Europa warmt dubbel zo snel op als rest van de bewoonde wereld. Waarom?

De temperaturen in Europa zijn de afgelopen dertig jaar met meer dan twee keer het wereldwijde gemiddelde gestegen. Dat betekent dat op het noordpoolgebied na de opwarming nergens sneller gaat. Waarom dat zo is, is een puzzel die wetenschappers nog aan het leggen zijn.

huizen in Servië met smog
Credit: Adobe Stock

Dat blijkt uit The State of the Climate in Europe 2021, een nieuw rapport van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Het rapport dat samen met de Copernicus Climate Change Service van de Europese Unie is opgesteld, geeft informatie over stijgende temperaturen, hittegolven op het land en op zee, extreem weer, veranderende neerslagpatronen en terugtrekkend ijs en sneeuw in Europa.

Het klimaat in Europa warmt dus veel sneller op dan de rest van de wereld en wetenschappers proberen te begrijpen waarom. Europa heeft de drempel van 1,5 graad opwarming al gepasseerd en is momenteel 2,2 graad warmer dan vóór de industriële revolutie. Maar precies waarom het continent zo snel opwarmt, is nog steeds een puzzel. Het heeft een hoog percentage landmassa, dat sneller opwarmt dan de zee. Het heeft zeker iets te maken met de nabijheid van het noordpoolgebied, de ijskap rond de noordpool: verreweg het snelst opwarmende gebied van de aarde.

Er zijn ook aanwijzingen dat veranderingen in een van ’s werelds grootste oceaanstromingen, de Atlantische Meridional Overturning Circulation (AMOC), van invloed kunnen zijn op het Europese klimaat. Vorig jaar werd een paper gepubliceerd waarin met behulp van computersimulaties werd aangetoond dat een verzwakking van de stroming naarmate de wereld warmer wordt, veranderingen in de atmosferische circulatie zou veroorzaken, wat zou leiden tot drogere zomers in Europa.

Andere factoren die wetenschappers bekijken zijn de veranderende straalstroom en het effect van de enorme bosbranden in onder meer Siberië, die nu jaarlijks plaatsvinden.

Minder dikke gletsjers in de Alpen

In het nieuwe rapport van de WMO staat dat tussen 1991 en 2021 de temperaturen in Europa aanzienlijk zijn gestegen, met een gemiddelde snelheid van ongeveer een halve graad per decennium. Als gevolg hiervan verloren de gletsjers in de Alpen tussen 1997 en 2021 30 meter aan ijsdikte.

Het rapport geeft echter aan dat een aantal Europese landen zeer succesvol is geweest in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Met name in de Europese Unie (EU) daalde de uitstoot van broeikasgassen met 31 procent tussen 1990 en 2020, en er is een netto reductiedoelstelling van 55 procent voor 2030. Europa is ook een van de meest geavanceerde regio’s op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van aanpassing aan de klimaatverandering. Tot slot is het een van de wereldleiders in het leveren van effectieve systemen voor vroegtijdige waarschuwing van klimaatrampen.

Europa sowieso de klos

Maar Europa is desondanks de klos: ongeacht de toekomstige niveaus van opwarming van de aarde, zullen de temperaturen in alle Europese gebieden stijgen met een snelheid die de wereldwijde gemiddelde temperatuurveranderingen overtreft. De frequentie en intensiteit van hittegolven zijn de afgelopen decennia toegenomen en zullen naar verwachting blijven toenemen, ongeacht het scenario voor de uitstoot van broeikasgassen. De combinatie van klimaatverandering, verstedelijking en vergrijzing in de regio zal de kwetsbaarheid voor hitte nog vergroten.

De versnelde opwarming in Europa gaat leiden tot meer neerslag in de winter in Noord-Europa. In het Middellandse Zeegebied wordt in de zomer een afname van de neerslag verwacht, die zich uitbreidt tot de noordelijke regio’s. Extreme neerslag en wateroverlast zullen naar verwachting toenemen in alle regio’s behalve de Middellandse Zee.

Meer allergieën en ziekten

Maar er zijn ook minder voor de hand liggende gevolgen. Door klimaatverandering veroorzaakte veranderingen in de productie en verspreiding van pollen en sporen kunnen leiden tot een toename van allergische aandoeningen. Meer dan 24 procent van de volwassenen in de Europese regio lijdt tegenwoordig aan verschillende allergieën, waaronder ernstige astma, terwijl het aandeel onder kinderen in de regio 30 à 40 procent is en stijgt. Klimaatverandering heeft ook invloed op de verspreiding van door vectoren overgedragen ziekten. De opwarming zorgt in Europa bijvoorbeeld voor de opmars van teken, die de ziekte van Lyme kunnen verspreiden en door teken overgedragen encefalitis.

Lees ook: Mensen krimpen, vogels verkleuren: 8 onwaarschijnlijke gevolgen van klimaatverandering

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: iedere dag rond 07.00 uur het laatste nieuws

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze dagelijkse nieuwsbrief.

Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu