Aardgas uit eigen bodem is daardoor tot vier keer zo efficiënt in te zetten. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van planoloog Ferry Van Kann aan de Rijksuniversiteit Groningen. Van Kann stelt dat ruimtelijke ordening een grote bijdrage kan leveren aan de energietransitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energie.
De Nederlandse overheid zet al vijftien jaar in op die energietransitie. Eerst met grootse plannen om de overgang snel te realiseren, maar volgens de wetenschapper sinds 2011 een stuk minder ambitieus. De blik is vooral gericht op de verre horizon.
Energietransitie
Van Kann concludeert dat relatief goedkope ingrepen die doelstellingen snel dichterbij brengen. “Het uitwisselen van warmte en koude via netwerken heeft ten onrechte nauwelijks aandacht gekregen in de energietransitie", schrijft hij. "Ik heb twee regio’s, Zuidoost-Drenthe en Zuid-Limburg, onder de loep genomen waar al geëxperimenteerd wordt met onder meer het benutten van restwarmte. Het blijkt dat op regionaal niveau, op zowel kleine als grotere schaal, netwerken te creëren zijn die zorgen dat energie veel efficiënter wordt benut.”
Er wordt, ondanks alle goede voornemens, maar mondjesmaat gebruik gemaakt van restwarmte. Van Kann noemt als voorbeeld de restwarmte van de energiecentrales in de Eemshaven. “Nu wordt er per seconde 35.000 liter schoon water gebruikt voor de koeling van de centrale. Dat water wordt geloosd in zee. In Nederland is dat een goedkope oplossing omdat dat, anders dan bijvoorbeeld in Denemarken, gewoon mag."
Volgens de onderzoeker is het verwarmde proceswater uit de Eemshaven veel effectiever te gebruiken. Een leiding naar de stad Groningen is voldoende om 10.000 huishoudens te verwarmen. "Een investering die in zes jaar is terugverdiend", oordeelt Van Kann. Regio’s in een straal van dertig kilometer rond zware industrie en energiecentrales zijn op dezelfde manier te verwarmen. "Dat is een groot deel van Nederland."
Exergie
De toepassing van restwarmte is niet alleen economisch interessant. Het is ook een zorgvuldiger manier van omgaan met kostbare energie. Exergie is het sleutelwoord in de redenering van Van Kann. Exergie is de kwaliteit van een energiebron. Zo heeft stroom een hoge exergie, omdat elektriciteit op veel verschillende manieren toepasbaar is. Datzelfde geldt voor aardgas.
Helemaal onderaan de exergieladder staat warmte. De uitdaging is om het gebruik van hoogwaardige energie zoveel mogelijk te beperken tot activiteiten die niet op ‘lagere’ energiebronnen kunnen draaien. Aardgas is volgens Van Kann te kostbaar om huizen mee te verwarmen. Koken is weer wel rendabel.
De Groningse promovendus verwacht dat de regionale uitwisseling van energiestromen een belangrijke bijdrage kan leveren. "Er liggen grote kansen om het energiesysteem te verbeteren. We zouden daardoor tot wel vier keer zo efficiënt kunnen omgaan met ons eigen aardgas."
Bron: RUG | foto: Thijs nl, creative commons (cropped by DuurzaamBedrijfsleven)
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
