. “Zonnepanelen worden steeds goedkoper en duurzame energieprojecten worden financieel steeds interessanter. Daar willen steeds meer mensen op aanhaken. Dat merken we ook heel sterk bij onze klanten.”

Energietransitie

Het was dan ook een logische stap voor Greenchoice om de samenwerking op te zoeken. Inmiddels werkt het bedrijf samen met meer dan vijftig energiecoöperaties in Nederland. Vanson: “We willen onze klanten helpen om weer baas over hun eigen energie te worden. Naast het hebben van een duurzame energieleverancier, willen klanten bijvoorbeeld verdere energiebesparing realiseren of zich aansluiten bij collectieve energieprojecten. Daar willen we graag bij helpen.”

Daarnaast sluiten energiecoöperaties uitstekend aan bij het gedachtegoed van Greenchoice. De groene energieleverancier focust zich op de lokale en decentrale energietransitie en wil zijn klanten zoveel mogelijk bij die transitie betrekken. “Hoe lokaler, hoe beter”, stelde Evert den Boer, CEO van Greenchoice, eerder in een interview met DuurzaamBedrijfsleven.nl.

“Energiecoöperaties zijn een belangrijke pijler in de energietransitie, omdat ze bottom-up worden opgericht. Niet door Europees of landelijk overheidsbeleid, maar omdat de eindconsument vindt dat de energievoorziening op de schop moet”, legt Vanson uit. “Energiecoöperaties creëren draagvlak voor de energietransitie en dat is hard nodig. We zien namelijk al een aantal jaren dat daar problemen ontstaan: veel mensen willen liever geen zonnepark of windmolen in hun achtertuin. Maar energiecoöperaties betrekken omwonenden juist in het duurzame energieproject. Dan ontstaat er begrip en enthousiasme, in plaats van weerstand.”

"Energiecoöperaties creëren draagvlak voor de energietransitie en dat is hard nodig"

Samenwerking

De samenwerking tussen Greenchoice en verschillende energiecoöperaties heeft als startpunt vaak een power purchase agreement. Greenchoice koopt de lokaal opgewekte stroom in, wat zorgt voor een mooie inkomstenbron voor de coöperatie. Daarnaast sluit dit goed aan bij het doel van Greenchoice om klanten uitsluitend duurzame energie te leveren die is opgewekt in Nederland.

Voor energiecoöperaties zit het grote voordeel van een samenwerking met Greenchoice in continuïteit. Vanson legt uit: “Energiecoöperaties willen lokaal opgewekte groene energie leveren aan hun leden. Maar om dat efficiënt te kunnen doen, heb je op zijn minst 25.000 klanten nodig. Die hebben energiecoöperaties vaak niet. Doordat wij stroom bij hen afnemen, en voor ieder lid dat klant wordt bij Greenchoice een jaarlijkse vergoeding bieden, zorgt dat voor een vaste kapitaalstroom, wat coöperaties in staat stelt om nieuwe projecten op te zetten en hun doelstellingen jaar op jaar te behalen.”

Op deze manier vullen beide partijen elkaar goed aan, vervolgt Vanson: “Wij hebben de kennis van de energiemarkt en kunnen helpen bij het realiseren van een vaste kapitaalstroom. Energiecoöperaties zorgen op hun beurt voor draagvlak in de regio en hebben op lokaal niveau het beste zicht op zaken, zoals geschikte locaties voor nieuwe duurzame energieprojecten.”

Hoewel het startpunt van de samenwerking vaak gelijk is (een power purchase agreement), verschillen de vervolgstappen per energiecoöperatie. “We kijken gezamenlijk waar de specifieke behoeftes van de coöperaties liggen. Dat kan het realiseren van een lokaal zonnepark zijn of het realiseren van energiebesparing.”

Postcoderoos

Hoewel energiecoöperaties steeds populairder worden, herkent Greenchoice wel een aantal obstakels. Vooral op het gebied van regelgeving is een wereld te winnen, weet Vanson: “De postcoderoosregeling ging in 2014 van start, maar het heeft twee jaar geduurd voordat die echt bruikbaar werd voor energiecoöperaties. De korting aan energiebelasting lag bijvoorbeeld op 7,5 eurocent per kilowattuur. Dat was onvoldoende voor energiecoöperaties om hun businesscase en het rendement voor deelnemers financieel rond te krijgen.”

Een ander obstakel was, en is nog steeds, de afbakening van de postcoderoosregeling, die een geografische begrenzing op postcode kent. Met andere woorden: alleen huishoudens in de postcoderoos van een duurzaam energieproject kunnen zich er bij aansluiten en er van profiteren. “Die begrenzing vormt in toenemende mate een knelpunt, omdat duurzame energieprojecten steeds groter worden”, stelt Vanson. “Een zonnedak is goed te doen, maar de gemiddelde windmolen is te groot voor het vinden van voldoende deelnemers in een postcoderoos. Terwijl het juist belangrijk is dat meer huishoudens zich kunnen aansluiten bij lokale duurzame energieprojecten.”

“De postcoderoos is daarin dus voor verbetering vatbaar”, vervolgt hij. “De geografische begrenzing rondom een duurzaam energieproject is weliswaar iets coulanter geworden, maar wij zouden graag zien dat die wordt ingericht op gemeenteniveau. Op die manier kan je de hele gemeente bij de energietransitie betrekken en nog grotere projecten op poten zetten.”

"Energiecoöperaties lopen tegen achterhaalde regelgeving aan"

Daarnaast moet het volgens Vanson veel gemakkelijker worden om toestemming te krijgen voor lokale energieprojecten. Huidige regelgeving ligt hierin nogal eens dwars. “Energiecoöperaties lopen tegen achterhaalde regelgeving aan, gebaseerd op een wereld voordat de energietransitie begon”, zegt Vanson. “Met name windenergieprojecten krijgen nogal eens de wind van voren. Hoewel er verbetering zichtbaar is, vormt provinciaal beleid vaak nog een rem op coöperatieve windprojecten, bijvoorbeeld in Noord-Holland. Dat is zonde, zeker gezien de energieambities van Nederland.”

Tegelijkertijd doen overheden al aardig wat voor energiecoöperaties, benadrukt Vanson: “Veel gemeenten brengen energiecoöperaties bijvoorbeeld onder de aandacht bij lokale huishoudens en stellen locaties beschikbaar voor duurzame energieprojecten. Gemeenten spelen ook een rol door het lokale bedrijfsleven op te roepen om samen te werken met lokale coöperaties.”

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Die laatste vorm van ondersteuning werkt goed, merkt Greenchoice, want het bedrijfsleven haakt steeds vaker aan. Deze nauwere samenwerking met het bedrijfsleven heeft een belangrijke praktische reden. “Bedrijven hebben dakoppervlaktes beschikbaar die zich bij uitstek lenen voor duurzame energieprojecten”, vertelt Vanson.

Voor energiecoöperaties is dat een welkome ontwikkeling, omdat een geschikte locatie voor een lokaal zonneproject sneller wordt gevonden. Bovendien ontstaan er innovatieve samenwerkingen tussen burgers en bedrijven, merkt Vanson op: “Energiecoöperaties zijn een professionaliseringsslag aan het maken en merken dat ze niet alles alleen kunnen. Daarom zoeken ze het bedrijfsleven steeds vaker op.”

Het bedrijfsleven grijpt op zijn beurt steeds vaker de kans om met energiecoöperaties in zee te gaan en vraagt zelfs actief om de oprichting ervan. “Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt steeds meer de standaard”, verklaart Vanson. “Bedrijven die daar over vijf tot tien jaar niet mee bezig zijn, worden achterlopers in de markt. Dat besef dringt steeds meer door en energiecoöperaties zijn goede partners om met verduurzaming aan de slag te gaan.”

Bij energiecoöperatie LochemEnergie zag Greenchoice bijvoorbeeld een mooie samenwerking met het bedrijfsleven ontstaan. Vanson: “Daar zie je dat de regio zich ontpopt als een lokale innovatiehub. We werken daar samen met diverse start-ups uit Deventer, om innovatieve diensten verder te brengen. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van een platform waarmee peer-to-peer-energielevering mogelijk wordt; huishoudens kunnen daarmee zelf opgewekte stroom aan elkaar aanbieden.”

Baas over eigen energierekening

De ontwikkeling die energiecoöperaties momenteel doormaken, is essentieel in de energietransitie, benadrukt Vanson nogmaals. “Een aantal decennia geleden was energie een black box voor de consument, in handen van een aantal grote internationale energiereuzen. Consumenten hadden het gevoel dat ze een nummer waren”, zegt hij.

“De opkomst van energiecoöperaties zorgt ervoor dat consumenten zich gewaardeerd voelen en weer grip krijgen op hun eigen energie. Er is daarnaast een gevoel aan het ontstaan dat de energiewereld ook van hen is. De opbrengsten van een energiecoöperatie stromen immers terug naar de lokale economie. Dat is belangrijk: consumenten worden langzaamaan weer baas over hun eigen energierekening.”

Hoofdafbeelding: Shutterstock.com | Foto in tekst: Greenchoice