Hoewel windenergie de potentie heeft om de wereld te redden van klimaatrampen, was er altijd een belangrijk probleem: vogels zien de wieken niet en vliegen ertegenaan. De klap is hard genoeg om allerlei vogels, van spreeuwen tot adelaars, te doden. Vogeldood is een favoriet argument van tegenstanders van windturbines. Donald Trump vertelde meerdere keren hoeveel vogels er wel niet doodgaan door windmolens. "Wil je een vogelbegraafplaats zien? Ga onder een windmolen staan - je ziet meer dode vogels dan ooit in je leven."
Geen dode roofvogels
Maar onderzoekers uit Noorwegen hebben nu een oplossing gevonden. Met een zwarte streep op een van de wieken is het voor vogels plotseling wel duidelijk dat er een groot gevaarte in de lucht draait, en vermijden de dieren de turbines. Dat die zwarte streep kan werken, bleek eerder al in het lab, maar nu is er een praktijktest gedaan. Bij het Smøla-windpark, op een schiereiland in het noordwesten van Noorwegen, kreeg een deel van de turbines een zwarte streep en een deel niet. Rond de gestreepte windmolens werden minder dode vogels gevonden, en zelfs helemaal geen dode roofvogels.
Lees ook: Stille installatie van windmolens wint start-up-prijs
De test laat zien dat er een eenvoudige oplossing is om vogeldood tegen te gaan. Als windparkbouwers een van de wieken een likje verf geven, daalt de vogelsterfte aanzienlijk; volgens de onderzoekers met meer dan 70 procent, ten opzichte van een situatie waar niks gebeurt. Voor het onderzoek werd van 2006 tot 2016 gemonitord, waarbij een deel van de turbines een zwarte wiek kreeg. Hoewel het aantal vogeldoden in deze periode erg laag was, is er een duidelijke daling te zien bij de geverfde windmolens.
Vogels tegen de paal
Toch is dat niet het hele verhaal. De onderzoekers telden een vogelsoort niet mee: de moerassneeuwhoen. Deze vliegt namelijk niet tegen de wieken, maar tegen de paal van de turbine aan. Het is dus logisch dat deze voor het experiment niet relevant is. Maar in de metingen was dit wel de vogel die de onderzoekers het vaakst dood vonden. Dat geeft te denken: is een wiek zwart maken genoeg om alle vogels te beschermen? Ook was het experiment relatief klein: vier geschilderde windmolens en vier 'naturel' versies. Kunnen daaruit grote conclusies worden getrokken?
Toch lijkt het geen slecht idee: verf is goedkoop en het is daarom een simpele ingreep voor nieuwe en bestaande windparken. Aan de andere kant lijkt vogelsterfte door windmolens in het grotere plaatje een klein issue. Er gaan volgens (oude) schattingen jaarlijks bijvoorbeeld honderdduizenden vogels dood door elektriciteitskabels. Ook katten en de jacht dragen meer bij aan vogelsterfte dan windturbines. Toch pleit niemand voor een verbod op elektriciteitskabels of katten.
Lees ook: Deze man was tegen windturbines, maar kan nu bijna niet wachten tot ze in zijn achtertuin staan
Bron: Ecology and Evolution/Ars Technica | Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
