“Graceland, Nancy. Dát is waar ik nog naartoe wil.” Mijn moeder had in coronatijd een bucketlist gemaakt om de moed erin te houden. Graceland stond met stip bovenaan.
Dus daar gingen we, op pelgrimstocht naar het heilige huis van Elvis Presley. Zij met een grote glimlach, ik toch wel met een knoop in mijn maag. Want eerlijk gezegd: Amerika was nog een totaal ander land toen we vorig jaar deze reis boekten. Inmiddels is het een land waar ik met verbijstering en afschuw naar kijk. Een land waar mijn vriendin, die transgender is, simpelweg niet veilig meer naartoe kan reizen. Waar boeken op zwarte lijsten belanden, vrouwenrechten ontmanteld worden en waar de democratie elke dag een stukje verder afbrokkelt.
Ik vond het spannend om te gaan. Omdat ik hier in Nederland volop gebruik maak van het recht om mijn mening te geven en kritisch te zijn. Zo kwam ik de afgelopen maanden diverse keren in de media omdat ik mijn Tesla had weggedaan vanwege Musk. Ik heb niets te verbergen, maar toch was ik opgelucht toen mijn ESTA, de tweede aanvraag, werd goedgekeurd.
Bacon en kaas
Op naar Tennessee dus. Elvis-land. Honkbalstadions. En vooral: vlees, veel vlees. Als vegetariër voelde ik me als een tofublokje in een vleesmachine. Plantaardige alternatieven lijken hun weg nog niet gevonden te hebben naar dit deel van Amerika. Salade? Een verdwaald blaadje ijsbergsla met ranchdressing en spek. Want ja, bacon isn’t meat, it’s a topping.
Ik leefde op friet, pretzels en af en toe een asperge onder een berg Parmezaanse kaas. “We added extra cheese, sweetheart,” zei de serveerster liefdevol, alsof ik een trofee had verdiend. Ik wilde roepen: al die soja die koeien eten, die kunnen we ook direct eten! Dat scheelt zo’n hoop verspilling van grondstoffen, ruimte en welzijn… Maar ik zou een roepende in de woestijn zijn.
Klein verzet
De stille vanzelfsprekendheid waarmee de hele ontmanteling van de democratie in Amerika plaatsvindt is stuitend. En er lijkt zo weinig verzet. Diverse grote advocatenkantoren en consultancybedrijven zijn gezwicht voor de macht van de regering door hun diversiteitsbeleid overboord te gooien, mensen worden zonder proces gedeporteerd op basis van tatoeages en zelfs corruptie - in de vorm van een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dat cadeau wordt gedaan - wordt schaamteloos goedgepraat. Hoe reageert het Congres? Democraten en Republikeinen laten de afbraak van de democratie gebeuren. En op straat of in de restaurants? Niemand heb ik erover horen praten. "Don’t talk politics, you can’t trust nobody", aldus een oudere man. Ik maak me ernstig zorgen.
Gelukkig zag ik wel kleine vormen van verzet. Lichtpuntjes, zoals een boekhandel die een speciale kast had ingericht met ‘Banned books, formerly known as literary masterpieces’, vol verboden literatuur zoals Anne Frank en Maya Angelou. En hier en daar een bord in een voortuin met teksten als Love = love en Abortion = healthcare.
Duidelijke taal
Dappere signalen, maar wat mij betreft, is het veel te bescheiden. Er is veel meer openlijke kritiek en verzet nodig. Verzet zoals Harvard nu laat zien. Ze pikken de sturing vanuit de regering niet. Het komt ze duur te staan. Alle subsidies worden geschrapt. Maar Harvard zet door.
Ook vanuit Europa mag het allemaal wat steviger, zoals bijvoorbeeld de Nederlandse Orde van Advocaten dat doet. Die stelt dat Nederlandse advocaten in de VS géén verantwoording hoeven af te leggen aan de Amerikaanse overheid over hun werk. Sterker nog, ze zijn verplicht hun neutraliteit te houden. Duidelijke taal.
Verzet van dat kaliber is zeldzaam en onmisbaar. Maar het is niet genoeg. We hebben veel meer partijen nodig die dat voorbeeld moeten volgen. Europese overheden en bedrijven moeten de advocaten en consultants die gezwicht zijn voor de Amerikaanse overheid om hun diversiteitsbeleid te stoppen uitsluiten. Haal ze actief uit opdrachten en gun ze geen nieuw werk. Stilzwijgend toekijken is namelijk geen optie. En een regenboogtoga aantrekken bij een standbeeld, zoals een advocatenkantoor deed, is sympathiek, maar veel te zwak.
Los daarvan ben ik dankbaar voor deze reis met mijn moeder. We hebben mooie herinneringen gemaakt, op elke foto staat ze met een intense smile. Maar het was óók een confronterende spiegel.
Dus… de volgende bucketlistwens van mijn moeder? Hopelijk een yogaretraite op de Veluwe. Geen knoop in mijn maag, wel linzensoep op mijn bord.
Nancy Kabalt heeft ruim twintig jaar ervaring in de energiesector en was onder andere algemeen directeur van netbeheerder Stedin. Inmiddels is ze als toezichthouder betrokken bij diverse energiebedrijven, zoals FastNed en Sympower. Ze is ook oprichter van consultancy- en interimbedrijf Windkracht5.
Lees meer columns van Nancy Kabalt:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
