Wind op zee is onmisbaar voor de energietransitie. Tegelijkertijd heeft de markt het moeilijk. Prijzen van benodigde grondstoffen zoals koper en staal zijn enorm gestegen. Tel daar inflatie, een hoge rente op leningen, stijgende personeelskosten en een krakende toeleveringsketen aan toe en het financiële plaatje voor windparkontwikkelaars ziet er ongunstig uit.
Al zijn de investeringen in wind op zee niet alleen te vatten in geld. De turbines op zee hebben een hoop nevenfuncties. Ze zijn van grote waarde voor vissen en ander zeeleven.
Leefgebied voor haaien en roggen
Er zwemmen vijf soorten haaien en roggen rond bij windmolenparken aan de Nederlandse kust, blijkt uit recent onderzoek van de WUR. Onderzoekers troffen onder andere DNA-sporen aan van de reuzenhaai bij 139 turbines van windmolenpark Hollandse Kust Zuid.
Onderzoekster Annemiek Hermans noemt het goed nieuws. “Een tijdlang werd gedacht dat de activiteit op windmolenparken haaien en roggen zou weerhouden. Maar onze informatie laat zien dat dat niet zo is”, verklaarde ze tegen de NOS.
Aanleiding voor het onderzoek was de aanleg van de vele parken op zee. Hermans en collega’s waren bang dat de dieren verstoord zouden raken en weg zouden trekken. “Denk aan onderwaterlawaai. Veel scheepvaartbewegingen. Er worden stenen gestort; het is best wel een drukke periode”, aldus de onderzoekster. Ondanks dat lijken de haaien en roggen zich thuis te voelen tussen de windmolens.
Verboden te vissen
Bij windparken is vissen met sleepnetten verboden. De vissersboten zijn te groot om zonder risico tussen de windturbines te varen en bovendien kunnen de netten die over de zeebodem gaan de bekabeling beschadigen. Dat er niet gevist mag worden met een sleepnet, heeft effect op de bodemdieren die daar leven. De bodem blijft intact, wat ervoor zorgt dat dieren daar rustig kunnen leven, schuilen en voortplanten. Al hebben sommige soorten juist baat bij een zeebodem die wordt omgewoeld. Zo profiteert de garnaal van de voedseldeeltjes die dan vrijkomen. Filtervoeders, soorten die hun eten verkrijgen door water te filteren, zoals sponzen en anemonen, gedijen juist goed op een rustige zeebodem.
Een onverstoorde zeebodem is daarnaast een goede opslagplaats voor koolstof. Het kan daar duizenden jaren blijven zitten. Dat is anders wanneer de bodem wordt aangetast: dan reageert de koolstof met zuurstof. Op dat moment wordt koolstofdioxide, dus CO2, gevormd.
Zeewierproductie
Vlak bij Scheveningen, zo’n 22 kilometer van de kust, staat De North Sea Farm #1. Het is de eerste commerciële zeewierboerderij ter wereld die pal tussen de windmolens ligt.
De zeewierboerderij bestaat uit 50 meter lange buizen die op het water drijven. Daaronder zijn netten bevestigd, waar het zeewier op gaat groeien. De eerste teelt wordt binnenkort geoogst en bedraagt een verwachte opbrengst van 6.000 kilogram. Dat kan veel meer worden, zei Eef Brouwers al eerder tegen Change Inc. Hij is algemeen directeur van North Sea Farmers, de brancheorganisatie voor de Europese zeewierindustrie en eigenaar van de boerderij op zee. “Plaatsen we netten tussen veel meer windturbines op zee, dan kunnen we miljoenen tonnen zeewier kweken.” Zeewier bevat het veel vezels, mineralen, visvetzuren, vitamines en eiwitten die gebruikt kunnen worden in voeding, cosmetica, bioplastic en textiel.
Koraal kweken
Naast zeewier zijn windparken op zee ook geschikt om koraal te kweken. Het Deense energiebedrijf Ørsted doet dat al op vier windturbines in het Greater Changhua offshore windpark in de warme wateren bij Taiwan. Daar wordt aangespoeld koraal op de frames van de windmolens geplaatst, vlak onder het wateroppervlak. Op die manier wordt het koraal blootgesteld aan voldoende licht en heeft het de beste kans om te groeien. De wateren rond het windpark hebben een relatief stabiele temperatuur, wat het koraal ten goede komt.
Oestertafels
Windmolens zijn vaak gebouwd op steenachtig materiaal, als onderdeel van de fundering. Voor zeeleven is dat een geschikte omgeving om zich in te nestelen. Om dat proces op gang te brengen, worden zogenoemde oestertafels aangelegd. Dat doet stichting De Rijke Noordzee samen met ontwikkelaars van offshore windparken zoals Vattenfall en Eneco. De tafels met volwassen oesters worden rondom de windmolentorens geplaatst, waarna de oesters larven gaan produceren. Die larven hechten zich van nature aan het materiaal in de omgeving. Op hun beurt trekken de oesterbaby’s weer allerlei ander onderwaterleven aan.
Schuilplaats voor kreeften
De laatste in het rijtje biodiversiteitswinst van windmolenparken op zee is een onderzoek afkomstig uit Wales. Daaruit blijkt dat de Europese Noordzeekreeft zich graag terugtrekt in de stenen en keien die ter bescherming om windmolens worden geplaatst. De Homarus gammarus, oftewel de Noordzeekreeft, gebruikt die schuurbescherming als rust- en schuilplaats na het zoeken van voedsel. Dat is goed nieuws voor de Noordzeekreeft, want die wordt in Europa met overbevissing bedreigd.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
