“Smart areas vragen om een integrale aanpak”

Aan het woord is Guido Frenken, directeur van Engie Ventures & Integrated Solutions (EVIS). EVIS is een bedrijfstak van Engie die speciaal voor de uitrol van integrale oplossingen in het leven is geroepen. Hierbij ligt de focus op het bundelen en combineren van de krachten van verschillende disciplines. Die integraliteit is ook essentieel voor de ontwikkeling van smart areas, stelt Frenken.

Slimme omgeving

Maar wat is een smart area eigenlijk? “Wanneer een gebruiker van een bepaald gebied ervaart dat het logisch en slim werkt, praat je wat mij betreft over een smart area”, aldus Frenken. “Sterker nog, je zou het eigenlijk niet eens moeten merken. Pas als het vanzelfsprekend is, praat je over smart.”

“Pas als het vanzelfsprekend is, praat je over smart”

Het slim maken van een bepaald gebied is mogelijk door verschillende technologieën en innovaties aan elkaar te koppelen en op elkaar af te stemmen. Digitalisering speelt hier een sleutelrol in. Denk bijvoorbeeld aan de combinatie tussen energieopwekking, -opslag, -levering en mobiliteit. Een elektrische auto kan bijvoorbeeld ook ingezet worden om een kantoorpand van stroom te voorzien (Vehicle-2-Building), of als opslagmedium voor opgewekte zonne-energie. Frenken: “Op die manier maak je optimaler gebruik van de assets die je hebt, waardoor je ook bespaart in de kosten.”

Frenken benadrukt dat de focus hierbij niet teveel op één innovatie of gadget moet liggen: “Het gaat juist om de verbindingsslag.”

Visie-gedreven aanpak

Het maken van die verbindingsslag is gemakkelijker gezegd dan gedaan. “We zijn juist gewend om alles in kleine stukjes te hakken, om het behapbaar te maken, maar daarmee hou je de energietransitie tegen. We moeten integraal denken. Het voelt wellicht alsof we dingen dan complexer maken, maar de energietransitie is nu eenmaal een complexe puzzel.”

Momenteel worden er vooral allerlei deelstukjes gerealiseerd, herkent Frenken. Een voorbeeld van een totaal geïntegreerde smart area is er nog niet: “Technisch gezien is het al mogelijk, maar het organisatorische aspect is lastig. Hoe krijg je alle neuzen dezelfde kant op? Dat is een van grootste uitdagingen in de energietransitie. We hebben de neiging om snel te willen scoren, terwijl er behoefte is aan een visie-gedreven aanpak op de lange termijn. Om echt impact te maken, moet je simpelweg iets langer de tijd nemen.”

Een goed vestigingsklimaat

Impact maken kunnen smart areas namelijk wel degelijk. Wanneer verschillende bouwstenen efficiënt en slim aan elkaar gekoppeld worden, brengt dat verschillende voordelen met zich mee. “Het vestigingsklimaat van een gebied verbetert”, stelt Frenken. “Een goed ingericht gebied zorgt ervoor dat mensen er willen wonen en werken. Uiteindelijk is dat waar het om draait: zijn de gebruikers erbij gebaat?”

Daarnaast kan een volledig geïntegreerde smart area leiden tot forse efficiëntieslagen in kosten en energieverbruik. Frenken: “Als alle toepassingen in een bepaald gebied op elkaar zijn afgestemd, maak je er automatisch efficiënter gebruik van.”

Dat leidt tot financiële voordelen, legt hij uit: “Iedereen investeert in zijn eigen piekvraag. Als je die piek kleiner kan maken, door efficiënter gebruik van bestaande middelen, levert dat forse besparingen op. Dat maakt het vestigingsklimaat van een gebied ook in financieel opzicht aantrekkelijk.”

Engie en Smart Storage

ENGIE geeft momenteel vorm aan de voordelen die een smart area kan bieden in Ridderkerk. Het bedrijf won een concessie van 25 jaar om het industrieterrein Nieuw Reijerwaard om te toveren tot een van de duurzaamste bedrijventerreinen van Europa. “In die 25 jaar gaan we puzzelstukje na puzzelstukje toevoegen, om uiteindelijk tot een volledig geïntegreerde smart area te komen”, aldus Frenken.

Eén van die puzzelstukjes wordt inmiddels al gebruikt. “We hebben een energieopslagsysteem ontwikkeld, bestaande uit tweedehands autobatterijen: Engie Smart Storage”, vertelt Frenken. “Door die opslagbatterij slim in te zetten, kan je het energiesysteem in een bepaald gebied balanceren en optimaliseren. Het gaat hier dus niet om de opslagcapaciteit van de batterij, maar welke rol hij kan vervullen in een gebied. De batterij biedt bijvoorbeeld ook reservecapaciteit, waar de netbeheerder bij gebaat is.”

De inspanningen van Engie bij Nieuw Reijerwaard werpen nu al hun vruchten af. Het energie- en energiedienstenbedrijf is inmiddels gevraagd om ook te helpen bij het verduurzamen van de energievoorziening in omringende gebieden, zoals Ridderkerk-West en het havengebied van Rotterdam. Frenken: “We kijken hier bijvoorbeeld waar geschikte bronnen zijn voor WKO, warmtenetten en geothermie en benutten de restwarmte van bedrijven. Waar mogelijk kiezen we voor biogas, wind- of zonne-energie. Als systeemintegrator is Engie de regisseur van complexe energiepuzzels.”

Denken, durven en doorzetten

Om complexe projecten als smart areas van de grond te krijgen, is volharding nodig, besluit Frenken. “Het gaat om denken, durven en doorzetten”, zegt hij. “Nadenken over een gebied, om het integraal aan te kunnen pakken. Verder durven te kijken dan één innovatie of technologie. En vervolgens doorzetten om het project daadwerkelijk van de grond te krijgen: daar moet je de tijd voor nemen.”

Samenwerking is daarnaast essentieel, zegt hij. “We kijken bewust over onze eigen kaders heen, om de samenwerking op te zoeken met anderen. Ook dat is smart.”